Người từng nhận giải thưởng 12 tỷ đồng của ông Phạm Nhật Vượng 'thắng' giải Nobel Hóa học 2024, đứng sau công trình AI lịch sử của Google
Cách đây 2 năm, hai trong ba người vừa giành giải Nobel Hóa học từng được vinh danh tại Giải thưởng VinFuture ở Việt Nam.
Ngày 9/10, Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã trao giải Nobel Hóa học cho ba nhà khoa học Demis Hassabis, John M. Jumper và David Baker vì những đóng góp mang tính đột phá trong nghiên cứu protein.
"David Baker đã thành công với kỳ tích gần như bất khả thi là tạo ra các loại protein hoàn toàn mới. Demis Hassabis và John Jumper đã phát triển một mô hình AI (trí tuệ nhân tạo) để giải quyết một vấn đề đã tồn tại 50 năm: dự đoán cấu trúc phức tạp của protein. Những khám phá này có tiềm năng to lớn", cơ quan trao giải nhấn mạnh.
Được biết, ông David Baker sinh năm 1962 tại Mỹ, hiện là Giáo sư của Đại học Washington, bang Washington. Ông John M. Jumper sinh năm 1985 tại Mỹ, hiện là nhà nghiên cứu tại Google DeepMind ở London (Anh). Còn ông Demis Hassabis sinh năm 1976 tại London, là Tổng Giám đốc điều hành của Google DeepMind ở London.
Từ trái sang: Demis Hassabis, John Jumper và Geoffrey Hinton. Ảnh: Google/AP
Theo Tạp chí Nature, tại DeepMind - công ty con của Google, John Jumper và Demis Hassabis đã phát triển một công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) mang tính cách mạng với khả năng dự đoán cấu trúc protein có tên AlphaFold.
Sau đó, cũng chính AI này là nền tảng củng cố cho công trình của ông David Baker về thiết kế protein tính toán. Như vậy, đây là lần đầu tiên, một đột phá khoa học được tạo ra bởi AI đã được công nhận bằng giải Nobel.
TS. Hassabis và TS. Jumper nhận giải Đặc biệt VinFuture cho Nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới 2022. Ảnh: VinFuture
Trước đó, vào năm 2022, TS Demis Hassabis và TS John Jumper đã nhận được Giải đặc biệt của VinFuture dành cho nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới trị giá 500.000 USD (hơn 12 tỷ đồng), vì đã phát triển AlphaFold - một hệ thống trí tuệ nhân tạo dự đoán chính xác cấu trúc 3D của protein.
Hội đồng Giải thưởng VinFuture đánh giá công trình tiên phong về hệ thống trí tuệ nhân tạo giải mã protein AlphaFold 2 đã tạo nên cuộc cách mạng trong mô hình hóa cấu trúc protein, thúc đẩy những phát triển đột phá trong lĩnh vực y sinh, y tế và nông nghiệp.
VinFuture là giải thưởng do Chủ tịch Tập đoàn VinGroup Phạm Nhật Vượng và phu nhân Phạm Thu Hương đồng sáng lập
Đây không phải lần đầu tiên các chủ nhân Giải thưởng VinFuture được vinh danh ở những giải thưởng quốc tế uy tín vì những phát minh có tác động tích cực to lớn đến nhân loại.
Năm 2023, hai chủ nhân Giải thưởng chính VinFuture mùa đầu tiên là TS Katalin Karikó và GS Drew Weissman cũng được vinh danh ở giải Nobel Y học 2023 cho công trình nghiên cứu về các biến đổi của nucleoside, từ đó giúp phát triển vắc xin mRNA chống lại Covid-19.
Đại diện VinFuture chia sẻ, việc các nhà khoa học đạt giải VinFuture được vinh danh ở những giải thưởng quốc tế danh giá góp phần khẳng định sự hiệu quả trong quy trình lựa chọn đề cử của giải thưởng này, đồng thời, chứng minh tầm nhìn của hội đồng đánh giá. Qua đó, VinFuture cũng khẳng định vai trò quan trọng trong việc đánh giá và thúc đẩy nghiên cứu trong lĩnh vực khoa học công nghệ toàn cầu, góp phần nâng cao vị thế Việt Nam trên thế giới.
Được trao từ năm 1901, giải Nobel vinh danh những người "mang lại lợi ích lớn nhất cho nhân loại", theo lời của nhà khoa học và người sáng lập giải thưởng - Alfred Nobel.
Ông Nobel đã chỉ định Viện hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển trao giải thưởng về hóa học và vật lý, Viện hàn lâm Văn học Thụy Điển, Viện Karolinska Institute của Thụy Điển trao giải y sinh và Quốc hội Na Uy trao giải về hòa bình. Năm 1968, giải Nobel về kinh tế được bổ sung và do Viện hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển trao, theo cùng nguyên tắc như các giải thưởng khác.
Trong hơn 100 năm qua, những người từng đoạt giải Nobel đáng chú ý bao gồm các nhà khoa học Albert Einstein, Niels Bohr và Marie Curie, các tác giả Ernest Hemingway và Albert Camus và các nhà lãnh đạo truyền cảm hứng như Martin Luther King Jr., Nelson Mandela.
Năm 2024, lễ trao giải sẽ được tổ chức vào ngày 10/12, trong đó giải Nobel Hòa bình trao tại Na Uy, còn các giải khác trao tại Thụy Điển.
>> Chủ nhân giải thưởng VinFuture của tỷ phú Phạm Nhật Vượng vừa giành Nobel Hóa học 2024
