'Nữ hoàng phố Wall' có 2,6 triệu người theo dõi trên TikTok, được Nhà Trắng mời bình luận chính sách mới
Từ một chuyên viên đầu tư, cô gái trẻ Vivian Tu không chỉ giúp hàng triệu Gen Z hào hứng với tài chính qua Tiktok và Instagram, mà còn khơi dậy cuộc cách mạng hình ảnh đổi mới cho phố Wall.
Với lượng theo dõi ấn tượng 2,6 triệu người trên TikTok, Vivian Tu đã chuyển hóa những chủ đề tài chính tưởng như “rắc rối khó nhằn” trong sách giáo khoa thành những nội dung giải trí hấp dẫn.
Từ các chính sách của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đến những bí quyết đầu tư cá nhân, cô đã xóa bỏ rào cản ngôn ngữ chuyên môn, mở ra một không gian học tập tài chính hoàn toàn mới.
Xuất thân từ một nhà giao dịch chứng khoán tại Phố Wall, Vivian đã mang vốn kiến thức chuyên sâu vào những clip ngắn, với biệt danh "Your Rich BFF" (Người bạn giàu của bạn), cô sử dụng các định dạng video quen thuộc như clip trang điểm, hiệu ứng để phổ biến những thông tin tài chính phức tạp.
Phong cách truyền thông độc đáo của Tu không chỉ dừng lại ở việc giải thích các vấn đề kinh tế. Cô còn mở rộng sang những chủ đề đời sống như du lịch, mua sắm, và thậm chí là các mối quan hệ cá nhân. Điều này giúp nội dung của cô trở nên gần gũi và thu hút hơn với khán giả trẻ.
Một trong những video đáng chú ý của Vivian Tu là phân tích về khả năng cắt giảm lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang vào tháng 8, những dự đoán được chứng minh đúng trong những động thái sau đó. Cô thậm chí đã gọi chủ tịch Jerome H. Powell với biệt danh dễ thương "Fed Daddy" (“Bố Fed”) và giải thích một cách dễ hiểu tác động của việc điều chỉnh lãi suất đến cuộc sống hàng ngày.
Từ việc hướng dẫn cách mua laptop thế chấp, nợ sinh viên đến chia sẻ kinh nghiệm mua túi hiệu, mỗi video của Vivian Tu đều giúp thế hệ trẻ hiểu và quản lý tài chính cá nhân một cách thông minh và hiệu quả.
“Cô nàng phố Wall”
Vivian Tu, con gái của một gia đình nhập cư Trung Quốc, lớn lên tại vùng ngoại ô Washington, DC. Cha cô làm việc trong lĩnh vực lập trình máy tính tại Trung tâm Bay Vũ trụ Goddard của NASA, còn mẹ cô là chuyên gia trong lĩnh vực hóa học.
Hành trình của Vivian Tu đến Phố Wall bắt đầu từ một lựa chọn thực dụng thời đại học. Cô quyết định theo đuổi ngành tài chính vì tin rằng đó là một nghề nghiệp ổn định, như bao trẻ sáng láng trong một gia đình nhập cư châu Á.
“Tôi không đọc đủ nhanh để trở thành luật sư,” cô hài hước chia sẻ . “Còn thấy máu thì ngất xỉu, nên làm bác sĩ là điều không tưởng.”
Sau khi tốt nghiệp Đại học Chicago năm 2016 với bằng kép về nghiên cứu môi trường và chính sách công tập trung vào tài chính, Tu gia nhập JP Morgan, nơi cô đảm nhận vai trò giao dịch viên, tập trung vào các công ty công nghiệp và năng lượng.
Sự chăm chỉ và kỹ năng xuất sắc với Excel nhanh chóng giúp cô thu hút sự chú ý từ các cố vấn và quản lý, bao gồm bà Jean Mah, người quản lý đầu tiên của cô, nay đã là Tổng giám đốc điều hành tại Bank of America.
Tuy nhiên, sau hai năm làm việc, Vivian đối diện với sự phân biệt đối xử giới tính lẫn chủng tộc từ người quản lý mới. Anh ta từng chê bai cách cô gõ phím, nhận xét cô "quá nữ tính" và thậm chí ám chỉ chiếc áo cardigan của cô là kimono.
Vivian Tu kể rằng lúc đó cô muốn bỏ việc ngay lập tức, nhưng nhờ lời khuyên của bà Jean Mah, cô đã kiên nhẫn chờ đợi. Sau đó, bà Mah giúp cô chuyển sang một công việc bán hàng tại BuzzFeed. “Tôi nghĩ cô ấy có thể làm mọi thứ vì cô ấy rất khao khát thành công,” bà Mah chia sẻ.
Sự thay đổi này đã mở ra một bước ngoặt mới. Với tính cách hướng ngoại và kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực quảng bá câu lạc bộ khi còn là sinh viên, Tu nhanh chóng tỏa sáng trong lĩnh vực bán hàng. Chỉ trong vài năm, cô đã kiếm được hơn 600.000 USD, con số vượt xa mức lương trong ngành tài chính.
Nhưng chính lúc này, cô nhận ra rằng một hướng đi khác đang chờ đợi mình. Đồng nghiệp thường tìm đến Tu để xin lời khuyên tài chính, và cô thích thú với việc giải thích các khái niệm như 401(k) hay quỹ chỉ số một cách dễ hiểu và thú vị. Một người bạn thân tại công ty thậm chí khuyên cô nên chia sẻ những kiến thức này lên mạng.
Và thế là trong ngày đầu năm mới 2021, Vivian Tu đăng tải video TikTok đầu tiên. Trong video, cô đùa cợt về các chiến lược đầu tư như “all-in-on-Bitcoin” và giao dịch trong ngày, đồng thời chia sẻ các chiến lược tài chính thực tế. Video nhanh chóng trở thành cú bùng nổ truyền thông, đánh dấu sự khởi đầu cho sự nghiệp sáng tạo nội dung của cô.
Khán giả của Tu nhanh chóng mở rộng, bao gồm những nhóm vốn ít được ngành tài chính chú ý như phụ nữ, người da màu, cộng đồng LGBTQ+, và những người đến từ gia đình thu nhập thấp.
“Tôi nhận ra rằng mình có thể kết nối với những người cảm thấy ngành tài chính chưa bao giờ thực sự phục vụ họ,” Tu chia sẻ. Và từ đó, cô không chỉ trở thành một người truyền cảm hứng mà còn là biểu tượng mới của tài chính cá nhân, giúp những nhóm đối tượng vốn bị bỏ qua cảm thấy được lắng nghe.
Vivian Tu nhận ra một thị trường ngách và quyết định tập trung vào đó. “Họ muốn nghe từ một người đồng trang lứa, một người trông như bạn thân nhất của họ ở trường đại học,” cô chia sẻ. “Không ai thực sự nói chuyện với nhóm khán giả này về tiền bạc – đặc biệt là thế hệ này.”
Điều Vivian Tu và các đồng nghiệp đang làm không hoàn toàn mới mẻ. Trong lịch sử, đã luôn tồn tại những "finfluencer" – những người giải thích các khái niệm tài chính phức tạp một cách dễ hiểu cho công chúng. Đặc biệt, phụ nữ đã và đang đóng vai trò tiên phong trong việc làm cho tài chính trở nên dễ tiếp cận hơn.
Vào đầu những năm 1800, Jane Marcet – một tác giả người Anh – sử dụng những “cuộc trò chuyện” giữa hai nhân vật nữ để giải thích các bài học kinh tế của Adam Smith và David Ricardo.
Đến những năm 1980, nhóm phụ nữ lớn tuổi ở Illinois, được biết đến với cái tên "Beardstown Ladies," thu hút sự chú ý bằng cách kết hợp các lời khuyên đầu tư cùng công thức nấu ăn, khơi dậy sự quan tâm của phụ nữ với các câu lạc bộ đầu tư.
Vào cuối thập kỷ 1990, Suze Orman nổi danh với các cuốn sách bán chạy và chương trình truyền hình được yêu thích trên CNBC, đưa ra những lời khuyên cơ bản như: “Theo dõi chi tiêu của bạn, tránh nợ, bảo trì xe cẩn thận, và cân nhắc Roth IRA.”
Đến giữa những năm 2020, không có gì ngạc nhiên khi những bài học tài chính dành cho người mới tiếp tục chuyển mình trên các nền tảng kỹ thuật số, với những clip ngắn gọn, biên tập kỹ lưỡng. Phụ nữ – một nhóm từng bị bỏ qua trong tài chính – giờ đây không chỉ tham gia mạnh mẽ trên thị trường mà còn làm phong phú thêm các nội dung, từ các chủ đề cơ bản như giảm giá vé máy bay đến các vấn đề phức tạp hơn như thiết lập lãi suất hoặc phân tích vốn đầu tư.
Vivian Tu đã và đang xây dựng một chiến lược truyền thông dựa trên tính minh bạch và uy tín. Cô nhắc mọi người một nguyên tắc cơ bản trong ngành báo chí: "Nếu có bất kỳ điều gì khiến tôi nghi ngờ, tôi sẽ tìm hiểu sâu hơn và đảm bảo có ít nhất ba nguồn đáng tin cậy để chứng minh tuyên bố của mình".
Nhận thức rõ các mặt trái của truyền thông số, Tu không hề có ảo tưởng về vai trò của mình. Mục tiêu của cô không phải là thay thế các cố vấn tài chính chuyên nghiệp, mà là tiếp cận những đối tượng có thể bị bỏ qua bởi các kênh truyền thống.
Dẫu vậy, phong cách “nữ tính ồn ào” của một số tài khoản tài chính cũng trở thành chủ đề tranh cãi. Chẳng hạn, một tài khoản nổi bật bởi người sáng tạo dạo quanh New York trong lớp trang điểm rực rỡ, giải thích về ngoại hối và lạm phát theo phong cách dí dỏm khiến người xem liên tưởng đến nhân vật Cher Horowitz trong Clueless. Trong khi đó, những tài khoản khác – như Vivian Tu – tập trung vào các nội dung tài chính cá nhân thực tế, dễ áp dụng.
Xu hướng tài chính nhắm đến phụ nữ không chỉ là một hiện tượng nhất thời. Khoảng cách tài sản và kiến thức tài chính giữa nam và nữ vẫn còn rất lớn. Theo một nghiên cứu gần đây, phụ nữ chỉ kiểm soát một phần ba tài sản của nước Mỹ, dù chiếm một nửa dân số.
Phụ nữ – đặc biệt là phụ nữ da màu – cũng ít được tiếp cận đào tạo về quản lý tài chính hơn. Nam giới thường đạt điểm cao hơn phụ nữ 25% trong các câu hỏi về kiến thức tài chính; riêng nam giới da đen và gốc Tây Ban Nha đạt điểm cao hơn phụ nữ cùng nhóm đến 40%.
Ngoài ra, phụ nữ cũng ít theo dõi tin tức tài chính hơn. Đến năm 2023, nam giới chiếm tới ba phần tư độc giả của Wall Street Journal, và đối tượng đọc của Financial Times cũng thiên về nam giới.
Đó chính là khoảng trống mà Vivian Tu và những người sáng tạo nội dung tài chính trên mạng xã hội đang cố gắng lấp đầy. Họ không chỉ giúp phụ nữ hiểu hơn về tiền bạc mà còn thay đổi cách phụ nữ tiếp cận tài chính cá nhân, mở ra cánh cửa cho một thế hệ mới tự tin hơn trong việc kiểm soát tài chính của mình.
Với triết lý "Mọi người không ngu ngốc, chúng ta chỉ chưa giải thích đúng cách", Vivian Tu đã chọn cách tiếp cận nhân văn và tôn trọng khán giả, không hạ thấp người khác để “ban phát kiến thức.
Một thách thức lớn mà Vivjan đang giải quyết là làm nhẹ bớt định kiến về mối quan hệ giữa tính nữ tính và năng lực tài chính. Cô chỉ trích những khuôn mẫu văn hóa phổ biến, như các bộ phim miêu tả phụ nữ là những người nghiện mua sắm thiếu trách nhiệm tài chính. "Thành thật mà nói, ngôn ngữ mà chúng ta dùng để nói về phụ nữ và tiền bạc trong xã hội là không tử tế và hiệu quả", Vivian nhấn mạnh.
"Ban đầu, tôi nghĩ mình may mắn khi thành công dù chỉ là một phụ nữ trẻ thích mặc váy hồng đi phỏng vấn", cô chia sẻ tại một sự kiện ở SoHo. "Nhưng theo thời gian, tôi nhận ra rằng chính việc tự tin và nữ tính đó đã góp phần tạo nên thành công của mình".
Thuộc thế hệ mới của các chuyên gia tài chính truyền thông xã hội, Tu là một trong số ít người đã thực sự chuyển hóa thành công hình ảnh khô cứng của kiến thức tài chính. Khác với các chuyên gia truyền thống trên CNBC, cô sử dụng TikTok và Instagram như những công cụ giáo dục đa chiều.
Sự nghiệp của Vvian Tu nhanh chóng vượt trội giữa làn sóng các nhà sáng tạo nội dung tài chính. Cô được mời đến Nhà Trắng để trao đổi về Đạo luật Giảm lạm phát và được Forbes vinh danh trong danh sách 30 Under 30.
Ông Christian Tom, giám đốc chiến lược kỹ thuật số của Nhà Trắng, nhấn mạnh: "Làm việc cùng [những người có ảnh hưởng như Vivian Tu] mang lại giá trị vô kể khi giúp chúng ta tổng hợp và chia sẻ những văn bản luật và kinh tế vốn rất khó hiểu với đa số người dân".
Theo New York Times
