Phát hiện 'kho báu' 200 tấn vàng, bạc, đá quý chìm dưới đáy biển, tổng trị giá hơn 400.000 tỷ đồng
Theo nhóm nghiên cứu, các đồng xu được phát hiện ở độ sâu khoảng 600m, bên cạnh các mảnh vỡ từ thân tàu, súng đại bác và đồ dùng sinh hoạt. Mỗi đồng xu có đường kính trung bình 32,5mm, nặng khoảng 27 gram.
Các nhà nghiên cứu vừa xác nhận rằng những đồng xu vàng tìm thấy ngoài khơi Colombia chính là từ con tàu San José – một tàu chở "kho báu" của Tây Ban Nha đã bị đánh chìm vào năm 1708.
San José – được mệnh danh là xác tàu đắm "đắt giá nhất thế giới" – đã chở theo khoảng 200 tấn vàng, bạc và đá quý chưa qua chế tác khi bị Hải quân Anh đánh chìm trong một trận hải chiến. Theo ước tính hiện tại, giá trị "kho báu" có thể lên tới 17 tỷ USD (hơn 442.000 tỷ đồng).
Chính phủ Colombia hy vọng có thể phục dựng các hiện vật để trưng bày trong một bảo tàng chuyên biệt – dự án vẫn đang trong giai đoạn lên kế hoạch. Tuy nhiên, việc phục hồi này đang vấp phải tranh chấp pháp lý, khi Tây Ban Nha cũng tuyên bố chủ quyền đối với xác tàu, viện dẫn rằng mọi tàu hải quân Tây Ban Nha, dù đã chìm từ bao lâu, vẫn thuộc về quốc gia này theo luật quốc tế.
Nghiên cứu được công bố mới đây trên tạp chí Antiquity là kết quả hợp tác giữa Hải quân Colombia và Viện Nhân học – Lịch sử Quốc gia nước này. Dữ liệu được thu thập qua bốn chuyến lặn bằng ROV trong các năm 2021 và 2022 ở vùng biển gần thành phố Cartagena.
Theo nhóm nghiên cứu, các đồng xu được phát hiện ở độ sâu khoảng 600m, bên cạnh các mảnh vỡ từ thân tàu, súng đại bác và đồ dùng sinh hoạt. Mỗi đồng xu có đường kính trung bình 32,5mm, nặng khoảng 27 gram.
Các hình ảnh độ phân giải cao tiết lộ rõ hoa văn trên đồng xu: Một mặt là thập tự Jerusalem – gồm một thập lớn và bốn thập nhỏ bao quanh; mặt kia là biểu tượng Cột trụ Hercules đội vương miện, nổi trên sóng biển – đặc trưng của Xưởng đúc Lima (nay là thủ đô Peru). Một số đồng còn mang dấu của người thử vàng (assayer) từ năm 1707.
Bằng cách đối chiếu với tài liệu lưu trữ thời thuộc địa, nhóm nghiên cứu xác nhận chắc chắn rằng các cổ vật này thuộc về con tàu San José.
Tiến sĩ Daniela Vargas Ariza – nhà khảo cổ học hàng hải, đồng thời là tác giả chính của nghiên cứu – cho biết các đồng xu này được gọi là cobs (tiếng Anh) hoặc macuquinas (tiếng Tây Ban Nha), thường được đúc thô bằng tay từ thỏi vàng hoặc bạc. Đây là đơn vị tiền tệ chính ở châu Mỹ thời thuộc địa trong hơn hai thế kỷ.
Câu hỏi về quyền sở hữu "kho báu" hiện vẫn còn bỏ ngỏ. Chính phủ Colombia xem xét khả năng bán một phần để tài trợ cho chiến dịch khai quật khảo cổ quy mô lớn. Tuy nhiên, luật quốc gia có thể cấm bán các hiện vật có giá trị lịch sử.
Tây Ban Nha thì viện dẫn Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển – quy định rằng xác tàu hải quân là tài sản không thể tranh cãi của quốc gia sở hữu. Dù vậy, Colombia chưa ký công ước này và nhiều chuyên gia cho rằng luật này không nên áp dụng cho các xác tàu cổ chứa kho báu thương mại.
Tham khảo Live Science
>> Phát hiện 'kho báu' 1.100 tấn vàng dưới lòng đất, trị giá hơn 2 triệu tỷ đồng
