Phát hiện thuốc mới tiêu diệt tế bào ung thư mạnh gấp 20.000 lần, không gây tác dụng phụ
Phát hiện này được kỳ vọng mở ra kỷ nguyên mới cho hóa trị an toàn, hiệu quả và nhắm “trúng đích” tuyệt đối.
Một nhóm nhà khoa học tại Đại học Northwestern (Mỹ) vừa công bố kết quả nghiên cứu về loại thuốc hóa trị có khả năng tiêu diệt tế bào ung thư vượt trội so với các phương pháp hiện hành.
Theo thông tin từ Northwestern Now, nhóm nghiên cứu đã thiết kế lại thuốc dưới dạng cấu trúc axit nucleic hình cầu (Spherical Nucleic Acid - SNA). Đây là công nghệ nano tiên tiến, trong đó các phân tử thuốc được “đan” vào chuỗi ADN bao quanh lõi hạt nano hình cầu.
Cấu trúc này giúp cải thiện đáng kể khả năng hòa tan, tăng hiệu quả hấp thu của thuốc vào tế bào ung thư và giảm độc tính so với thuốc hóa trị thông thường.
Trong nghiên cứu, nhóm tập trung vào 5-fluorouracil (5-Fu) - loại thuốc hóa trị được sử dụng phổ biến trong điều trị nhiều dạng ung thư nhưng có nhược điểm là khó hòa tan, dễ gây tác dụng phụ do ảnh hưởng đến cả tế bào lành.
Theo Giáo sư Chad A. Mirkin - người dẫn dắt công trình, 5-Fu vốn chỉ tan được chưa tới 1% trong các dịch sinh học của cơ thể, khiến khả năng hấp thu thấp và hiệu quả điều trị hạn chế.
Với cấu trúc SNA, thuốc được tế bào ung thư “chủ động” tiếp nhận thông qua các thụ thể đặc trưng có mật độ cao trên bề mặt tế bào dòng tủy. Khi đi vào bên trong, lớp ADN bao quanh lõi nano tách ra, giải phóng hoạt chất tiêu diệt tế bào ung thư từ trong ra ngoài.
Liệu pháp được thử nghiệm trên mô hình động vật mắc bệnh bạch cầu cấp dòng tủy (AML) - một dạng ung thư máu tiến triển nhanh và khó điều trị.
Kết quả cho thấy thuốc ở dạng SNA có khả năng xâm nhập tế bào ung thư hiệu quả hơn 12,5 lần, tiêu diệt tế bào ác tính mạnh hơn 20.000 lần, đồng thời làm giảm tốc độ tiến triển bệnh gấp 59 lần so với thuốc hóa trị tiêu chuẩn. Đáng chú ý, quá trình thử nghiệm không ghi nhận tác dụng phụ đáng kể và các mô lành vẫn được bảo toàn.
“Trong mô hình động vật, chúng tôi đã chứng minh khả năng ngăn chặn hoàn toàn sự phát triển của khối u. Nếu kết quả tương tự được tái hiện trên người, đây sẽ là tín hiệu tích cực cho các liệu pháp hóa trị trong tương lai, với hiệu quả điều trị cao hơn và độc tính thấp hơn”, Giáo sư Mirkin cho biết.
Nhóm nghiên cứu dự kiến mở rộng thử nghiệm trên quy mô lớn hơn, trước khi chuyển sang giai đoạn thử nghiệm lâm sàng trên người.
Theo các chuyên gia, công trình này thể hiện tiềm năng ứng dụng của y học nano cấu trúc - lĩnh vực hướng tới việc tinh chỉnh cấu trúc và thành phần thuốc ở cấp độ hạt nano, nhằm kiểm soát chính xác cách thuốc tương tác với cơ thể.
Hiện đã có 7 liệu pháp sử dụng nền tảng SNA đang được thử nghiệm lâm sàng, tập trung vào điều trị ung thư, bệnh truyền nhiễm, thoái hóa thần kinh và các bệnh tự miễn.
