Phát hiện vi nhựa trong não người, nguy cơ đột quỵ và tử vong tăng cao

Một nghiên cứu mới đăng trên Nature Medicine ngày 3/2 đã gây chấn động khi phát hiện vi nhựa và nano nhựa đang len lỏi vào não người với số lượng đáng kinh ngạc.

Các mảnh polymer siêu nhỏ này không chỉ tồn tại mà còn tích tụ trong mô não, làm dấy lên lo ngại về những tác động lâu dài đối với sức khỏe con người. Tiến sĩ Raffaele Marfella, chuyên gia tim mạch tại Đại học Campania "Luigi Vanvitelli" (Naples, Italy), nhấn mạnh: "Đây là một phát hiện quan trọng, nhưng đồng thời cũng rất đáng báo động".

Hình minh họa (Ảnh: National Geographic)

Tiến sĩ Marfella và các đồng nghiệp gần đây phát hiện rằng những người có hàm lượng vi nhựa và nano nhựa (MNP) cao trong mảng xơ vữa mạch máu phải đối mặt với nguy cơ lớn hơn bị đau tim, đột quỵ và thậm chí tử vong.

Để có cái nhìn toàn diện hơn, nhóm nghiên cứu đã sử dụng nhiều phương pháp đo lường khác nhau nhằm phân tích sự hiện diện của MNP trong 91 mẫu não, được thu thập từ những người đã qua đời từ năm 1997. Kết quả thu được tiếp tục củng cố mối lo ngại về tác động tiềm tàng của vi nhựa đối với sức khỏe con người.

Tất cả các phép đo trong nghiên cứu đều cho thấy sự gia tăng đáng kể của vi nhựa và MNP theo thời gian. Đặc biệt, từ năm 2016 đến 2024, nồng độ trung bình của MNP trong não đã tăng khoảng 50%, từ 3.345 microgam/gram lên 4.917 microgam/gram.

Hình minh họa (Ảnh: India Today)

Tiến sĩ Andrew West, đồng tác giả nghiên cứu và nhà khoa học thần kinh tại Đại học Duke, bày tỏ sự kinh ngạc: "Mức độ nhựa được phát hiện trong não gần như không thể tin được. Thực tế, tôi đã không tin vào điều đó cho đến khi tận mắt thấy tất cả dữ liệu từ nhiều xét nghiệm trên các mẫu khác nhau".

Trong các mẫu thu thập năm 2024, nồng độ vi nhựa và MNP trong mô não cao gấp khoảng 10 lần so với mô gan và thận. Trước đây, các nhà khoa học từng đặt câu hỏi liệu hàng rào máu-não vốn được xem như một “lá chắn” bảo vệ não bộ có thể ngăn chặn những polymer này hay không. Tuy nhiên, nghiên cứu mới đã khẳng định điều đó là không thể.

Đáng chú ý, thay vì những hạt vi nhựa rắn như nhiều người tưởng, các nhà khoa học phát hiện trong mô não chủ yếu là những mảnh nhựa mỏng và sắc nhọn. Nhiều thí nghiệm trong phòng thí nghiệm sử dụng hạt polystyrene được chế tạo, một loại nhựa được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp thực phẩm và vật tư y tế.

Tuy nhiên, não không chứa nhiều polystyrene mà chủ yếu là polyethylene, một loại nhựa phổ biến khác xuất hiện trong túi đựng hàng, chai gội đầu và đồ chơi.

Đáng chú ý, các nhà nghiên cứu phát hiện những người mắc chứng sa sút trí tuệ có mức MNP trong não cao hơn. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa vi nhựa gây ra bệnh. Có thể chính những thay đổi trong não do sa sút trí tuệ đã làm suy yếu hàng rào bảo vệ, khiến vi nhựa dễ xâm nhập hơn.

Nghiên cứu vẫn để lại nhiều câu hỏi quan trọng: Vi nhựa vào não bằng cách nào? Cơ thể có thể loại bỏ chúng không? Và quan trọng nhất, chúng có gây hại hay không?

Tiến sĩ West thẳng thắn thừa nhận: "Nói một cách đơn giản, chúng ta không biết vi nhựa trong não ảnh hưởng đến sức khỏe ra sao".

Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng việc chờ đợi cho đến khi có đầy đủ câu trả lời mới hành động sẽ là một sai lầm. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết cho các nghiên cứu sâu hơn nhằm đánh giá tác động của vi nhựa đối với não bộ và sức khỏe con người.

>> Nghiên cứu mới chỉ đích danh nhóm thực phẩm làm tế bào ung thư 'e sợ'