Sản xuất 12.000 robot người mỗi năm: Thế giới đang kỳ vọng gì sau 7 năm đốt tiền?

Thế giới công nghệ đang chứng kiến một cuộc đua mới giữa các tập đoàn lớn, không phải về smartphone, AI hay xe điện, mà là robot hình người. Bất chấp chi phí sản xuất cao và thời gian hoàn vốn kéo dài đến 7 năm, hàng loạt công ty từ Mỹ đến Trung Quốc vẫn đầu tư hàng trăm triệu USD vào giấc mộng này, với niềm tin rằng đây sẽ là cuộc cách mạng công nghiệp tiếp theo của nhân loại.

Tại Mỹ, Figure AI, một startup được hậu thuẫn bởi các tên tuổi lớn như Nvidia, OpenAI, Microsoft và Jeff Bezos, đang đặt mục tiêu sản xuất tới 12.000 robot mỗi năm. Không chỉ Figure AI, Tesla cũng có tham vọng không kém khi tuyên bố sẽ sản xuất 5.000 robot Optimus vào năm 2025, và tăng lên 500.000 đến 1 triệu chiếc vào năm 2027. Những robot này được kỳ vọng sẽ thay thế con người trong các nhà máy, đặc biệt là tại các dây chuyền sản xuất lặp đi lặp lại, nơi máy móc có thể làm việc liên tục mà không cần nghỉ ngơi.

Bất chấp chi phí sản xuất cao và thời gian hoàn vốn kéo dài đến 7 năm, hàng loạt công ty từ Mỹ đến Trung Quốc vẫn đầu tư hàng trăm triệu USD vào giấc mộng này

Cùng lúc, Trung Quốc không chịu thua kém. Quốc gia này hiện chiếm tới 63% chuỗi cung ứng toàn cầu cho các bộ phận robot hình người như pin lithium-ion, động cơ, cảm biến và hệ thống truyền động. Nhiều công ty nội địa Trung Quốc như Agibot, Ubtech hay Unitree đang lần lượt tung ra các dòng robot đa năng với thiết kế tinh gọn và mức giá cạnh tranh. Agibot tuyên bố sẽ sản xuất 3.000 đến 5.000 robot vào cuối năm nay. Ubtech đã có hơn 500 đơn đặt hàng cho mẫu Walker S1, còn Unitree đã xuất khẩu hơn 1.000 robot ra nước ngoài.

Tuy nhiên, đằng sau những con số ấn tượng ấy là bài toán kinh tế đầy thách thức. Hiện tại, chi phí để sản xuất một robot hình người vào khoảng 400.000 nhân dân tệ, tương đương 55.000 USD. Để thay thế được một công nhân trong dây chuyền, các nhà máy cần sử dụng ít nhất ba robot, khiến tổng chi phí tăng cao. Theo tính toán, phải mất ít nhất bảy năm để thu hồi vốn cho khoản đầu tư này, trong điều kiện robot hoạt động hiệu quả và không gặp lỗi kỹ thuật nghiêm trọng. Nếu không thể giảm chi phí xuống còn khoảng 120.000 nhân dân tệ mỗi robot, rất khó để các doanh nghiệp phổ cập robot vào sản xuất đại trà.

Dù vậy, những nhà sáng lập và lãnh đạo các công ty robot không hề nản chí. Họ tin rằng thị trường robot hình người đang ở vào thời điểm tương tự như xe điện năm 2014. Khi đó, người ta còn nghi ngờ liệu xe điện có thể trở thành xu thế chính hay không. Nhưng chỉ một thập kỷ sau, xe điện đã hiện diện ở khắp nơi, từ đường phố cho đến nhà máy, và Tesla trở thành biểu tượng cho cuộc cách mạng ấy. Với robot hình người, tiềm năng còn rộng lớn hơn: không chỉ thay thế lao động phổ thông mà còn có thể ứng dụng trong y tế, chăm sóc người già, dịch vụ khách sạn hay thậm chí là quân sự.

Phần lớn các robot vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm, chủ yếu hoạt động trong các nhà máy bán tự động như lắp ráp ô tô. Khả năng học hỏi, nhận diện môi trường và phối hợp hành động vẫn chưa thể sánh ngang với con người. Tuy nhiên, tốc độ cải tiến công nghệ đang diễn ra rất nhanh. Các công ty đang đổ tiền vào cải tiến phần mềm điều khiển, tối ưu hóa chuyển động và phát triển trí tuệ nhân tạo giúp robot tự thích nghi với môi trường làm việc.

Điểm khác biệt lớn nhất giữa Mỹ và Trung Quốc trong cuộc đua này nằm ở lợi thế chuỗi cung ứng. Trong khi Mỹ vượt trội về phần mềm, thuật toán và chip xử lý, thì Trung Quốc lại kiểm soát phần lớn nguyên liệu và linh kiện phần cứng. Sự phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu khiến các công ty Mỹ có thể gặp bất lợi nếu căng thẳng thương mại tiếp diễn. Trong khi đó, Trung Quốc có thể nội địa hóa toàn bộ quá trình sản xuất robot, từ nguyên liệu đến lắp ráp cuối cùng.

>> Cách kiếm lời khó tin từ robot hình người: Giá thuê ‘cao ngất’, lịch kín chỗ