Sau 27 năm sóng gió, 'kho báu' quặng lớn nhất thế giới trị giá hơn 20 tỷ USD chính thức khởi công

Theo Financial Times, dự án khai thác mỏ lớn nhất thế giới dự kiến sẽ bắt đầu trong năm nay sau gần 3 thập niên chờ đợi với những thất bại, bê bối và một số sai lầm. Dự án này bao gồm phát triển quặng sắt, đường sắt và cảng trị giá 20 tỷ USD (tương đương 487.000 tỷ đồng) ở Tây Phi.

Công ty khai thác mỏ Rio Tinto lần đầu tiên nhận được giấy phép thăm dò vào năm 1997 ở vùng núi Simandou phía đông nam Guinea, cách thủ đô ven biển 550 km.

Công ty trong thời gian đó đã thay 6 giám đốc điều hành, mất một nửa giấy phép, đấu tranh kéo dài tại tòa với một số đối thủ, giải quyết các cáo buộc tham nhũng với chính quyền Mỹ và thậm chí còn tìm cách rút khỏi dự án hoàn toàn.

Sau hàng loạt vấn đề 7 năm về trước, Rio Tinto đã tìm cách rút khỏi dự án, đồng ý bán cổ phần của mình cho Chinalco với giá lên tới 1,3 tỷ USD.

Tuy nhiên, ở thời điểm đó, Bắc Kinh không phê duyệt thỏa thuận này và dự án vẫn nằm trong giấy tờ của công ty.

Thế nhưng, vào năm 2024, khi các đối tác Trung Quốc của Rio Tinto nhận được sự chấp thuận cuối cùng từ Bắc Kinh, công ty khai thác Anh - Úc này đang có ý định triển khai dự án phức tạp nhất trong lịch sử của mình.

Do kinh phí quá cao để có thể phát triển một mình nên dự án hiện là sự hợp tác giữa Rio Tinto, chính phủ Guinea và ít nhất 7 công ty khác, trong đó có 5 công ty từ Trung Quốc.

Dự án đầu tiên của Rio Tinto, tên gọi là dự án Simfer, sẽ được kết hợp với một tập đoàn do nhà sản xuất nhôm lớn nhất thế giới Chinalco đứng đầu để xây dựng một mỏ quặng sắt.

Mỏ thứ hai - dự án WCS - sẽ được phát triển bởi Baowu, nhà sản xuất thép lớn nhất thế giới cùng với một liên doanh do Tập đoàn Winning International có trụ sở tại Singapore đứng đầu.

Dự án là sự hợp tác giữa Rio Tinto, chính phủ Guinea và hơn 7 công ty khác, trong đó có 5 doanh nghiệp từ Trung Quốc. Ảnh: Mining.com

Đồng thời, các bên cũng đồng tài trợ cho việc xây dựng tuyến đường sắt dài 552 km chạy qua vùng nội địa miền núi của Guinea ra biển và xây một cảng nước sâu trên bờ biển Đại Tây Dương.

Ngoài ra, Rio Tinto và tập đoàn Chinalco còn bỏ thêm tiền để xây một tuyến đường sắt dài 70km nhằm kết nối mỏ của họ với tuyến đường chính. Chi phí đầu tư của công ty khai thác mỏ được dự đoán là 6,2 tỷ USD, nhiều hơn toàn bộ chi phí vốn hàng năm của họ trong khoảng 5 năm qua.

Theo Bold Baatar – người chịu trách nhiệm thực hiện các thỏa thuận thương mại phức tạp của dự án - sự khác biệt giữa năm 2016 và hiện nay là quặng cao cấp của Simandou ngày càng trở nên hấp dẫn hơn do nhu cầu tăng cao của sản xuất thép khử cacbon.

Ông nói: “Sự thay đổi cơ bản trong những năm qua là thế giới đã đồng thuận nhiều hơn về vấn đề biến đổi khí hậu”.

Bold Baatar trở thành giám đốc điều hành của Rio Tinto vào tháng 11/2016. Nguồn: Financial Times

Để cắt giảm lượng khí thải, ngành công ngiệp này đang tìm các phương pháp thay thế, chẳng hạn như công nghệ khử sắt trực tiếp trong đó quặng được xử lý bằng hydro và carbon monoxide, thay vì than cốc. Những quá trình như vậy đòi hỏi quặng sắt chất lượng cao, khó có thể tìm được với số lượng lớn.

Quặng mà Rio Tinto có kế hoạch khai thác từ Simandou có hàm lượng sắt trung bình lớn hơn 65%, thuộc hàng cao nhất thế giới. Baatar đã ví nó là “trứng cá muối sắt” và cho biết Simandou có tiềm năng giúp khử cacbon cho ngành thép Trung Quốc.

Theo Hiệp hội Thép Thế giới, Trung Quốc đã sản xuất 1 tỷ tấn thép vào năm 2022, chiếm hơn một nửa sản lượng toàn cầu.

Một khi Bắc Kinh chấp thuận khoản đầu tư của Chinalco, Rio Tinto có thể bắt đầu triển khai xây dựng mỏ và dự kiến quặng đầu tiên sẽ được xuất khỏi mỏ vào năm 2025.

>> Trung Quốc chi tiền "khủng" để khai thác "kho báu" có trữ lượng 120 triệu tấn/năm