Sốc: Bill Gates vẫn điều hành Microsoft dù bị 'phế truất' cách đây 3 năm, chính là người có công lớn giúp Microsoft thắng lớn trong cuộc đua AI

Năm 2017, ngay trước khi Microsoft ký thỏa thuận hợp tác với OpenAI (khi đó vẫn là 1 startup vô danh), Bill Gates đã đưa ra một lời cảnh báo tới CEO Satya Nadella và một nhóm nhỏ các lãnh đạo cấp cao của tập đoàn. Theo dự báo của ông, một trật tự thế giới mới sắp xuất hiện bởi cái mà ông gọi là các “đại diện AI” – những trợ lý kỹ thuật số cá nhân có thể dự đoán và đáp ứng tất cả các nhu cầu của con người. Với những kiến thức vô hạn và khả năng trực giác siêu việt, chúng sẽ mạnh hơn rất nhiều so với các trợ lý ảo như Siri hay Alexa.

“Những AI này không chỉ thay đổi cách con người tương tác với máy tính mà còn khiến ngành phần mềm đảo lộn, mang đến cuộc cách mạng lớn nhất từ trước đến nay trong thế giới máy tính”, Gates khẳng định.

Ở thời điểm đó, nhiều người cho rằng lời cảnh báo này quá viển vông. Trước đó, Microsoft từng nhiều lần bị mỉa mai vì nỗ lực tạo ra các trợ lý cá nhân nhưng đều thất bại, từ trợ lý Clippy của bộ sản phẩm Office cho tới chatbot mang tên Tay bị chỉ trích là phân biệt chủng tộc. Ít ai có thể tin rằng sẽ có một thế hệ trợ lý mới khiến Microsoft biến đổi hoàn toàn.

Nhưng cho đến hôm nay, dường như điều đó đã trở thành sự thật: công cụ trí tuệ nhân tạo Copilot vừa giúp Microsoft chinh phục mốc 2.000 tỷ USD để trở thành công ty có giá trị vốn hóa lớn nhất thế giới. Được hậu thuẫn bởi ChatGPT, Copilot ra mắt vào năm ngoái, được tích hợp vào các sản phẩm của Microsoft để giúp người dùng thực hiện các nhiệm vụ như chuẩn bị tài liệu thuyết trình và tóm tắt các cuộc họp.

Đây không phải là sự trùng hợp ngẫu nhiên.

Bill Gates rời HĐQT của Microsoft từ năm 2021

Kể từ năm 2021, nhìn bên ngoài thì Gates gần như đã biến mất hoàn toàn khỏi Microsoft sau khi ông bị cáo buộc cư xử không đúng mực với các nhân viên nữ. Tuy nhiên, theo tờ Business Insider, Gates vẫn âm thầm chỉ đạo cuộc cách mạng AI ở Microsoft “ở phía sau cánh gà”. Nhiều lãnh đạo cấp cao của tập đoàn cho biết Gates vẫn tham gia vào hoạt động của công ty, từ tư vấn chiến lược, review sản phẩm, tuyển dụng nhân sự cấp cao cho đến nuôi dưỡng mối quan hệ quan trọng giữa Microsoft và Sam Altman, nhà đồng sáng lập kiêm CEO của OpenAI.

Trước công chúng, Nadella có thể là “bộ mặt” của Microsoft cũng như thành công của tập đoàn trên “mặt trận” AI, nhưng “đạo diễn” giấu mặt đã xây nên “lộ trình vàng” cho Microsoft chính là Bill Gates.

Khi Nadella thay thế Steve Ballmer ngồi vào chiếc ghế CEO cách đây 1 thập kỷ, Microsoft được coi là “khủng long” của thời đại máy tính mà hãng là kẻ tiên phong. Nhà đầu tư nổi tiếng Peter Thiel thậm chí ví von rằng Microsoft là “cú đặt cược chống lại các cải tiến công nghệ”. Vì thế, Nadella – người đã làm việc ở Microsoft từ năm 1992 – đã tìm đến ông chủ cũ của mình để xin lời khuyên. Vào ngày mà Nadella chính thức nhậm chức, ông đã đề nghị Gates ngồi vào vị trí cố vấn kỹ thuật – công việc tiêu tốn 30% của Gates mỗi ngày – để giúp tạo cảm hứng cho nhân viên.

Đến năm 2020, Gates rời khỏi Hội đồng quản trị. Nadella dành cho Gates những lời có cánh. Tuy nhiên, 1 năm sau câu chuyện đã thay đổi hoàn toàn. Năm 2021, Gates ly hôn và thậm chí ông bị buộc phải rời khỏi tập đoàn mà mình đã lập nên. Khi bê bối của Gates lan rộng, hình ảnh của ông sụp đổ hoàn toàn. Bỗng chốc người dẫn đường, nguồn cảm hứng của Nadella lại trở thành gánh nặng của Microsoft. Nadella và Microsoft nhanh chóng giữ khoảng cách với Gates.

Tuy nhiên đó chỉ là bề ngoài. Theo BI, Nadella thường xuyên gặp Gates trong bí mật, tiếp tục nhờ Gates đưa ra lời khuyên và biến ông thành nhân tố quan trọng trong nỗ lực thống trị kỷ nguyên AI của Microsoft.

Gates là người quan trọng thúc đẩy sự hợp tác giữa Microsoft với OpenAI

Câu chuyện được biết đến rộng rãi là “cuộc hôn nhân” giữa Microsoft và OpenAI được “mai mối” bởi Giám đốc Kỹ thuật Kevin Scott, người đã quen biết Altman nhiều năm và đã sắp xếp một cuộc gặp giữa Altman với Nadella vào mùa hè năm 2018. Tuy nhiên, có 1 chi tiết quan trọng mà không phải ai cũng biết: từ năm 2016, Gates đã thường xuyên làm việc với OpenAI.

Trong cuốn “The Road Ahead” xuất bản năm 1995, Gates chia sẻ ông vẫn luôn mơ về 1 thế giới mà trong đó tất cả mọi người sẽ có thể sử dụng một phần mềm mà họ có thể trò chuyện cùng và được trợ giúp như 1 trợ lý cá nhân. Có thể nói OpenAI mang đến con đường để Microsoft xây dựng tương lai mà Gates vẫn hằng mơ tới. Sau khi 2 công ty hợp tác, các lãnh đạo của OpenAI thường xuyên tới căn biệt thự của Gates ở Washington để thuyết trình về sản phẩm. Theo nguồn tin thân cận, những lời nói của Gates giống như chân lý và trở thành động lực lớn giúp thúc đẩy Microsoft nỗ lực hết mình để dẫn đầu cuộc đua AI.

Một số lãnh đạo cấp cao của Microsoft – gồm nhà khoa học trưởng Jaime Teevan, người phụ trách Teams Jeff Teper và trưởng bộ phận an ninh mạng Charlie Bell – được cho là vẫn thường xuyên gặp Gates để review sản phẩm. Năm ngoái chính bản thân Gates chia sẻ trên tạp chí Forbes rằng ông dành khoảng 10% thời gian của mình tại Redmond để tư vấn cho Microsoft về lộ trình sản phẩm.

Đã 3 năm trôi qua kể từ khi Gates bị “phế truất”. Vụ bê bối của ông cũng gần như đã hoàn toàn bị lãng quên. Ở gần tuổi 70, Gates vẫn đang “chống lại lịch sử” dù theo cách thầm lặng hơn. Và, với những gì Microsoft đang gặt hái được, có lẽ Gates đang chiến thắng.

>> Bill Gates chính là 'trùm' bất động sản ở Mỹ: Sở hữu hơn 110.000ha đất, từ biệt thự cao cấp đến trang trại bạt ngàn