Thị trường đồng đỏ rúng động vì hai đòn thuế của Trump

Giá đồng trên thị trường quốc tế đã trải qua một tuần biến động dữ dội khi giới đầu tư vật lộn với hai mối đe dọa thuế quan đến từ Tổng thống Mỹ Donald Trump: tác động chung lên hoạt động sản xuất toàn cầu và nguy cơ Mỹ áp thuế nhập khẩu trực tiếp đối với đồng.

Giá đồng vừa trải qua 1 đợt biến động mạnh

>> Quốc gia mua gạo nhiều nhất của Việt Nam bất ngờ muốn 'tự cung, tự cấp'

Ngày 9/4, giá đồng kỳ hạn ba tháng trên Sàn Giao dịch Kim loại London (LME) giảm mạnh xuống còn 8.585 USD/tấn — mức thấp nhất trong vòng 17 tháng — sau khi Trung Quốc đáp trả các biện pháp thuế quan của Mỹ bằng những hành động tương tự. Chỉ vài ngày sau, giá đồng bật tăng trở lại trên mốc 9.240 USD/tấn nhờ việc Washington tạm hoãn áp thuế trong 90 ngày đối với các quốc gia khác (trừ Trung Quốc), đồng thời miễn trừ tạm thời cho một số mặt hàng điện tử.

Nguồn cung toàn cầu bị kéo lệch vì cuộc đua sang Mỹ

Dù đồng chưa nằm trong danh sách áp thuế chính thức của Mỹ, nhiều tín hiệu từ Nhà Trắng cho thấy loại kim loại này có thể sớm bị đưa vào diện điều tra an ninh quốc gia theo Mục 232. Trước viễn cảnh đó, các nhà xuất khẩu đang gấp rút vận chuyển đồng sang Mỹ để "chạy trước" thời điểm áp thuế chưa rõ ràng.

Hậu quả là chuỗi cung ứng vật lý đang bị tái cấu trúc mạnh mẽ: Tồn kho tại Mỹ (CME) tăng vọt, đạt mức cao nhất kể từ 2018, trong khi tồn kho tại châu Âu (LME) giảm mạnh vì hàng loạt lô đồng đang được chuyển sang Mỹ. Riêng kho tại Baltimore ghi nhận lô hàng đầu tiên sau hơn 10 năm.

Hiệu ứng "hút hàng" từ Mỹ đang lan đến cả Trung Quốc. Lượng tồn kho đồng trên Sàn Giao dịch Kỳ hạn Thượng Hải (ShFE) vốn thường tăng cao vào dịp Tết Nguyên đán, nhưng năm nay đạt đỉnh sớm hơn và thấp hơn mọi năm — chỉ 268.337 tấn hồi tháng 2, và hiện đang giảm nhanh chóng. Tuần trước, lượng tồn kho này giảm gần 43.000 tấn, xuống còn 182.941 tấn.

Chênh lệch giá tại cảng Dương Sơn (Yangshan premium) – chỉ báo chính về nhu cầu nhập khẩu đồng của Trung Quốc – đã tăng từ 35 USD lên 87 USD/tấn, cho thấy thị trường trong nước đang bắt đầu khan hiếm. Trớ trêu thay, sự khan hiếm này phần nào đến từ việc các nhà luyện kim Trung Quốc đẩy mạnh xuất khẩu để tranh thủ hưởng lợi từ giá cao tại Mỹ. Riêng trong tháng 1 và 2, Trung Quốc xuất khẩu gần 50.000 tấn đồng tinh luyện, tăng gần gấp đôi so với cùng kỳ năm trước, trong đó có 1.200 tấn được xuất trực tiếp sang Mỹ.

Lo ngại suy giảm kinh tế và nhu cầu tiêu thụ

Từ góc nhìn vĩ mô, thị trường đồng đang phản ánh nỗi lo lớn hơn: căng thẳng thương mại leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc có thể tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế toàn cầu, qua đó kéo giảm nhu cầu tiêu thụ đồng – vốn là nguyên liệu thiết yếu trong sản xuất và xây dựng.

Các tổ chức tài chính lớn đã bắt đầu hạ dự báo giá. Citi hiện kỳ vọng giá đồng sẽ giảm về mức 8.000 USD/tấn trong vòng ba tháng tới, và cảnh báo thị trường hàng hóa vẫn chưa phản ánh đầy đủ mức độ suy giảm nhu cầu. Ngân hàng này cho rằng có những điểm tương đồng với giai đoạn giảm phát năm 2015, khi giá đồng từng rơi xuống mức thấp kỷ lục 4.000 USD/tấn.

Tuy nhiên, điều khiến giới đầu tư lo lắng hơn cả là sự thiếu chắc chắn từ chính sách thuế của ông Trump – một "bánh xe roulette" mà không ai biết sẽ quay về đâu. Và chính sự bất ổn đó đã trở thành lực cản lớn nhất đối với giá đồng hiện nay.

Hiện tại, thị trường đồng đang bị kéo căng bởi hai chiều lực đối nghịch: từ vĩ mô là lo ngại về tăng trưởng kinh tế; từ vi mô là thay đổi dòng chảy thương mại do nguy cơ áp thuế.

Cả hai yếu tố đều bắt nguồn từ cùng một nguyên nhân – chính sách thuế của Mỹ – nhưng lại tác động khác nhau, gây ra sự phân hóa trên thị trường hàng hóa. Theo giới phân tích, sự phân kỳ này rồi sẽ tự điều chỉnh, nhưng trước mắt, thị trường đồng vẫn chưa ra khỏi "tàu lượn" đầy rủi ro của bất ổn chính trị - kinh tế toàn cầu.

>> Mỹ 'chốt đơn' 5 tỷ USD máy móc, Việt Nam vươn lên Top 2 ASEAN