Hiện tại, đây cũng là địa phương có diện tích nhỏ nhất Việt Nam.
Trở thành thành phố trực thuộc Trung ương nhỏ nhất Việt Nam
Theo Quy hoạch phát triển của tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2050 đã được chấp thuận, mục tiêu chính của tỉnh đến năm 2030 là trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, trở thành trung tâm kinh tế, văn hóa của khu vực phía Bắc, và là một trong những địa điểm phát triển mạnh mẽ trong vùng đồng bằng sông Hồng. Tích hợp chặt chẽ với Thủ đô Hà Nội, Bắc Ninh sẽ có hệ thống cơ sở hạ tầng hiện đại, đồng bộ, và đảm bảo an ninh, trật tự, an toàn cho người dân.
Đến năm 2050, Bắc Ninh dự kiến trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, là một trong những trung tâm công nghiệp công nghệ cao hàng đầu châu Á và thế giới. Với mục tiêu này, thành phố sẽ phát triển môi trường sống xanh, thông minh, hiện đại, và giữ vững bản sắc văn hóa Bắc Ninh - Kinh Bắc.
Người dân Bắc Ninh sẽ được hưởng các dịch vụ xã hội và chất lượng cuộc sống tương đương với các nước phát triển trong khu vực châu Á.
Trước năm 2030, Bắc Ninh sẽ có 4 thành phố: Bắc Ninh, Từ Sơn, Tiên Du, Yên Phong; 2 thị xã: Quế Võ, Thuận Thành; 2 huyện: Lương Tài, Gia Bình. Tỉnh này sẽ đạt tiêu chí đô thị loại I và trở thành thành phố trực thuộc trung ương.
Bắc Ninh hiện có diện tích 822,7km2, nằm ở cửa ngõ phía Bắc của thủ đô Hà Nội. Dân số năm 2022 là 1.488.250 người. Tỉnh này có 8 đơn vị hành chính với 126 đơn vị hành chính cấp xã.
Với diện tích hiện tại, Bắc Ninh sẽ nhỏ hơn so với 5 thành phố trực thuộc Trung ương hiện tại, và thực tế đây cũng là tỉnh nhỏ nhất cả nước.
Trong các tiêu chí để trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, Bắc Ninh gặp khó khăn nhất ở tiêu chí diện tích tự nhiên. Tuy nhiên, về mặt dân số và các tiêu chuẩn khác về lõi của đô thị, Bắc Ninh có thể đáp ứng.
Chiều ngày 30/7/2023, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chỉ đạo rằng Bắc Ninh cần tận dụng tối đa những tiềm năng, cơ hội nổi trội để phát triển. Thủ tướng đề xuất hai ưu tiên cho Bắc Ninh là phát triển trên cơ sở con người và công nghệ, và phát triển dựa trên nền văn hóa, lịch sử của tỉnh.
Du lịch văn hóa tâm linh ở mảnh đất Kinh Bắc đậm đà văn hóa
Từ tháng 1 đến tháng 3 là thời điểm diễn ra các lễ hội truyền thống như lễ hội chùa Dâu, hội Lim, đền Đô... Đây là cơ hội tuyệt vời cho những ai yêu thích khám phá văn hóa, phong tục và tập quán dân tộc. Trải qua những tháng mùa hè và thu, Bắc Ninh không có nhiều điều đặc sắc, nhưng du khách vẫn có thể tham quan các không gian tâm linh, làng nghề... Đặc biệt, vào cuối năm, cánh đồng hoa cải bên sông Đuống lại rực rỡ với sắc vàng đẹp mắt, tạo điều kiện lý tưởng cho việc chụp ảnh.
1. Hội Lim
Khi nhắc đến Bắc Ninh, không thể bỏ qua hội Lim - một sự kiện văn hóa không chỉ đơn giản là một lễ hội. Hội Lim thực sự là sự hội tụ của tinh hoa văn hóa Kinh Bắc, với âm nhạc đặc trưng của dòng nhạc dân gian quan họ. Thường diễn ra từ ngày 13 đến 15 tháng giêng âm lịch, hội Lim không chỉ là nơi tổ chức các nghi thức trang trọng mà còn là dịp để trải nghiệm sâu sắc văn hóa dân gian với những trò chơi truyền thống, thi hát quan họ...
Quan họ Bắc Ninh đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại từ tháng 9 năm 2009. Được hình thành từ rất lâu đời, quan họ là sản phẩm của sự sáng tạo của cộng đồng người Việt tại 49 làng quan họ và một số làng lân cận thuộc Bắc Ninh và Bắc Giang. Thường được biểu diễn vào dịp đầu xuân, trong các lễ hội hoặc khi có sự sum họp của bạn bè.
Ngoài hội Lim, Bắc Ninh còn nổi tiếng là quê hương của nhiều lễ hội truyền thống với hơn 500 sự kiện được tổ chức mỗi năm.
2. Đình làng Đình Bảng
Có câu tục ngữ "Thứ nhất là đình Đông Khang/ Thứ nhì đình Báng, vẻ vang đình Diềm". Ngày nay, đình Đông Khang không còn, đình Diềm trước đây có năm gian, nhưng hiện chỉ còn ba gian. Chỉ có đình Báng (đình Đình Bảng) vẫn giữ được phần lớn nguyên vẹn của mình.
Đình làng Đình Bảng là một công trình tâm linh có kiến trúc độc đáo, được xây dựng từ thế kỷ 17 hoàn toàn bằng gỗ. Với tuổi đời hơn 300 năm, đây được coi là một trong những ngôi đình đẹp nhất Việt Nam. Nằm trong quần thể với đền Đô, đình làng Đình Bảng tạo nên một không gian văn hóa đặc biệt.
Cũng nằm tại làng Đình Bảng, thị xã Từ Sơn, Đền Đô là điểm đến hấp dẫn không chỉ vào lễ hội diễn ra vào tháng 3 âm lịch mà còn suốt cả năm với sự quyến rũ của cảnh quan. Đây là nơi cư ngụ của 8 vị vua thời Lý.
3. Chùa Tiêu
Chùa Tiêu ở phường Tương Giang, thành phố Từ Sơn là một trong những danh lam cổ tự của Bắc Ninh, nằm trên đỉnh núi với cảnh quan u tịch quanh năm. Ngôi chùa gồm các tòa tam bảo, nhà tổ, nhà bia và các công trình phụ trợ, từng là một trung tâm Phật giáo lớn trong thời kỳ Lý. Hiện nơi đây lưu giữ nhiều tài liệu cổ và câu chuyện về đời sống, sự nghiệp của vua Lý Thái Tổ. Khách tham quan chùa Tiêu còn có cơ hội chiêm bái pho tượng thiền sư Như Trí bí ẩn và quý giá tại Việt Nam. Đặc biệt, đây là một trong những ngôi chùa hiếm hoi không đặt hòm công đức ở miền Bắc, chỉ có hoa quả, bánh kẹo, và đèn nhang...
4. Chùa Dâu
Chùa Dâu nằm ở xã Thanh Khương, huyện Thuận Thành, là một trong những điểm du lịch văn hóa nổi tiếng của xứ Kinh Bắc. Du khách không chỉ đến chùa Dâu để cầu an mà còn để ngắm nhìn kiến trúc độc đáo của nó - "đệ nhất cổ tự trời Nam" (ngôi chùa cổ nhất Việt Nam). Điểm nổi bật của chùa là tháp Hòa Phong, được xây bằng gạch lớn, trong tháp treo quả chuông và một chiếc khánh đúc.