Tình trạng bỏ hoang đất nông nghiệp diễn ra ở nhiều địa phương

Sáng 23/5, trong ngày làm việc thứ 2, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc, đại diện Chính phủ, báo cáo Quốc hội kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong năm 2022, trong đó đề cập đến nội dung các cơ quan chức năng phát hiện và xử lý nhiều vụ việc vi phạm, gây lãng phí đất đai.

Cụ thể, Bắc Ninh thu hồi hơn 807.000 m2 đất; Đăk Lăk thu hồi 4.000 m2 đất, Quảng Nam phát hiện sai phạm 148.000 m2 đất, Vĩnh Phúc thu hồi 187.700 m2 đất.

Theo Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc, khiếu kiện liên quan đến đất đai có xu hướng giảm so với trước đây nhưng vẫn chiếm tỷ lệ lớn. 11 tháng đầu năm, cơ quan chức năng tiếp nhận hơn 3.000 lượt đơn khiếu nại, tố cáo, tranh chấp thuộc lĩnh vực đất đai, chiếm gần 97%.

Việc triển khai số hóa dữ liệu đất đai còn chậm; vi phạm trong quản lý, sử dụng đất đai còn xảy ra ở nhiều nơi. Năm 2022, ngành tài nguyên và môi trường kiểm tra, xử lý, thu hồi, hủy bỏ chủ trương đầu tư đối với các dự án chậm triển khai, chậm đưa đất vào sử dụng với diện tích trên 10.000 hecta.

Các địa phương đã cơ bản hoàn thành công tác trích đo tại thực địa đạt 100% và công tác kiểm kê tài sản trên đất đạt 93,2%; đang tích cực triển khai xây dựng khu tái định cư, đã duyệt phương án đền bù, GPMB và tổ chức thực hiện GPMB bảo đảm khởi công dự án theo quy định.

Trong quản lí, sử dụng trụ sở làm việc, nhà ở công vụ, Bộ Tài chính đã phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lí nhà đất theo thẩm quyền đối với 30.708 cơ sở nhà, đất của các bộ, cơ quan trung ương, doanh nghiệp nhà nước.

Tuy nhiên, công tác sắp xếp lại cơ sở nhà, đất của một số cơ quan, đơn vị, địa phương và doanh nghiệp nhà nước còn chậm. Một số doanh nghiệp đã được phê duyệt phương án nhưng không thực hiện theo đúng phương án đã được phê duyệt.

Trong đó, qua kết quả giám sát của Quốc hội về việc sáp nhập đơn vị hành chính cho thấy việc sắp xếp nhà đất của nhiều bộ, cơ quan Trung ương và địa phương còn rất chậm, gây lãng phí.

Quy hoạch sử dụng đất chậm được công bố, gây khó khăn cho việc sắp xếp nhà, đất và thực hiện di dời. Do đối tượng thuê nhà ở công vụ bị thu hẹp nên quỹ nhà ở công vụ của địa phương và các cơ quan Trung ương hiện nay còn dôi dư.

Đại diện cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Lê Quang Mạnh cho rằng, Chính phủ chưa có giải pháp khắc phục dứt điểm tình trạng lãng phí như giao đất, cho thuê đất đối với dự án không phù hợp quy hoạch sử dụng đất; phê duyệt dự án nằm trong vùng quy hoạch khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia mà chưa được chấp thuận; dự án không có trong quy hoạch ngành; dự án chưa được UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch xây dựng.

Có những sai phạm liên quan phê duyệt danh mục dự án có sử dụng đất trước khi có kế hoạch sử dụng đất; phê duyệt bổ sung dự án thu hồi đất khi chưa được HĐND tỉnh thông qua; chuyển mục đích sử dụng đất chưa phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; xây dựng công trình trên đất nông nghiệp hoặc không phải đất ở.

Cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ có giải pháp cụ thể để tháo gỡ khó khăn, khơi thông nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội. Cần công khai trên các phương tiện thông tin danh sách bộ, ngành, địa phương chậm ban hành Chương trình thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2022, 2023 và các tổ chức, cá nhân có hành vi lãng phí, vi phạm.