Từ tháng 10, EVN chính thức thử nghiệm cơ chế tính giá điện kiểu mới, doanh nghiệp nếu muốn tiết kiệm cần phải lưu ý

Ngày hôm nay (10/10), Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, Bộ Công Thương đồng ý phương án triển khai áp dụng thử nghiệm giá bán lẻ điện 2 thành phần (gồm giá công suất và giá điện năng) trên giấy từ tháng 10/2025.

Việc triển khai thử nghiệm tính toán trên giấy với số liệu thực tế nhằm tiến tới triển khai thực hiện chủ trương áp dụng giá điện 2 thành phần đã được quy định trong Điều 50 Luật Điện lực (sửa đổi) năm 2024.

Đối tượng áp dụng là các nhóm khách hàng sản xuất do EVN và các đơn vị thành viên bán lẻ trực tiếp, có sản lượng điện tiêu thụ bình quân từ 200.000 kWh/tháng trở lên (tính trung bình 12 tháng gần nhất).

Đối với nhóm khách hàng sản xuất tham gia thí điểm giá điện 2 thành phần, sẽ áp dụng biểu giá thử nghiệm theo cấp điện áp. Cụ thể, khách hàng sử dụng điện cao áp (từ 110kV trở lên) có giá công suất 209.459 đồng/kWh/tháng và giá điện năng dao động từ 843 đến 2.162 đồng/kWh tùy khung giờ.

Chi tiết biểu giá thử nghiệm giá điện 2 thành phần như sau:

“

(*) Bình thường là khung giờ 4h-9h30; 11h30-17h và 20-22h hàng ngày, trừ Chủ nhật (4h-22h). Cao điểm hàng ngày (trừ Chủ nhật) là khung 9h30-11h30 và 17-20h. Còn thấp điểm thường từ 22h hôm trước đến 4h sáng hôm sau, có giá rẻ nhất do nhu cầu sử dụng xuống thấp.

Mức giá điện năng trong biểu hai thành phần thấp hơn khoảng 25-33% so với hiện hành, do một phần chi phí cố định được tách ra thành công suất.

Như vậy, tổng tiền khách hàng phải trả sẽ phụ thuộc nhiều vào mức công suất lớn nhất (Pmax) mà họ sử dụng. Doanh nghiệp nào quản lý tốt nhu cầu sử dụng, không dùng nhiều thiết bị cùng lúc, có thể trả ít hơn so với hiện hành. Ngược lại, nếu họ dùng thiết bị, máy móc vào một thời điểm khiến công suất tăng cao, tiền điện có thể tăng do phần trả cho công suất chiếm tỷ trọng lớn hơn trong hóa đơn.

Kể từ tháng 10/2025, các Tổng Công ty Điện lực/Công ty Điện lực sẽ thực hiện gửi Thông báo kết quả tính toán tiền điện thử nghiệm trên giấy theo giá bán điện 2 thành phần cho khách hàng thuộc đối tượng thử nghiệm, trong đó có so sánh về tiền điện theo biểu giá điện một thành phần hiện hành và tiền điện theo giá điện 2 thành phần.

EVN lưu ý rõ đây mới chỉ là hoạt động thử nghiệm và tính toán trên giấy, chưa áp dụng trên hóa đơn tiền điện thực tế trong thời gian thử nghiệm.

Hiện Việt Nam vẫn đang áp dụng cơ chế giá điện một thành phần, tức khách hàng chỉ trả tiền theo sản lượng tiêu thụ. Cách tính này tuy đơn giản, dễ áp dụng nhưng chưa phản ánh đầy đủ chi phí đầu tư hệ thống truyền tải, khấu hao tài sản, trạm biến áp... mà ngành điện phải bỏ ra để duy trì công suất sẵn sàng cung ứng.

Ông Nguyễn Quốc Dũng, Trưởng ban Kinh doanh EVN từng cho biết trong tọa đàm gần đây rằng, giá điện hai thành phần đã được nhiều quốc gia áp dụng, đặc biệt tại các nước phát triển, vì đây là phương pháp tính đúng nhất với chi phí thực tế của hệ thống điện.

Ông Dũng nhận định, hạ tầng kỹ thuật của Việt Nam hiện tương đối tốt, hệ thống công tơ điện tử có thể đo đếm công suất trong 30 phút/lần và truyền dữ liệu từ xa. Đây là điều kiện thuận lợi để triển khai cơ chế giá mới.

Theo đại diện EVN, cơ chế này khuyến khích doanh nghiệp điều chỉnh hành vi sử dụng điện, từ đó giảm công suất cực đại và tối ưu chi phí vận hành. “Trước đây, người dùng muốn tiết kiệm phải giảm lượng điện năng tiêu thụ. Còn với giá điện hai thành phần, họ có thể tiết kiệm bằng cách tối ưu cách sử dụng để giảm công suất nhưng vẫn đảm bảo sản lượng”, ông Dũng nói.

Ông cho rằng việc triển khai cơ chế này không chỉ giúp ngành điện phản ánh đúng chi phí đầu tư hệ thống, mà còn tạo động lực cho các doanh nghiệp sản xuất áp dụng giải pháp quản lý năng lượng hiệu quả hơn, hướng tới sản xuất xanh và bền vững.

“

Giá điện 2 thành phần là giá điện bao gồm giá công suất sử dụng lớn nhất và giá điện năng.

Tiền điện mà người tiêu dùng phải thanh toán sẽ bao gồm 2 phần: Phần trả cho công suất sử dụng thể hiện chi phí cố định của quá trình cung ứng điện và phần trả cho điện năng tiêu dùng phản ánh chi phí biến đổi phát sinh theo mức sử dụng điện thực tế của khách hàng.