Tuần 18 - 22/7: SHS, DIG, OPC, LBM, VDB chốt danh sách phát hành gần 120 triệu cổ phiếu thưởng cho cổ đông

- CTCP Vận tải và Chế biến Than Đông Bắc (Mã VDB - UPCoM) thông báo đăng ký cuối cùng trả cổ phiếu thưởng cho cổ đông hiện hữu tỷ lệ 10% - 788,95 nghìn cổ phiếu (cổ đông sở hữu 100 cổ phiếu được nhận 10 cổ phiếu mới). Ngày đăng ký cuối cùng là 19/7/2022; ngày giao dịch không hưởng quyền là 18/7/2022.

- CTCP Dược phẩm OPC (HOSE) (Mã OPC - HOSE) thông báo đăng ký cuối cùng trả cổ phiếu thưởng cho cổ đông hiện hữu tỷ lệ 141% - 37,47 triệu cổ phiếu (cổ đông sở hữu 100 cổ phiếu được nhận 141 cổ phiếu mới). Ngày đăng ký cuối cùng là 22/7/2022; ngày giao dịch không hưởng quyền là 21/7/2022.

- CTCP Chứng khoán Sài Gòn - Hà Nội (Mã SHS - HNX) tới đây sẽ chốt danh sách cổ đông để phát hành thêm hơn 117 triệu cổ phiếu để trả cổ tức 2021 theo tỷ lệ 18% và 45,54 triệu cổ phiếu thưởng tỷ lệ 7%. Ngày đăng ký cuối cùng là 25/7/2022; ngày giao dịch không hưởng quyền là 22/7/2022.

- CTCP Khoáng sản và Vật liệu xây dựng Lâm Đồng (Mã LBM - HOSE) thông báo đăng ký cuối cùng trả cổ phiếu thưởng cho cổ đông hiện hữu tỷ lệ 100% - 10 triệu cổ phiếu (cổ đông sở hữu 100 cổ phiếu được nhận 100 cổ phiếu mới). Ngày đăng ký cuối cùng là 25/7/2022; ngày giao dịch không hưởng quyền là 22/7/2022.

- CTCP Đầu tư Phát triển Xây dựng (Mã DIG - HOSE) thông báo đăng ký cuối cùng trả cổ phiếu thưởng cho cổ đông hiện hữu tỷ lệ 5% - gần 25 triệu cổ phiếu (cổ đông sở hữu 100 cổ phiếu được nhận 5 cổ phiếu mới). Ngày đăng ký cuối cùng là 22/7/2022; ngày giao dịch không hưởng quyền là 21/7/2022.

Bản chất của việc chia cổ phiếu thưởng

Ngày nay, có nhiều doanh nghiệp niêm yết thực hiện việc trả cổ tức bằng cổ phiếu (cổ phiếu thưởng). Tuy nhiên rất nhiều nhà đầu tư cá nhân hiện vẫn chưa hiểu rõ bản chất tài chính của nghiệp vụ này.

Thực chất, đây là nghiệp vụ chia tách cổ phiếu và không hề phát sinh bất kỳ dòng tiền mới nào giúp doanh nghiệp gia tăng nội lực của mình.

Có 2 trường hợp trả cổ phiếu thưởng gồm:

Trường hợp 1: Cổ phiếu thưởng cho người lao động có đóng góp. Đây là việc doanh nghiệp dùng 1 lượng cổ phiếu để thưởng cho bộ phận quản lý, cán bộ công nhân viên, những người có đóng góp lớn cho doanh nghiệp.

Nguồn cổ phiếu thưởng là cổ phiếu ngân quỹ của doanh nghiệp.
Trường hợp này, giá trị sổ sách của công ty không thay đổi. Tỷ lệ sở hữu trong công ty của các thành viên được nhận cổ phiếu thưởng tăng lên còn tỷ lệ sở hữu của các cổ đông khác giảm xuống. Đây là 1 cách để khuyến khích cán bộ công nhân viên đóng góp nhiều hơn cho doanh nghiệp.

Trường hợp 2: Cổ phiếu thưởng cho tất cả cổ đông. Đây là việc tất cả cổ đông sẽ nhận thêm cổ phiếu mới với tỷ lệ nhất định. Việc thưởng cổ phiếu thưởng như vậy không làm tăng vốn chủ sở hữu của các cổ đông vì về bản chất, đây chỉ là chuyển đổi giữa các khoản mục trên Bảng cân đối kế toán. Cụ thể là chuyển một phần lợi nhuận giữ lại sang vốn điều lệ.

Vốn chủ sở hữu không đổi, số lượng cổ phiếu tăng lên, sẽ khiến giá trị sổ sách (Vốn chủ sở hữu/số lượng cổ phiếu) giảm tương ứng.

Cảm giác giá cổ phiếu rẻ đi sẽ giúp nhà đầu tư ít vốn có cơ hội tham gia. Họ sẽ tìm cách mua cổ phiếu trước khi cổ phiếu được chia thưởng, làm tăng cầu cổ phiếu, dẫn đến giá cổ phiếu tăng.

Ngay sau ngày chốt danh sách phát hành cổ phiếu thưởng, các Sở Giao dịch Chứng khoán sẽ điều chỉnh giá tham chiếu của cổ phiếu giảm đi tương ứng. Tài sản của nhà đầu tư trước và ngay sau thời điểm chốt danh sách là không đổi. Dù vậy, nhà đầu tư cần lưu ý việc cổ phiếu thưởng nhiều khi được doanh nghiệp sử dụng như một chiêu trò đánh lạc hướng.

Theo đó, ban lãnh đạo nhiều doanh nghiệp lợi dụng việc thiếu hiểu biết của cổ đông để che giấu việc công ty đang thiếu hụt dòng tiền mặt để chia cổ tức (hay cố ý để lại quỹ tiền mặt lớn nhằm phục vụ lợi ích cá nhân) bằng việc “thưởng” cổ phiếu cho cổ đông.

Khi thị trường tăng giá, chia cổ tức bằng cổ phiếu thường được doanh nghiệp sử dụng và được cổ đông ưa chuộng bởi giá cổ phiếu đang tăng mạnh, việc pha loãng khiến thị giá cổ phiếu giảm. Điều này tạo tâm lý tích cực cho nhà đầu tư có nhu cầu giải ngân trong ngắn hạn. Nhà đầu tư cũng kỳ vọng giá cổ phiếu sẽ mang lại lợi nhuận cao hơn cổ tức tiền mặt.

Xét trong trường hợp này, có thể thế cổ phiếu DIG đang nhận được sự quan tâm lớn từ giới đầu tư ngay trước thời điểm chốt quyền với hàng chục nghìn lệnh mua bán/phiên cùng mức chênh lệch khối lượng giữa phe mua và phe bán đạt hương cả triệu đơn vị/phiên.

Thêm vào đó, trong 6 phiên liên tiếp kể từ 7 - 14/7, mã này thậm chí tăng mạnh 7.500 đồng thị giá - tương ứng hơn 21% trước khi giản nhẹ trong phiên 15/7.

Ngoài ra, trong tuần trước ngày giao dịch không hưởng quyền (từ 11 - 15/7/2022) thị trường chứng khoán cũng ghi nhận những diễn biến tương đối khả quan khi VN-Index tăng 7,94 điểm lên 1.179,25 điểm và HNX-Index tăng 6,6 điểm lên 284,4 điểm.

Trở lại với chuyện cổ phiếu thưởng, khi thị trường giảm giá, nhà đầu tư cảm thấy an tâm hơn khi nắm giữ tiền mặt. Việc chia cổ phiếu thưởng sẽ gây tâm lý tiêu cực vì nhà đầu tư cảm giác giá cổ phiếu giảm trở nên trầm trọng.