'Vũ khí' để TPHCM lấy lại vị thế vượt trội, tiên phong

Chiều 13/8, UBND TPHCM tổ chức Hội nghị lấy ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học, trí thức tiêu biểu góp ý cho dự thảo Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ TPHCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030.

Phát huy “bộ tứ trụ cột”

TS. Vũ Thành Tự Anh - Trường Đại học Fulbright - cho rằng, TPHCM mới cần lấy lại vị thế vượt trội, tiên phong đã từng, nhất là trong bối cảnh đất nước đã thực hiện sắp xếp lại giang sơn. Ông nhìn nhận, “bộ tứ trụ cột” (gồm 4 nghị quyết của Bộ Chính trị: Nghị quyết 57, Nghị quyết 59; Nghị quyết 66 và Nghị quyết 68) chính là những “vũ khí” để TPHCM thực hiện những chiến lược mới.

Ông Anh cho biết, sắp tới có thể sẽ có “bộ ngũ, bộ lục, bộ thất” khi mà chúng ta đang có những dự thảo nghị quyết về giáo dục - đào tạo, doanh nghiệp nhà nước và có thể là FDI (đầu tư trực tiếp nước ngoài). Trước bối cảnh trong nước đang có những thay đổi lớn này, vị chuyên gia đặt vấn đề TPHCM sẽ tận dụng một cách tối đa điều kiện và đi tiên phong như thế nào khi mà thành phố rất có lợi thế trong khu vực kinh tế tư nhân, là trung tâm giáo dục đào tạo lớn nhất cả nước.

Cũng theo ông Anh, TPHCM mới có một quy mô lớn cùng sự đa dạng, sự bổ trợ “cực kỳ đẹp đẽ” của 3 địa phương. Đây là lợi thế không thể không tận dụng, do đó cần một chiến lược tích hợp, một năng lực quản trị hệ thống và có hạ tầng kết nối thật tốt để biến những điều này thành lợi thế. Ngược lại, nếu vẫn để phân mảnh, không kết nối, tích hợp được thì 3 thế mạnh sẽ dở dang. “Trụ cột ở đây vẫn là khoa học công nghệ, chuyển đổi số và kinh tế tư nhân. Hai điều này song hành và đi đôi với nhau”, ông Anh đúc kết.

Cần cơ chế quản trị siêu đô thị

Góp ý về một số mục tiêu cho nhiệm kỳ, ông Trần Đình Thiên - nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam - nhấn mạnh, tính cần thiết phải xác định mục tiêu phát triển lực lượng doanh nghiệp của thành phố là một nhiệm vụ trọng tâm, độc lập. Trong đó cần ít nhất thể hiện một số nhân tố: Số lượng doanh nghiệp góp phần định hình cấu trúc tương quan của quốc gia; TPHCM phải đi đầu trong xây dựng và phát triển một số chuỗi sản phẩm với sự dẫn dắt của một số tập đoàn, doanh nghiệp Việt. Tựu trung, ông Thiên cho rằng nếu không đi đầu việc này thì Nghị quyết 68 khó lòng thực thi được.

“Chiến lược phát triển nguồn nhân lực của TPHCM trong thời đại trí tuệ nhân tạo (AI) phải khác. Thành phố nên đi đầu chiến lược phát triển nhân lực trí tuệ sáng tạo kết hợp AI thì mới tạo đột phá và là động lực mới cho sự phát triển trong tương lai, giải quyết mục tiêu tăng trưởng 2 con số”, ông Thiên gợi mở.

Trong khi đó, PGS.TS Hoàng Công Gia Khánh - Hiệu trưởng Trường đại học Kinh tế - Luật, Đại học Quốc gia TPHCM - nhìn nhận, một thách thức của TPHCM mới hiện nay là câu chuyện quản trị hiệu quả mô hình siêu đô thị chưa từng có tiền lệ ở Việt Nam.

Ông Khánh cho rằng, nếu TPHCM không có cơ chế mang tính đột phá hoàn toàn để có được môi trường pháp lý, môi trường kinh tế quen thuộc và đáng tin cậy hơn thông lệ quốc tế thì sẽ khó thu hút được các định chế, các doanh nghiệp quốc tế vào TPHCM. Từ đó, ông kiến nghị cần cân nhắc bổ sung nhiệm vụ đầu tiên và trước cả nhiệm vụ về kinh tế, là xây dựng mô hình phát triển và quản trị đột phá cho TPHCM.

“Về cơ chế, chính sách cho mô hình phát triển chính quyền đô thị, đặc biệt là phân quyền, phân cấp mạnh mẽ, vượt trội so với Nghị quyết 98 hiện tại. Đồng thời, cân nhắc trước các ý tưởng đề xuất vùng TPHCM cũ, vùng Bà Rịa - Vũng Tàu cũ, vùng Bình Dương cũ. Nên chăng điều chỉnh theo vùng chức năng của TPHCM mới chứ không còn theo vùng địa giới hành chính nữa”, ông Khánh góp ý.

Ông Nguyễn Trọng Hoài - nguyên Phó hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế TPHCM - cho rằng, thành phố cần có cơ chế quản trị nội vùng trong bối cảnh hợp nhất 3 địa phương lại với nhau. Đó là cơ chế quản trị nội vùng thông thoáng về giao thông, cơ sở hạ tầng, song hành với phát triển ngoại vùng gồm các địa phương phía đông, phía tây và cả quốc tế. Ông Hoài cũng nhắn nhủ: “Nếu không có cơ chế kết nối toàn diện thì tốc độ tăng trưởng 2 con số sẽ bị hạn chế”.

Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Được nêu rõ, mục tiêu tổng quát là xây dựng Đảng bộ, hệ thống chính trị thành phố trong sạch, vững mạnh và tiếp tục hoàn thiện mô hình tổ chức bộ máy hệ thống chính trị theo phương thức “vừa chạy, vừa hoàn thiện”; phát huy tinh thần đại đoàn kết toàn dân, năng động, nghĩa tình, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, tiên phong vì cả nước, cùng cả nước bước vào kỷ nguyên mới.

Cùng với kiến tạo cũng như lấy kinh tế tư nhân làm động lực phát triển, thành phố huy động mọi nguồn lực, khai thác hiệu quả các tiềm năng, lợi thế, vị trí chiến lược nhằm thúc đẩy kinh tế phát triển nhanh và bền vững, hướng tới mục tiêu đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045 TPHCM bước vào tốp 100 thành phố đáng sống nhất thế giới.

Ông Được đề nghị Ban Soạn thảo phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của TPHCM trong thời điểm này để xác định tầm nhìn, sứ mệnh, mục tiêu, quan điểm, chiến lược, giải pháp cho thời gian tới.