1 nội tạng động vật lọt top thực phẩm 'lành mạnh nhất thế giới': Bán đầy chợ Việt giá lại cực rẻ
Gan – loại nội tạng phổ biến, giá rẻ – không chỉ chứa nhiều dưỡng chất mà còn là nguyên liệu chính của nhiều món ăn dân dã nhưng đậm đà trong ẩm thực Việt.
Thực phẩm lành mạnh là yếu tố then chốt giúp cơ thể khỏe mạnh, duy trì năng lượng và phòng tránh nhiều bệnh tật. Tuy nhiên, không có loại thực phẩm nào có thể cung cấp đầy đủ tất cả dưỡng chất cần thiết. Do đó, cách tốt nhất để đảm bảo dinh dưỡng cân bằng là xây dựng chế độ ăn đa dạng, bao gồm trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt, đậu đỗ, cùng các thực phẩm giàu đạm như cá, thịt nạc và sữa.
 |
| Gan động vật mang lại nhiều lợi ích sức khỏe nếu được sử dụng đúng cách - Ảnh: BBC Good Food |
Trong một bài viết từng đăng tải, chuyên trang ẩm thực uy tín của Anh – BBC Good Food – đã công bố danh sách 20 loại thực phẩm tốt nhất thế giới.
Đáng chú ý, phần lớn các thực phẩm trong danh sách này có nguồn gốc thực vật như cải xoong (hạng 20), quả lựu (16), hạt dẻ cười (15), hành tây (14), tỏi (7), và quả bơ (xếp vị trí số 1).
Tuy nhiên, điểm gây bất ngờ trong danh sách là sự góp mặt của một số thực phẩm có nguồn gốc động vật, điển hình như cá hồi (hạng 17), pho mát Gouda (8), trứng (6) – và đặc biệt là gan động vật, được xếp ở vị trí thứ 12 trong danh sách thực phẩm lành mạnh nhất thế giới.
Theo chuyên gia dinh dưỡng Kerry Torrens, một khẩu phần 100g gan bò (hầm) cung cấp: 198Kcal / 831KJ; 24,8g chất đạm; 9,5g chất béo; 3,6g carbohydrate; 7,8mg sắt; 4,3mg kẽm; 17300mcg vitamin A (retinol); 1,1mcg vitamin D; 290mcg folate.
Gan – loại nội tạng quen thuộc trong ẩm thực Việt – được bán phổ biến ở chợ, siêu thị với mức giá rất phải chăng, nhưng lại chứa đựng giá trị dinh dưỡng vượt trội.
Gan bò, gà hay gan lợn đều có hàm lượng dinh dưỡng cao, nếu được chế biến hợp lý và ăn với lượng vừa phải, có thể trở thành “siêu thực phẩm” trong thực đơn hàng ngày.
BBC Good Food đánh giá, gan giàu protein, ít calo và chứa nhiều vitamin và khoáng chất thiết yếu nên chúng là một trong những loại thực phẩm giàu dinh dưỡng nhất hiện có.
Điều khiến gan trở thành một "siêu thực phẩm" hơn nữa là các chất dinh dưỡng mà nó cung cấp dễ dàng được cơ thể hấp thụ.
Ví dụ, đây là nguồn cung cấp vitamin A đặc biệt tốt dưới dạng retinol, dạng vitamin A "hoạt động". Gan cũng chứa dạng vitamin D dễ hấp thụ hơn, đó chính là vitamin D3.
 |
| Pate gan là món ăn hấp dẫn - Ảnh minh họa |
Lưu ý khi ăn gan
Giống như các loại thịt nội tạng khác, gan cung cấp chất béo, chất béo bão hòa và cholesterol. Mặc dù có những lo ngại về các chất dinh dưỡng này, nhưng nếu ăn ở mức độ vừa phải và là một phần của chế độ ăn cân bằng, chúng giúp hỗ trợ một số chức năng và hỗ trợ hấp thụ các vitamin tan trong chất béo A và D.
Gan, giống như các loại nội tạng khác, chứa hàm lượng cao các hợp chất tự nhiên gọi là purin. Những người bị bệnh gút có vấn đề trong quá trình chuyển hóa các hợp chất này được khuyên nên hạn chế ăn.
Trẻ em có nhu cầu dinh dưỡng thấp hơn và vì lý do này, mật độ dinh dưỡng cao trong gan cho thấy lượng tiêu thụ ở nhóm tuổi này chỉ nên giới hạn một lần mỗi tuần.
Phụ nữ mang thai nên tránh ăn gan và các sản phẩm từ gan trong thời kỳ mang thai vì quá nhiều vitamin A có thể gây dị tật bẩm sinh, đặc biệt là trong tam cá nguyệt đầu tiên. Hơn nữa, nghiên cứu cho thấy có thể có mối liên hệ giữa lượng vitamin A cao trong nhiều năm và nguy cơ gãy xương ở phụ nữ sau mãn kinh và nam giới lớn tuổi. Vì lý do này, nhóm tuổi này nên hạn chế gan và các sản phẩm từ gan không quá một lần một tuần hoặc ăn khẩu phần nhỏ hơn.
Những lo ngại khác xung quanh việc tiêu thụ gan liên quan đến việc gan là cơ quan xử lý độc tố. Vì lý do này, bạn nên mua gan có nguồn gốc rõ ràng, nếu có thể, hãy chọn mua gan từ động vật chăn thả tự do hoặc nuôi hữu cơ.
Nếu bạn hoặc một thành viên gia đình thuộc một trong những nhóm nên hạn chế tiêu thụ nội tạng động vật, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ gia đình hoặc chuyên gia dinh dưỡng khi thực hiện bất kỳ thay đổi đáng kể nào về chế độ ăn uống. Khi ăn ở mức độ vừa phải và là một phần của chế độ ăn uống đa dạng, cân bằng, gan có thể đóng góp giá trị dinh dưỡng.
Các món ăn truyền thống Việt Nam từ gan: Rẻ tiền nhưng bổ dưỡng
Từ bữa cơm gia đình đến các hàng quán vỉa hè, gan xuất hiện dưới nhiều hình thức chế biến, mỗi món lại mang một hương vị riêng khó quên.
Gan cháy tỏi: Gan lợn hoặc gan gà được thái lát mỏng, ướp với nước mắm, tiêu, một chút rượu trắng rồi đem xào săn với tỏi phi vàng.
Vị bùi, béo của gan quyện với mùi thơm nồng của tỏi tạo nên món ăn đơn giản nhưng đưa cơm, rất thích hợp cho những ngày trời se lạnh.
Pate gan: Đây là món ăn ảnh hưởng từ ẩm thực Pháp nhưng đã được người Việt biến tấu thành hương vị đặc trưng riêng. Thường sử dụng gan gà, gan heo xay nhuyễn cùng hành tím, tỏi, hạt tiêu, bơ và đôi khi có thêm mỡ heo, nướng hoặc hấp chín.
Pate gan thường được dùng kèm với bánh mì, xôi mặn hoặc ăn kèm trong các món bánh mì thịt nổi tiếng.
Gan rim nước dừa: Đây là món ăn mang hương vị miền Tây đặc trưng, ngọt thanh, béo nhẹ và đậm đà.
Gan được rửa sạch, cắt miếng vừa ăn, ướp với nước mắm, tỏi, đường rồi rim nhỏ lửa trong nước dừa tươi đến khi cạn, sệt lại. Ăn cùng cơm trắng rất hao cơm.
