Áp lực vốn tăng mạnh, ngân hàng quốc doanh và tư nhân đua phát hành trái phiếu cấp 2

Trong báo cáo ngành ngân hàng mới công bố, FiinRatings nhận định áp lực lên vốn lõi (Tier 1) đang gia tăng rõ rệt khi Thông tư 14/2024/TT-NHNN sắp có hiệu lực. Mặc dù vốn cấp 1 vẫn chiếm tỷ trọng chủ đạo trong cơ cấu vốn, song mức độ phụ thuộc vào vốn cấp 2 (Tier 2) đã tăng đáng kể từ năm 2024, chủ yếu qua hoạt động phát hành trái phiếu của nhóm ngân hàng quốc doanh và khối TMCP quy mô trung bình.

Tỷ lệ an toàn vốn (CAR) toàn ngành duy trì ổn định, nhưng có sự phân hóa rõ giữa các nhóm ngân hàng. Khối quốc doanh cải thiện CAR từ 9,2% năm 2023 lên 10,7% trong nửa đầu 2025, phần lớn nhờ phát hành trái phiếu cấp 2. Trong khi đó, nhóm 4 ngân hàng TMCP tư nhân lớn ghi nhận CAR giảm nhẹ xuống 12,7% do tăng trưởng tài sản có rủi ro vượt tốc độ tăng vốn tự có. Các ngân hàng TMCP còn lại duy trì quanh mức 11%, phản ánh áp lực tăng trưởng tương tự.

FiinRatings lưu ý, việc phát hành trái phiếu cấp 2 chỉ giúp củng cố tạm thời năng lực vốn, trong khi Thông tư 14 siết chặt định nghĩa và tiêu chuẩn của vốn lõi, vốn cấp 1 và bộ đệm an toàn vốn. Khi đó, chỉ tiêu CAR đơn lẻ sẽ không còn phản ánh đầy đủ khả năng chịu rủi ro của ngân hàng.

Theo FiinRatings, mỗi nhóm ngân hàng sẽ có chiến lược riêng để cân bằng giữa tăng trưởng tín dụng và yêu cầu về an toàn vốn.
Khối quốc doanh nhiều khả năng tập trung tăng vốn lõi qua lợi nhuận giữ lại và duy trì tốc độ tăng trưởng tín dụng vừa phải. Nhóm TMCP lớn kết hợp giữa giữ lại lợi nhuận và phát hành linh hoạt trái phiếu cấp 2 để hỗ trợ tăng trưởng có chọn lọc. Trong khi đó, các ngân hàng quy mô nhỏ có thể phải phát hành thêm cổ phần hoặc giảm tốc độ mở rộng tín dụng để đảm bảo hệ số an toàn.

Nửa đầu năm 2025 được đánh giá là giai đoạn “chuẩn bị vốn” trước khi quy định mới có hiệu lực. Hoạt động phát hành trái phiếu dài hạn (từ 5 năm trở lên) tăng mạnh, giúp củng cố vốn cấp 2. Tổng lượng trái phiếu ngân hàng phát hành trong 6 tháng đầu năm đạt khoảng 243.000 tỷ đồng, trong đó kỳ hạn dưới 5 năm chiếm 155.800 tỷ đồng và kỳ hạn từ 5 năm trở lên đạt 87.200 tỷ đồng.

Trên thị trường, nhiều ngân hàng đang đẩy mạnh kế hoạch phát hành trái phiếu để bổ sung vốn cấp 2 cho giai đoạn tới.

Ngân hàng TMCP An Bình (ABBank, mã ABB) vừa thông qua phương án phát hành trái phiếu riêng lẻ trị giá 4.000 tỷ đồng, kỳ hạn 5–10 năm. Trái phiếu không chuyển đổi, không kèm chứng quyền, không có tài sản bảo đảm và được tính vào vốn cấp 2. ABBank dự kiến phát hành tối đa 10 đợt từ tháng 10/2025 đến tháng 3/2026, bán trực tiếp cho nhà đầu tư chuyên nghiệp.

Nguồn vốn huy động sẽ được sử dụng để tăng vốn cấp 2, phục vụ hoạt động cho vay khách hàng cá nhân và doanh nghiệp. Tính đến 30/6, tổng lượng trái phiếu còn lưu hành của ABBank đạt 14.200 tỷ đồng theo mệnh giá.

Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam (VIB) cũng phê duyệt kế hoạch phát hành tối đa 4.000 tỷ đồng trái phiếu tăng vốn cấp 2 trong năm 2025. Đây là loại nợ thứ cấp đủ điều kiện tính vào vốn tự có của ngân hàng. Tổng Giám đốc VIB sẽ quyết định khối lượng từng đợt phát hành tùy theo nhu cầu vốn và diễn biến thị trường.

Tương tự, Ngân hàng TMCP Lộc Phát (LPBank) dự kiến phát hành trái phiếu riêng lẻ trị giá 5.000 tỷ đồng nhằm tăng vốn cấp 2. Phương án chi tiết về lãi suất và kỳ hạn đang được ngân hàng hoàn thiện.