Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên: Việt Nam có thể lọt Top 15 quốc gia có kim ngạch thương mại lớn nhất thế giới

Phát biểu kết luận tại Hội nghị giao ban Xúc tiến thương mại với hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài tháng 8/2025, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho hay tổng kim ngạch xuất nhập khẩu 8 tháng đầu năm 2025 ước đạt gần 600 tỷ USD, tăng 16,3% so với cùng kỳ; trong đó xuất khẩu ước đạt gần 306 tỷ USD, tăng 14,8% so với cùng kỳ năm trước, vượt mục tiêu Quốc hội, Chính phủ đề ra, tăng trưởng 12% của cả năm; bình quân 5 tháng đầu năm đạt 38,2 tỷ USD/tháng và bình quân trong 2 tháng 7, 8 đạt trên 42 tỷ USD/tháng.

“Đây là những dấu hiệu rất tích cực trong hoạt động xuất nhập khẩu, nếu đà tăng trưởng này được duy trì và giữ vững thì tổng kim ngạch xuất nhập khẩu cả năm của chúng ta ước sẽ đạt khoảng 800 tỷ USD - đây sẽ là kỷ lục đầu tiên trong lịch sử của Việt Nam và chúng ta sẽ tiếp tục là 1 trong khoảng 15 quốc gia có kim ngạch thương mại lớn nhất thế giới”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhận định.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho hay tổng kim ngạch xuất nhập khẩu 8 tháng đầu năm 2025 ước đạt gần 600 tỷ USD, tăng 16,3% so với cùng kỳ; trong đó xuất khẩu ước đạt gần 306 tỷ USD.

Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế thế giới vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro, nhất là những chính sách thuế quan của Hoa Kỳ; cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn đã và sẽ làm cho tình trạng lạm phát và giá cả tăng cao; sự đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu đối với một số mặt hàng, ảnh hưởng bất lợi đến sản xuất, xuất khẩu, nhất là đối với nền kinh tế có độ mở lớn như nước ta.

Để đạt được mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu từ 12% trở lên mà Chính phủ đã giao, gần 4 tháng cuối năm cần đạt tối thiểu kim ngạch xuất khẩu 150 tỷ USD (trung bình 37,5 tỷ USD/tháng).

"Đây là một nhiệm vụ rất nặng nề, đòi hỏi sự quyết tâm cao, vào cuộc đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả của cả hệ thống chính trị và cộng đồng doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng, đặc biệt là hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài", Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.

Để thúc đẩy công tác phát triển thị trường, tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu, với phương châm “Đa dạng hóa thị trường, đa dạng hóa mặt hàng và đa dạng hóa các sản phẩm xuất nhập khẩu”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị các thương vụ, các Bộ, ngành, địa phương và các cơ quan, doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng và các Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài tập trung thực hiện một số nhiệm vụ sau:

Một là, đối với các Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài, cần tập trung thực hiện tốt 8 nhiệm vụ trọng tâm sau gồm nghiên cứu, quán triệt đầy đủ, sâu sắc các quan điểm, chủ trương, chính sách mới của Đảng, Nhà nước và chỉ đạo của Đảng ủy, Lãnh đạo Bộ; nhất là các Nghị quyết thuộc “bộ tứ trụ cột” của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, Đổi mới sáng tạo và Chuyển đổi số Quốc gia; Đổi mới cơ chế luật pháp; Đẩy mạnh hội nhập quốc tế và phát triển mạnh mẽ kinh tế tư nhân để xác định các chương trình, kế hoạch công tác cụ thể, phù hợp và có quyết tâm cao, nỗ lực lớn trong tổ chức thực hiện, bảo đảm hiệu quả và đồng bộ, nhất là tập trung làm mới các động lực tăng trưởng cũ: đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu và quyết liệt triển khai hiệu quả những động lực tăng trưởng mới: chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức..., phấn đấu có tốc độ tăng trưởng cao nhưng phải phát triển bền vững.

Hai là, đối với từng nhóm thị trường, ông Diên đã đề nghị:

Đối với nhóm thị trường có tăng trưởng âm, khẩn trương rà soát, phân tích nguyên nhân sụt giảm, đề xuất giải pháp khôi phục kim ngạch ít nhất bằng năm trước, tiến tới tăng trưởng dương; Đề xuất các hoạt động xúc tiến thương mại năm 2026 cho từng thị trường; gửi báo cáo về Bộ trước ngày 15/9/2025.

Chủ động làm việc với các cơ quan quản lý nước sở tại, hiệp hội ngành hàng, hệ thống phân phối, nhà nhập khẩu lớn để tháo gỡ rào cản thương mại, các biện pháp phi thuế quan, khôi phục đơn hàng, tìm kiếm và mở rộng thị trường cho sản phẩm mới.

Đối với nhóm thị trường có tăng trưởng thấp (từ 0 - 5%), cần phân tích, xác định rõ các nhóm ngành hàng, sản phẩm tiềm năng còn dư địa để đề xuất các biện pháp khai thác hiệu quả tiềm năng, thúc đẩy xuất khẩu sang thị trường sở tại, đưa mức tăng trưởng lên tối thiểu khoảng 8,5%, gửi báo cáo về Bộ trước ngày 15/9/2025.

Từ nay đến cuối năm, mỗi tháng tổ chức ít nhất 1 sự kiện kết nối giao thương B2B theo hình thức trực tuyến hoặc trực tiếp; đồng thời tích cực hỗ trợ các đoàn doanh nghiệp Việt Nam sang giao thương ký kết hợp đồng, hoặc hỗ trợ doanh nghiệp sở tại về Việt Nam giao thương, ký kết hợp đồng.

Đối với nhóm thị trường có tăng trưởng trung bình (từ 5-10%), tiếp tục giữ vững đà tăng trưởng, đồng thời tích cực hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng thị phần, đặc biệt tập trung vào các mặt hàng có lợi thế cạnh tranh và tận dụng các FTA đã ký kết để thúc đẩy xuất khẩu các mặt hàng mới. Phấn đấu nâng mức tăng trưởng xuất khẩu cả năm 2025 lên tối thiểu 12%.

Đối với nhóm thị trường có tăng trưởng cao (trên 10%), cần giữ vững mức tăng trưởng đã đạt được, bảo đảm các thị trường này tiếp tục giữ vai trò là “đầu tàu”, góp phần kéo mức tăng trưởng chung của cả nước và của các thị trường khác; phấn đấu nâng mức tăng trưởng cả năm lên khoảng 15% bằng việc duy trì quan hệ tốt với các tập đoàn bán lẻ, chuỗi phân phối, nhà nhập khẩu lớn.

Trong 4 tháng cuối năm phải tổ chức tối thiểu 02 sự kiện xúc tiến thương mại, bao gồm B2B, hội chợ, kết nối giao thương trực tuyến hoặc trực tiếp.

Hội nghị giao ban Xúc tiến thương mại với hệ thống thương vụ Việt Nam ở nước ngoài tháng 8/2025 được tổ chức trực tiếp kết hợp trực tuyến

Đối với thị trường Hoa Kỳ, cần chủ động nắm bắt thông tin, hỗ trợ công tác đàm phán thúc đẩy quan hệ thương mại cân bằng, ổn định, bền vững. Chú trọng phân tích, đánh giá chính sách và kịp thời phản ánh để các đơn vị chức năng cảnh báo, khuyến nghị cho các doanh nghiệp, Hiệp hội ngành hàng các giải pháp phản ứng phù hợp với chính sách thuế quan của Hoa Kỳ theo từng nhóm hàng chủ lực của Việt Nam.

Đối với cơ quan thương vụ Việt Nam tại các thị trường Trung Đông và các nước Mercosur, Ai Cập, Nam Phi, Ấn Độ, Pakistan cần hỗ trợ tích cực để đoàn đàm phán khẩn trương hoàn tất và thúc đẩy quá trình đàm phán, ký kết các Hiệp định Thương mại với các nước này.

Đối với thị trường EU, đây là thị trường có tiềm năng lớn mà chúng ta vẫn còn nhiều dư địa để phát triển. Trên thực tế, nếu hàng Việt Nam vào được thị trường EU sẽ có thể đi được tất cả các nơi. Nhấn mạnh đây là thị trường quan trọng, Bộ trưởng đề nghị các thương vụ Việt Nam tại thị trường EU tranh thủ các Hiệp định Thương mại tự do EVFTA, UKVFTA,… cố gắng đưa các sản phẩm Việt Nam vào thị trường khối châu Âu nhiều hơn, đồng thời đưa các đối tác châu Âu về Việt Nam nhiều hơn để không chỉ mua hàng mà có thể là cung ứng nguyên hợp, hợp tác đầu tư hoặc đầu tư vào Việt Nam.

Ba là, đối với các doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng, cần xây dựng kế hoạch xúc tiến thương mại phù hợp với thực tiễn và năng lực của doanh nghiệp hội viên, ưu tiên các thị trường có FTA đang khai thác hiệu quả, đồng thời mạnh dạn mở rộng sang các khu vực tiềm năng như Đông Âu, châu Phi, Nam Á để đa dạng hóa thị trường và tránh phụ thuộc vào các thị trường truyền thống.

Bốn là, đề nghị các Bộ, ngành liên quan, theo chức năng, nhiệm vụ được giao chú trọng theo dõi sát những diễn biến bất lợi từ thị trường thế giới để kịp thời có phản ứng chính sách phù hợp, nhất là vấn đề chính sách liên quan đến chính sách của Hoa Kỳ, về tình trạng lạm phát, giá cả, về đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu đối với các mặt hàng thiết yếu; đồng thời, quan tâm giải quyết kịp thời những kiến nghị, đề xuất của hiệp hội, doanh nghiệp theo thẩm quyền để tháo gỡ những khó khăn cho doanh nghiệp, tạo điều kiện thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh và đẩy mạnh xuất khẩu, trong đó:

Năm là, đề nghị các địa phương chủ động tiếp nhận, chia sẻ thông tin và khuyến nghị từ các tham tán, thương vụ Việt Nam ở nước ngoài với các doanh nghiệp, hiệp hội trên địa bàn để kịp thời điều chỉnh kế hoạch sản xuất kinh doanh, tránh bị động trước rào cản mới; chủ động xây dựng kế hoạch hành động theo từng thị trường, phối hợp với doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng hình thành chuỗi cung ứng bền vững, gia tăng giá trị và đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế.

Sáu là, đối với các đơn vị chức năng thuộc Bộ, tiếp tục nghiên cứu, đề xuất giải pháp đa dạng hóa thị trường, phát triển thị trường ngách và mở rộng thị trường xuất khẩu mới. Tăng cường kiểm tra, đôn đốc thương vụ thực hiện nhiệm vụ được giao, bảo đảm hoàn thành kế hoạch năm 2025 và các năm tiếp theo.