Cách Warren Buffett hô biến 'tạo tác lỗi thời' của siêu cường châu Á thành 'cỗ máy in tiền' khủng khiến cả thị trường chao đảo

Theo Bloomberg, tỷ phú Warren Buffett đã đầu tư vào một loạt công ty Nhật Bản đúng thời điểm mà các nhà đầu tư khác rút lui. Và ông đã được đền đáp khi sự bùng nổ của thị trường hàng hóa trong thời gian gần đây đem về lợi nhuận kỉ lục và giá cổ phiếu của các công ty này tăng vọt.

Các sogo shosha - Berkshire Hathaway phiên bản Nhật

Warren Buffett là cổ đông lớn thứ ba của Mitsui & Co. và là nhà đầu tư hàng đầu vào Mitsubishi Corp., Itochu Corp., Sumitomo Corp. và Marubeni Corp. Năm công ty này, được gọi chung là “sogo shosha” - các công ty thương mại tổng hợp.

Tập đoàn đầu tư của Buffett, Berkshire Hathaway, đã công bố khoản đầu tư đầu tiên vào sogo shosha vào tháng 8/2020, mỗi lần mua 5% cổ phần mỗi công ty, tổng số tiền đầu tư trị giá khoảng 6 tỷ USD.

Cuối năm 2023, tập đoàn này tiết lộ sẽ mua thêm cổ phiếu nhóm sogo shosha, tăng tỉ lệ sở hữu lên khoảng 6,5% - tương đương khoảng 12 tỷ USD.

Tỷ phú Warren Buffett đã đầu tư vào một loạt công ty Nhật Bản vào thời điểm mà các nhà đầu tư khác rút lui

Dù từng bị coi là "tạo tác lỗi thời" của một giai đoạn đã qua trong quá trình phát triển kinh tế của đất nước, nhóm doanh nghiệp này giờ đây lại nổi lên như những người chiến thắng trong cú sốc lạm phát năm 2022.

Điều này giúp thúc đẩy chỉ số Nikkei 225 tăng trở lại mức cao chưa từng có trong nhiều thập kỷ qua. Huyền thoại đầu tư Warren Buffett cho hay ông vô cùng tự hào về những khoản đầu tư này, đồng thời nhận định rằng các sogo shosha rất giống với Tập đoàn Berkshire Hathaway.

Kể từ thập niên 1990, các sogo shosha đã chuyển hướng từ giao thương sang trực tiếp sở hữu và điều hành các doanh nghiệp, với tư cách là đơn vị nắm giữ cổ phần của các công ty và dự án. Điều này khiến cho các công ty này giống với Berkshire Hathaway ở Mỹ.

Ngày nay, các tập đoàn này hiện diện trên toàn cầu với tư cách là nhà đầu tư chiến lược vào các dự án và tổ chức trong nhiều ngành công nghiệp như năng lượng, khoáng sản, hóa chất và thực phẩm. Mỗi tập đoàn là sự kết hợp giữa nhà cung cấp dịch vụ logistic, nhà hỗ trợ tài chính, nhà đầu tư và công ty tư vấn.

Sogo shosha giờ đây có vị thế độc nhất vô nhị để giải quyết nhiều thách thức phức tạp mà thế giới đang đối mặt. Đáng chú ý nhất trong số đó là quản trị chuỗi cung ứng và chuyển đổi xanh. Cả hai đều yêu cầu sự phối hợp và hợp tác giữa các công ty thuộc các ngành khác nhau để tạo ra hệ sinh thái bền vững.

Sogo shosha chưa bao giờ thực sự là công ty thương mại "tổng hợp". Ban đầu họ là những công ty thương mại tập trung vào một lĩnh vực nhất định, như dệt may hoặc hóa chất. Nhưng được thúc đẩy bởi thương mại quốc tế ngày càng tăng của Nhật Bản sau Thế chiến thứ hai, tất cả họ đều mở rộng phạm vi hoạt động sang nhiều lĩnh vực hơn.

Các “sogo shosha” - công ty thương mại tổng hợp tại Nhật Bản

Itochu, một trong những tập đoàn được Buffett hậu thuẫn, khởi nghiệp trong ngành dệt may cách đây 150 năm với tư cách là một công ty kết nối các nhà cung cấp nguyên liệu thô ở nước ngoài với các nhà sản xuất vải Nhật Bản.

Trong những năm qua, Itochu mở rộng sang lĩnh vực vận tải và dịch vụ tài chính để hoạt động xuất nhập khẩu của khách hàng thêm thuận lợi. Quyết định mở rộng của tập đoàn này cũng mở ra cánh cửa cơ hội cho các doanh nghiệp khác.

Tuy nhiên, các dịch vụ của sogo shosha dần lỗi thời khi chính khách hàng của họ tự mở rộng khả năng của mình. Đến thập niên 1980, sogo shosha rơi vào “mùa đông” khắc nghiệt. Một số nhà quan sát khi đó coi như những tập đoàn này đã tàn lụi.

Hóa "viên ngọc quý" trong thời kỳ Covid-19

Khi sogo shosha bắt đầu chuyển sang mô hình đầu tư cổ phần, họ muốn kết hợp hoạt động giao dịch với hoạt động đầu tư kinh doanh. Lúc đó, doanh thu của họ chủ yếu đến từ chênh lệch giá mua - giá bán hàng hoá và phí dịch vụ. Sự thay đổi trong cách tiếp cận đã đưa cổ tức và việc phân phối lợi nhuận lên thành ưu tiên hàng đầu.

Trọng tâm mới của các nhóm vào chuỗi cung ứng đặc biệt rõ ràng trong thời kỳ đại dịch Covid-19 gián đoạn và căng thẳng thương mại bùng nổ giữa Mỹ và Trung Quốc.

Nhiều nhà sản xuất Mỹ, phụ thuộc vào các bộ phận và đầu vào sản xuất từ ​​châu Á, đã phải đối mặt với những thách thức sản xuất do thiếu container vận chuyển và tàu vận hành, tắc nghẽn cảng, các vấn đề về xe tải và tài xế giao hàng nội địa cũng như các vấn đề tại kho.

Itochu Logistics, sử dụng chuyên môn và mạng lưới của mình với tư cách là nhà kinh doanh quốc tế, đã giúp giải quyết những khó khăn trong chuỗi cung ứng của một nhà sản xuất Mỹ bằng cách xác định các tuyến vận chuyển quốc tế mới tối ưu, tìm các cảng ít tắc nghẽn hơn, sắp xếp giao hàng nội địa và đầu tư vào nhà kho gần nhà máy của khách hàng để dự trữ các bộ phận và vật liệu.

Trong quá trình chuyển đổi xanh, Itochu đã giúp công ty nhiên liệu Neste của Phần Lan mở rộng doanh số bán dầu diesel tái tạo và nhiên liệu hàng không bền vững (SAF) tại Nhật Bản. Cụ thể, Itochu đã đạt thoả thuận bán SAF với hai hãng hàng không lớn nhất nước Nhật là All Nippon Airways và Japan Airlines.

Itochu cuối cùng đã giành được quyền phân phối của Nhật Bản đối với động cơ diesel tái tạo của Neste và xây dựng chuỗi cung ứng với công ty kinh doanh năng lượng Itochu Enex để bắt đầu phân phối nhiên liệu trên toàn quốc. Điều này dẫn đến việc nhà điều hành chuỗi cửa hàng tiện lợi FamilyMart sử dụng nhiên liệu xanh trong một số xe tải giao hàng của mình.

Nhà điều hành chuỗi cửa hàng tiện lợi FamilyMart sử dụng nhiên liệu xanh trong một số xe tải giao hàng

Với số lượng ngành công nghiệp mà các công ty thương mại đang tham gia trên khắp thế giới, cơ hội tạo ra hệ sinh thái bền vững là vô tận. Mitsubishi Corp., một công ty khác được Buffett đầu tư, đã công bố hợp tác với Tokyo Gas, Osaka Gas, Toho Gas và công ty năng lượng Sempra của Mỹ để sản xuất nhà máy e-metan. Từ đó, họ hóa lỏng sản phẩm của nhà máy này để xuất khẩu sang Nhật Bản.

Giá nguyên liệu thô tăng cao vào năm ngoái đã cho phép các công ty thu được lượng tiền mặt cao kỉ lục từ các dự án đó. Mặt khác, các công ty này cũng thu được lợi nhuận từ việc kinh doanh tài nguyên thiên nhiên.

Trong khi đó, giá cổ phiếu của Mitsubishi và Mitsui – hai sogo shosha sinh lời cao nhất – đã tăng lần lượt 100% và 130% kể từ khoản đầu tư ban đầu của Warren Buffett vào năm 2020. Dòng tiền đang “chảy” đến túi của các cổ đông, khi họ nhận được khoản cổ tức cao kỷ lục và cùng với đó là những đợt mua cổ phiếu quỹ quy mô lớn.

Giá khí đốt tự nhiên và giá dầu đã hạ nhiệt nhưng vẫn ở mức cao so với lịch sử, giá than và đồng cũng ở gần mức cao kỷ lục. Bất chấp biến đổi khí hậu, thế giới vẫn cần than, dầu và khí đốt. Dù không bùng nổ như giai đoạn 2021-2023, nhưng Buffett và các “sogo shosha” vẫn ghi nhận mức lợi nhuận cao hơn trung bình trong thời gian sắp tới.

Bài học từ mô hình kinh doanh sogo shosha

Giới kinh doanh có thể học được nhiều điều từ mô hình kinh doanh sogo shosha. Nhưng bài học quan trọng và phù hợp nhất là bước ra ngoài ngành của mình và xây dựng mối quan hệ đối tác xuyên ngành. Có như thế, thế giới mới giải quyết được những thách thức lớn như giảm khí thải nhà kính.

Đây là một chiến lược tương đối mới, ngay cả với các công ty thương mại lâu nay vẫn có tâm lý làm việc độc lập và thiếu sự hợp tác liên ngành. Ngày nay, nhiều công ty đang nỗ lực phá vỡ lối mòn tư duy và dỡ bỏ các rào cản bằng việc kết hợp các nhóm ngành, chẳng hạn như năng lượng, thực phẩm và hóa chất, hoặc bằng cách tạo ra một tổ chức tập trung để đảm bảo sự hợp tác theo chiều ngang.

Việc thay đổi các tiêu chuẩn ngành có thể tạo ra những cơ hội mới. Trong khi một số người vẫn coi sogo shosha là bí ẩn, hoặc chỉ là những công ty trung gian ít mang lại giá trị, họ đã trở thành “chất xúc tác” cho một thế giới cần chuyển đổi tích cực và bền vững.

>> Quốc gia châu Á 'tỏa sáng', được Warren Buffett háo hức săn đón, là điểm đến 'hot' nhất trong giới đầu tư