Cụ ông 104 tuổi được đề nghị trao giải Sách Quốc gia: Từng được vinh danh Kỷ lục Việt Nam, ngoài trăm tuổi vẫn làm việc 10 tiếng/ngày

Ngày 22/11, Hội Xuất bản Việt Nam tổ chức họp báo về Lễ trao Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ bảy, công bố danh sách các tác phẩm được đề xuất nhận giải, hiện đang chờ phê duyệt. Trong số 58 tác phẩm, bộ sách “Gia Định - Sài Gòn - TP. HCM: Dặm dài lịch sử” nhận được đánh giá cao từ Hội đồng chấm giải.

Theo Báo điện tử VOV, ông Tống Văn Thanh - Vụ trưởng Vụ Báo chí - Xuất bản, Ban Tuyên giáo Trung ương nhận định: "Nét đặc sắc, nét mới của Giải năm nay là sự tham gia của các nhà xuất bản, các tác giả đông hơn những năm trước. Chất lượng của giải thưởng, chất lượng các đầu sách, các xuất bản phẩm gửi đến cho Hội đồng cũng nhiều hơn và có chất lượng tốt hơn mọi năm. Có những tác giả là những nhà nghiên cứu như nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư 104 tuổi rồi, có những tác phẩm rất đồ sộ thể hiện sự bền bỉ trong nghiên cứu và trong đóng góp cho xã hội".

Nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư năm nay đã 104 tuổi. Ảnh: Báo Nhân Dân

Nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư, sinh năm 1920 tại Võ Liệt (nay là xã Thanh Chi, huyện Thanh Chương, Nghệ An), là một tấm gương về nghị lực và lòng yêu tri thức. Năm 12 tuổi, vì gia đình nghèo, cụ phải nghỉ học để phụ cha chăn trâu, cắt cỏ. Tuy nhiên, thầy cô ở trường làng đã quyên góp tiền để nuôi cụ ăn học.

Năm 1943, cụ bắt đầu viết văn với cuốn truyện dài đầu tay “Nguyễn Xí”. Sau Cách mạng Tháng Tám, cụ cùng gia đình vào Nam Trung Bộ lập nghiệp và làm việc tại Ty Điền địa Phú Yên. Trong thời gian này, cụ đã biên soạn và xuất bản bộ sách địa chí “Giang sơn Việt Nam” với ba tập: Non nước Phú Yên, Non nước Khánh Hòa, Non nước Ninh Thuận.

Ở tuổi 104, cụ Nguyễn Đình Tư vẫn miệt mài làm việc, nghiên cứu. Ảnh: HTV

Sau năm 1975, khi đất nước thống nhất, cụ cùng gia đình chuyển vào TP. HCM sinh sống và nghỉ hưu. Vì kinh tế gia đình eo hẹp, cụ mở tiệm sửa xe đạp để kiếm sống. Đến tuổi 65, cụ không còn sửa xe mà bắt đầu nghiên cứu về tên đường tại TP. HCM.

Cụ dành 10 năm rong ruổi khắp các tuyến phố, các trung tâm lưu trữ và bảo tàng để hoàn thành cuốn sách “Đường phố nội thành TP. HCM”. Cuốn sách sắp xếp tên các con đường theo thứ tự bảng chữ cái, cung cấp thông tin về lịch sử hình thành, nguồn gốc và tiểu sử các danh nhân. Năm 1996, cụ được TP.HCM mời làm Ủy viên thường trực Hội đồng đặt và đổi tên đường, nơi cụ đề xuất đặt tên hai con đường Hoàng Sa và Trường Sa.

Nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư chia sẻ rằng nhờ thói quen sinh hoạt, làm việc kỷ luật giúp ông yêu đời sống khỏe. Ảnh: HTV

“Giang sơn Việt Nam”, “Loạn 12 sứ quân”, “Đường phố nội thành TP. HCM”… có thể xem là những tác phẩm “đầu tay” của nhà nghiên cứu 104 tuổi. Bởi sau này, cụ còn xuất bản nhiều tác phẩm biên khảo đồ sộ hơn, như “Gia Định - Sài Gòn - TP. HCM: Dặm dài lịch sử” (1698 - 2020), “Chế độ thực dân Pháp trên đất Nam Kỳ”...

Với những đóng góp không ngừng nghỉ, năm 2022, cụ được UBND quận Bình Thạnh phối hợp với Viện Kỷ lục Việt Nam trao tặng bằng tôn vinh với nội dung: "Nhà nghiên cứu có quá trình 80 năm lao động, sáng tạo, cống hiến, đóng góp nhiều nội dung giá trị về văn hóa, lịch sử, địa chí của các vùng miền, tỉnh/thành phố Việt Nam với gần 60 tác phẩm đã được xuất bản".

Cụ Nguyễn Đình Tư nhận Giải thưởng Trần Văn Giàu năm 2023 từ Chủ tịch UBND TP. HCM. Ảnh: Báo Thanh Niên

Dù ở tuổi 104, cụ Nguyễn Đình Tư vẫn khiến nhiều người ngưỡng mộ với sức khỏe, sự minh mẫn và khả năng sử dụng máy tính thành thạo để tiếp tục nghiên cứu và soạn thảo văn bản. Cụ chia sẻ trên Báo Giáo dục và Thời đại năm 2023: "Tôi không có ngày nghỉ. Mỗi ngày vẫn làm việc 10 - 12 tiếng". Tình yêu lịch sử và sự say mê với những giá trị văn hóa, dân tộc là nguồn động lực giúp cụ không ngừng cống hiến.

Cụ cũng mong truyền nguồn cảm hứng say mê lịch sử dân tộc với thế hệ trẻ. Theo cụ, trẻ nhỏ nên tìm đến các câu chuyện lịch sử đơn giản hay cuộc đời các danh nhân như Bà Trưng, Bà Triệu, Ngô Quyền, Đinh Bộ Lĩnh… để nuôi dưỡng lòng tự hào dân tộc.

“Đất nước ta có lịch sử trải dài hơn 4.000 năm thật đáng tự hào. Sẽ không bao giờ thiếu các câu chuyện hấp dẫn để kể cho hậu thế”, cụ Tư nhắn nhủ.

>> Người đặt tên 1.000 con đường ở TP.HCM, không học hàm học vị nhưng xuất bản tới hơn 60 đầu sách, 102 tuổi nhận Bằng kỷ lục Việt Nam