Cục Đăng kiểm đề xuất chính sách mới dành riêng cho xe điện, VinFast và người dùng hưởng lợi kép

Cục Đăng kiểm đề xuất biểu giá kiểm định riêng cho xe điện, thấp hơn xe xăng

Mới đây, trao đổi với phóng viên báo Xây dựng, ông Nguyễn Tô An – Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, việc thay thế xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch (xăng, dầu) bằng xe điện và phương tiện năng lượng sạch là xu thế tất yếu. Vì vậy, Cục Đăng kiểm Việt Nam xác định phải đi trước, đón đầu để tạo thuận lợi tối đa cho người dân và doanh nghiệp trong xu thế này.

Theo đó, đối với công tác kiểm định, Cục Đăng kiểm đang nghiên cứu và xây dựng lại toàn diện quy trình kiểm định dành riêng cho xe điện. Nếu như việc kiểm định xe xăng, dầu tập trung vào kiểm tra động cơ và khí thải, thì kiểm định xe điện sẽ chuyển trọng tâm sang các hạng mục an toàn cốt lõi như: An toàn của pin, hệ thống điện, hệ thống phanh và phần mềm điều khiển.

Hiện Cục Đăng kiểm đang từng bước triển khai. Trước mắt là nghiên cứu, xây dựng bộ tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật riêng cho xe điện, tham khảo kinh nghiệm từ các quốc gia như châu Âu, Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc. Sau đó, đầu tư trang thiết bị chuyên dụng phục vụ việc chẩn đoán hệ thống điện tử; phối hợp với các nhà sản xuất để tích hợp, truy cập dữ liệu “sức khỏe” của pin, giúp kiểm tra nhanh chóng và chính xác hơn.

Đồng thời, tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu cho đội ngũ đăng kiểm viên về đặc điểm cấu tạo và các rủi ro đặc thù của xe điện.

Cục Đăng kiểm Việt Nam đang nghiên cứu, xây dựng quy trình kiểm định cho xe điện với nhiều thay đổi (Ảnh minh hoạ)

Ông An cũng cho biết trong thời gian tới, Cục sẽ nghiên cứu, đề xuất biểu giá kiểm định riêng cho xe điện, trình Bộ Xây dựng xem xét phê duyệt. Mức giá này sẽ thấp hơn so với xe sử dụng động cơ đốt trong, nhằm tạo cơ chế khuyến khích trực tiếp, hỗ trợ người dân chuyển đổi sang phương tiện xanh.

Hiện Chính phủ và các bộ, ngành đang nghiên cứu chính sách hỗ trợ chuyển đổi, gồm: Ưu đãi tín dụng lãi suất thấp cho doanh nghiệp vận tải, taxi đầu tư xe điện hoặc xe đạt chuẩn khí thải cao; miễn, giảm thuế nhập khẩu linh kiện, thiết bị sản xuất phương tiện thân thiện với môi trường; giảm thuế tiêu thụ đặc biệt, lệ phí trước bạ cho người dân mua xe mới đạt chuẩn hoặc xe điện.

Về phía Cục Đăng kiểm, đơn vị này cũng đề xuất thành lập “Quỹ chuyển đổi giao thông xanh” nhằm hỗ trợ người dân và doanh nghiệp nhỏ thay thế phương tiện cũ, không đạt chuẩn khí thải.

Điều này không chỉ giúp người dùng VinFast – thương hiệu xe điện đang dẫn đầu thị trường – tiết kiệm chi phí vận hành, mà còn tạo điều kiện để mở rộng tệp khách hàng nhờ các chính sách hỗ trợ tài chính. Trong bối cảnh xe điện ngày càng phổ biến và nhu cầu chuyển đổi phương tiện tăng cao, đây được xem là cú hích kép thúc đẩy cả thị trường lẫn người tiêu dùng cùng hưởng lợi.

Bên cạnh chính sách hỗ trợ, ông An cho rằng cũng cần có chế tài đủ mạnh để xử lý vi phạm. Dự thảo lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải đang được xây dựng, song song với việc tăng cường tuyên truyền để người dân nắm rõ và tuân thủ. Ngoài ra, có thể nghiên cứu áp dụng “phí ô nhiễm” dựa trên mức độ phát thải – phương tiện càng cũ, càng ô nhiễm thì chi phí lưu hành càng cao.

Số lượng ô tô điện tại Việt Nam tăng gần 20 lần trong 3 năm, VinFast dẫn đầu thị trường

Chỉ trong vòng 3 năm (2022–2024), thị trường ô tô điện tại Việt Nam đã chứng kiến sự tăng trưởng đột phá khi lượng xe tiêu thụ tăng gần 20 lần. Điều này phản ánh xu hướng ngày càng ưa chuộng phương tiện giao thông thân thiện với môi trường của người tiêu dùng trong nước.

Những lợi thế như không phát thải, giảm ô nhiễm không khí, chi phí sử dụng thấp hơn xe xăng, cùng với giá bán ngày càng hợp lý và chính sách hỗ trợ từ Chính phủ đã giúp xe điện nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường.

Theo Bộ Tài chính, chính sách áp dụng mức lệ phí trước bạ 0% cho ô tô điện chạy pin, thay vì mức 10–12% đối với xe xăng, dầu, đã trực tiếp giảm chi phí sở hữu, tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy người tiêu dùng chuyển sang loại phương tiện này. Sau 3 năm triển khai, số lượng ô tô điện nộp lệ phí trước bạ lần đầu đã tăng gần 20 lần, từ 4.040 xe vào năm 2022 lên 79.781 xe vào năm 2024.

Nếu như trong giai đoạn từ tháng 3 đến tháng 12 năm 2022, trung bình mỗi tháng chỉ có khoảng 404 xe đăng ký thì sang năm 2023, con số này đã tăng lên 2.440 xe/tháng, nâng tổng số xe đăng ký lên 29.281 xe. Đến năm 2024, mức tăng trưởng tiếp tục bùng nổ khi số lượng xe đăng ký lần đầu đạt 79.781 xe, tương đương 6.648 xe/tháng, gấp 2,7 lần so với năm trước.

Số lượng ô tô điện chạy pin tăng mạnh giai đoạn 2022-2024

VinFast là hãng xe tiên phong trong làn sóng chuyển đổi sang xe điện tại Việt Nam. Trong năm 2024, hãng đã bàn giao hơn 87.000 xe, trở thành thương hiệu bán chạy nhất sau 3 năm chuyển đổi hoàn toàn sang xe điện.

Sang quý I/2025, theo bà Lê Thị Thu Thủy – Chủ tịch HĐQT VinFast cho biết: “Quý đầu năm thường là giai đoạn thấp điểm, nhưng số lượng xe được bàn giao trong quý I/2025 của VinFast đã vượt quá tổng số xe giao trong cả nửa đầu năm ngoái. Trong bối cảnh bất ổn toàn cầu, đó là một khởi đầu đáng khích lệ của VinFast trong năm 2025".

Không chỉ VinFast, các thương hiệu quốc tế như Wuling, BYD, MG, Mercedes-Benz, BMW và Audi cũng đang đẩy mạnh hoạt động tại Việt Nam. Điều này giúp thị trường xe điện trở nên sôi động hơn, mang đến nhiều lựa chọn cho khách hàng.

Theo báo cáo từ Đại học RMIT, trong vòng 5 năm tới, thị trường ô tô điện Việt Nam có thể đạt quy mô từ 5 đến 7 tỷ USD, mở ra cơ hội lớn cho cả doanh nghiệp nội địa lẫn quốc tế.

Tình trạng ô nhiễm không khí tại Việt Nam đang trở nên báo động, đặc biệt là ở các khu vực đô thị lớn như Hà Nội và TP. HCM. Theo hệ thống quan trắc IQAir, nhiều thành phố tại Việt Nam liên tục nằm trong nhóm có chất lượng không khí kém nhất thế giới, với chỉ số AQI thường xuyên vượt mức 250, tương ứng với ngưỡng “rất không tốt cho sức khỏe”.

Tình trạng ô nhiễm không khí tại Việt Nam đang trở nên báo động, đặc biệt là ở các khu vực đô thị lớn như Hà Nội và TP. HCM

Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là lượng khí thải từ phương tiện giao thông chạy bằng nhiên liệu hóa thạch. Để đối phó với vấn đề này, Chính phủ đã triển khai hàng loạt giải pháp, trong đó có việc khuyến khích người dân chuyển đổi từ xe xăng, dầu sang xe điện nhằm cải thiện chất lượng không khí.

So với ô tô truyền thống, ô tô điện không phát thải khí CO₂, giúp bảo vệ môi trường hiệu quả hơn. Theo tính toán của Bộ Tài nguyên và Môi trường, số lượng xe điện hiện nay tại Việt Nam đã góp phần giảm khoảng 0,5 triệu tấn CO₂ mỗi năm. Khi tốc độ tăng trưởng xe điện được dự báo đạt 25–30% mỗi năm, mức giảm phát thải trong tương lai sẽ còn lớn hơn.

>> VinFast trình làng ‘át chủ bài’ mới, tiềm năng thay đổi cục diện thị trường ô tô Việt Nam