ĐBQH tiết lộ cách Bắc Ninh rút ngắn 60% thủ tục, dẫn đầu cả nước về triển khai nhà xã hội
Bắc Ninh dẫn đầu cả nước về phát triển nhà xã hội. Phó trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội Trần Văn Tuấn chia sẻ kinh nghiệm của tỉnh là "rất coi trọng việc bố trí, dành quỹ đất đáng kể cho nhà ở xã hội ngay từ khâu quy hoạch".
Trong dự thảo Báo cáo chính trị đang lấy ý kiến nhân dân, Ban Chấp hành Trung ương đề ra mục tiêu đẩy mạnh phát triển nhà xã hội và nhà ở thương mại giá rẻ, nhằm giải quyết nhu cầu chỗ ở cho cư dân đô thị, công nhân khu công nghiệp và các đối tượng yếu thế.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Hoàng Bảo Trân, Ủy viên kiêm nhiệm Ủy ban Văn hóa – Xã hội, nhận định đây là bước đi kịp thời, thể hiện tầm nhìn “lấy con người làm trung tâm” trong phát triển. Bà nhấn mạnh, nhà ở xã hội không chỉ là chỗ ở, mà còn là hạ tầng của công bằng và ổn định xã hội.
Theo Bộ Xây dựng, 9 tháng đầu năm 2025, cả nước đã đầu tư xây dựng 132.600 căn nhà xã hội và khởi công 73 dự án với hơn 57.800 căn. Dự kiến đến cuối năm, khoảng 89.000 căn sẽ hoàn thành, đạt 89% mục tiêu trong đề án phát triển ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội đến 2030.
Tuy nhiên, nguồn cung vẫn chưa đáp ứng nhu cầu thực tế, đặc biệt tại các đô thị lớn. Giá căn hộ thương mại cũng tăng phi mã: Bình quân 70–80 triệu đồng/m² tại Hà Nội, TP HCM, khiến nhà ở bình dân gần như biến mất, trong khi nhiều dự án cao cấp vượt 150 triệu đồng/m².
Đại biểu Trân cho biết nguyên nhân chính là tồn tại nhiều điểm nghẽn ở quỹ đất, thủ tục đầu tư và cơ chế tài chính. Đặc biệt, việc dành 20% quỹ đất trong dự án thương mại cho nhà xã hội vẫn còn hình thức, thiếu chế tài, dẫn đến khó triển khai thực tế.
Nêu giải pháp tháo gỡ điểm nghẽn, đại biểu Trân kiến nghị: Nhà nước giải phóng mặt bằng, đầu tư hạ tầng kỹ thuật – xã hội, sau đó giao hoặc cho thuê lại đất giá ưu đãi, giúp doanh nghiệp tập trung xây dựng.
-Giảm bớt các nấc thủ tục hành chính, rút quy trình phê duyệt xuống còn 6–9 tháng. Đa dạng hóa hình thức sở hữu và thuê nhà, mở rộng thuê mua dài hạn, trả góp linh hoạt phù hợp khả năng tài chính của công nhân.
-Huy động thêm nguồn lực ngoài ngân sách, như quỹ phát triển nhà ở địa phương, quỹ đất công, mô hình PPP, hoặc lập Quỹ Phát triển nhà ở xã hội quốc gia để hỗ trợ vốn vay ưu đãi.
-Xóa bỏ định kiến coi nhà xã hội chỉ dành cho người nghèo, thay vào đó là chính sách an sinh bền vững cho lực lượng lao động trẻ, công nhân, viên chức và người thu nhập trung bình.
Còn đại biểu Hà Sỹ Đồng, nguyên quyền Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị đề xuất cơ chế đặc thù gỡ vướng pháp lý cho dự án nhà xã hội như cho phép UBND cấp tỉnh duyệt nhanh dự án chưa có trong quy hoạch hoặc kế hoạch phát triển nhà ở nếu xét thấy cần thiết. Đồng thời, UBND cấp tỉnh có thể chỉ định trực tiếp chủ đầu tư đủ năng lực thay vì đấu thầu.
"Cơ chế này giúp rút ngắn thủ tục, khởi công dự án sớm hơn tại địa phương có nhu cầu cấp bách về nhà xã hội", ông nói.
Bắc Ninh: Mô hình 'luồng xanh' rút ngắn 60% thủ tục
Một trong những điển hình thành công là Bắc Ninh. Phó trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội Trần Văn Tuấn chia sẻ kinh nghiệm của tỉnh là "rất coi trọng việc bố trí, dành quỹ đất đáng kể cho nhà ở xã hội ngay từ khâu quy hoạch".
Cùng với đó, theo ông Tuấn, trong quá trình thực hiện, Bắc Ninh cũng sát sao khi thành lập các tổ công tác với nhiệm vụ rõ ràng để đẩy nhanh tiến độ các dự án nhà xã hội trên địa bàn. Các tổ công tác này thường xuyên kiểm tra công trình, lắng nghe kiến nghị của chủ đầu tư để kịp thời giải quyết.
Nhờ áp dụng cơ chế “luồng xanh”, Bắc Ninh đã cắt giảm tới 60% thời gian thủ tục hành chính cho các dự án nhà xã hội. Kết quả là 23.400 căn đã hoàn thành, gần 2.900 căn đang thi công; 15 dự án chuẩn bị xây dựng với hơn 14.430 căn; 36 dự án giải phóng mặt bằng trên diện tích 164 ha, dự kiến cung ứng 72.866 căn khi hoàn thành.
"An cư rồi mới lập nghiệp. Cung cấp nhà ở ổn định giúp công nhân gắn bó lâu dài với doanh nghiệp và địa phương, đồng thời nâng cao sức hấp dẫn đầu tư", ông Tuấn nhấn mạnh.
Ông Tuấn nhấn mạnh, ngoài phát triển nhà xã hội và nhà thương mại giá thấp, dự thảo văn kiện cần tập trung phát triển lành mạnh thị trường bất động sản, hạn chế tình trạng đất bỏ hoang, đồng thời kéo dài chương trình phát triển nhà ở từ 2030 đến 2035.
Nhờ những giải pháp này, Bắc Ninh đã trở thành điểm sáng trong phát triển nhà xã hội, vừa đáp ứng nhu cầu an cư của công nhân, vừa góp phần cải thiện môi trường đầu tư, thu hút nguồn lực FDI, tạo động lực phát triển kinh tế địa phương bền vững.
