DN 65 năm nhà em trai cựu Thứ trưởng: Từ tên tuổi lẫy lừng đến bờ vực lụi tàn
Tham vọng trở thành tập đoàn đa lĩnh vực mang tầm quốc tế, trong đó ngành nhựa là trọng tâm, nhưng doanh nghiệp lâu đời Nhựa Rạng Đông lại có cú trượt chân đáng tiếc.
Từ doanh nghiệp sản xuất nhựa hàng đầu...
Gần đây, Công ty cổ phần Rạng Đông Holding (Nhựa Rạng Đông; HoSE: RDP) liên tiếp nhận những thông tin không vui, từ việc bị xử phạt vì vi phạm công bố thông tin, công ty con yêu cầu mở thủ tục phá sản đến tất cả 5 thành viên HĐQT đồng loạt xin từ nhiệm. Cổ phiếu RDP đang bị đình chỉ giao dịch.
Từng đặt mục tiêu trở thành tập đoàn kinh doanh đa lĩnh vực mang tầm vóc quốc tế với ngành nhựa làm trọng tâm, nhưng sau 65 năm hoạt động, công ty nhựa lâu đời của miền Nam đang đứng trên bờ vực.
Tiền thân của Nhựa Rạng Đông là Liên hiệp Các xí nghiệp cao su Viễn Đông Pháp, được thành lập năm 1960. Sau khi đổi tên thành Ufiplastic, công ty đi đầu trong việc nhập khẩu các thiết bị tiên tiến từ Nhật Bản và Đài Loan (Trung Quốc) để sản xuất các sản phẩm mới của ngành nhựa.
Sau năm 1975, công ty đổi tên thành Nhà máy Nhựa Rạng Đông và bắt đầu mở rộng mạng lưới nhà máy tại Hà Nội, Nghệ An và Khánh Hoà. Từ 2005-2018 là giai đoạn phát triển mạnh mẽ nhất của Nhựa Rạng Đông, công ty không chỉ mở rộng hệ thống nhà máy mà còn thành lập thêm nhiều công ty con.
Đối với ngành sản xuất nhựa trong nước, Nhựa Rạng Đông là doanh nghiệp hàng đầu, đặc biệt là nhựa nhiệt dẻo PVC và tấm lợp. Nhiều thời điểm, các sản phẩm như màng mỏng PVC hay tấm lợp của Nhựa Rạng Đông chiếm hơn 50% thị phần trong nước.
Đối với thị trường xuất khẩu, Nhựa Rạng Đông có các sản phẩm giả da chuyên phục vụ ngành trang trí nội thất du thuyền. Thời “ăn nên làm ra”, sản lượng sản phẩm này tăng trưởng bình quân 20%/năm.
Trước năm 2023, tình hình tài chính của Nhựa Rạng Đông khá tốt với lợi nhuận sau thuế hàng chục tỷ đồng mỗi năm. Như năm 2021, RDP lãi ròng 38 tỷ đồng và năm 2022 lãi 13 tỷ đồng.
Là người chèo lái và góp phần đưa Nhựa Rạng Đông vươn lên dẫn đầu ngành nhựa là Chủ tịch HĐQT Hồ Đức Lam. Ông Lam được biết đến là em trai cựu Thứ trưởng Bộ Công thương Hồ Thị Kim Thoa - người đã bị khởi tố, truy nã từ tháng 7/2020.
Tính đến tháng 6/2024, ông Lam sở hữu gần 7,8 triệu cổ phiếu RDP, chiếm tỷ lệ 15,87%. Con trai ông Lam là Hồ Đức Dũng - người vừa từ nhiệm chức thành viên HĐQT - nắm giữ 65.269 cổ phiếu RDP, tỷ lệ 0,13%.
... đến 'trượt chân', đứng bên bờ vực
Bức tranh tài chính của Nhựa Rạng Đông bắt đầu u ám từ năm 2023 khi công ty thua kiện Tập đoàn Sojitz Planet Corporation (Nhật Bản), bị buộc phải trả lại 157 tỷ đồng cùng các chi phí liên quan.
Sự việc diễn ra từ năm 2017, Sojitz Planet ký hợp đồng mua 5 triệu cổ phần tại Công ty cổ phần Rạng Đông Long An thuộc sở hữu của Nhựa Rạng Đông với giá 174,4 tỷ đồng.
Sau khi chuyển nhượng cổ phần, Nhựa Rạng Đông đã vi phạm một số nghĩa vụ nên đối tác Nhật Bản muốn chấm dứt hợp đồng, yêu cầu trả lại 90% giá trị hợp đồng, tương ứng 157 tỷ đồng. Do Nhựa Rạng Đông không trả tiền nên công ty Nhật Bản khởi kiện.
Trung tâm Trọng tài quốc tế Singapore sau đó ra phán quyết Sojitz Planet thắng kiện, yêu cầu Nhựa Rạng Đông trả lại cho đối tác 157 tỷ đồng kèm tiền lãi 10%/năm. Tổng cộng, công ty nhựa phải trả lại 174 tỷ đồng.
Hậu quả của vụ kiện ngay lập tức tác động đến tình hình tài chính của Nhựa Rạng Đông. Cáo bạch tài chính hợp nhất năm 2023 cho thấy, công ty lỗ gần 147 tỷ đồng. Ngoài ra, công ty đang nợ các ngân hàng tổng cộng 1.331 tỷ đồng.
Gần nhất, Nhựa Rạng Đông mới công bố tình hình tài chính 6 tháng đầu năm 2024 với khoản lỗ hơn 64 tỷ đồng. Lũy kế đến tháng 6/2024 là lỗ 266 tỷ đồng.
Đầu năm nay, TAND TPHCM thông báo đã thụ lý đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản Nhựa Rạng Đông theo yêu cầu của Công ty cổ phần Rạng Đông Films (Rạng Đông Films). Tính đến tháng 6/2024, Rạng Đông Films là 1 trong 5 công ty con của Nhựa Rạng Đông với tỷ lệ sở hữu 97,7%.
Tòa yêu cầu Nhựa Rạng Đông giải trình nguyên nhân dẫn đến tình trạng mất khả năng thanh toán, kê khai tài sản, số dư tài khoản ngân hàng, danh sách các chủ nợ và các tổ chức, cá nhân đang nợ công ty.
Mới đây, giải trình về việc chậm công bố báo cáo tình hình quản trị năm 2024 và báo cáo tài chính quý 4/2024, đại diện Nhựa Rạng Đông cho biết từ giữa năm 2024 đến nay, công ty gặp nhiều khó khăn, bị nhảy nhóm nợ xấu.
Hiện Nhựa Rạng Đông và các công ty con đều ngừng hoạt động, đa số nhân sự nghỉ việc nên không cung cấp được số liệu để tổng hợp và lập báo cáo tài chính đúng thời hạn.
