Đô thị đặc biệt của Việt Nam được định hướng phát triển theo mô hình đa trung tâm với 6 phân vùng
Theo quy hoạch chung, đô thị đặc biệt của Việt Nam được đề xuất sẽ phát triển đô thị theo mô hình đa trung tâm với 6 phân vùng.
Ủy ban Nhân dân (UBND) TP. HCM mới đây đã có tờ trình gửi Thủ tướng Chính phủ và Bộ xây dựng về Đồ án Điều chỉnh quy hoạch chung TP. HCM đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060.
Theo như tờ trình, UBND TP. HCM định hướng phát triển theo 6 phân vùng, mỗi phân vùng được cấu trúc theo hướng đa chức năng, gắn với các khu vực trọng điểm phát triển có vai trò trung tâm vùng, quốc gia và quốc tế nhằm tạo cơ hội việc làm, môi trường sống có chất lượng cao. Tổ chức không gian các phân vùng gắn với tổ chức hệ thống giao thông công cộng.
6 phân vùng cụ thể như sau:
Phân vùng đô thị trung tâm là khu vực hành chính, đối ngoại, thương mại, dịch vụ, kinh tế tri thức và đô thị sáng tạo. Trọng tâm là khu vực trung tâm Sài Gòn, Chợ Lớn và vùng phụ cận – vốn giữ vai trò là đầu mối chính của toàn thành phố.
Phân vùng phía Đông (TP. Thủ Đức) được định hướng phát triển thành đô thị sáng tạo, tập trung vào giáo dục, đào tạo, công nghiệp công nghệ cao, tài chính, y tế và du lịch sinh thái. Khu vực Thủ Thiêm được xác định là trung tâm tài chính quốc tế.
Phân vùng phía Bắc (Củ Chi - Hóc Môn) phát triển theo mô hình đô thị dịch vụ, giải trí, văn hóa, nghỉ dưỡng, chăm sóc sức khỏe gắn với cảnh quan nông nghiệp. Khu vực này sẽ hình thành các khu công nghiệp, giáo dục, công nghệ, hỗ trợ sản xuất nông nghiệp và phát triển du lịch sinh thái - văn hóa - lịch sử.
Phân vùng phía Tây (Bình Chánh) định hướng trở thành đô thị công nghiệp, dịch vụ thương mại, công nghệ và chăm sóc sức khỏe. Đồng thời, đây cũng là trung tâm y sinh hóa dược và giáo dục đào tạo của thành phố.
Phân vùng phía Nam (Quận 7 - Nhà Bè) tập trung phát triển đô thị công nghệ cao, sinh thái nước, kinh tế tri thức, văn hóa nghệ thuật, các trung tâm triển lãm, hội chợ, giải trí, du lịch sinh thái, công nghiệp và logistics. Khu vực này cũng đóng vai trò là trung tâm kinh tế biển.
Phân vùng phía Đông Nam (Cần Giờ) giữ vai trò là khu sinh thái và “lá phổi xanh” của TP. HCM. Cần Giờ đồng thời là cửa ngõ hướng biển phía Nam, trung tâm đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế biển với các loại hình du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, thương mại, cảng biển, logistics, trung tâm hậu cần nghề cá và nghiên cứu, nuôi trồng, chế biến thủy sản.
Trước đó, Quy hoạch TP. HCM thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 đã được Thủ tướng phê duyệt vào cuối năm 2024, xác định rõ mô hình phát triển đô thị đa trung tâm gồm: đô thị trung tâm, đô thị Thủ Đức, đô thị Củ Chi - Hóc Môn, đô thị Bình Chánh, đô thị Quận 7 - Nhà Bè và đô thị Cần Giờ. Ranh giới các đô thị sẽ được xác định theo quyết định thành lập đô thị của cơ quan có thẩm quyền.
Đến năm 2050, TP. HCM phấn đấu hoàn thiện cấu trúc thành phố đa trung tâm, với các tiểu vùng, trung tâm liên kết chặt chẽ về kinh tế - xã hội theo cấu trúc không gian hợp lý. Trong đó, 16 quận nội thành giữ vai trò hạt nhân, TP. Thủ Đức là cực tăng trưởng mới, còn 5 huyện ngoại thành sẽ được sắp xếp để hình thành 5 đô thị vệ tinh.
Việc điều chỉnh quy hoạch lần này nhằm đáp ứng các yêu cầu mới trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời giải quyết những bất cập về dân số, nhà ở, hạ tầng giao thông, môi trường và khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu của đô thị lớn nhất cả nước.
Theo quy định, một đô thị đặc biệt phải có quy mô dân số từ 5 triệu người trở lên, trong đó khu vực nội thành phải đạt từ 3 triệu người trở lên. Hiện tại, Hà Nội và TP. HCM là hai thành phố được xếp loại đô thị đặc biệt. Thủ đô Hà Nội có diện tích hơn 3.358km2 với dân số hơn 8,2 triệu người, trong khi TP. HCM rộng 2.095km2 với dân số gần 10 triệu người.
