Dòng sông của Việt Nam có màu nước thay đổi theo mùa, chỉ dài 42km nhưng chạy xuyên khu rừng 2.000km2 quý hiếm bậc nhất thế giới

Đến với miền cực Nam của Tổ quốc, du khách dễ dàng bị cuốn hút bởi không gian sông nước mênh mang, rừng tràm bạt ngàn và nhịp sống bình dị của người dân. Trong bức tranh thiên nhiên ấy, Sông Trẹm nổi bật như một nét chấm phá đặc sắc, gắn liền với ký ức văn chương, trải nghiệm du lịch sinh thái và dấu ấn lịch sử vùng U Minh.

Dòng chảy xanh giữa hai khu rừng quý hiếm bậc nhất Việt Nam

Theo các bậc cao niên, thuở xưa đôi bờ sông Trẹm ngập rừng tràm dày đặc, nước đỏ quanh năm, dòng sông khi đó mang tên Trèm Trẹm.

Sông Trẹm là nhánh nhỏ của dòng Ông Đốc, bắt nguồn từ ngã ba kênh Tân Bằng - Cán Gáo, uốn lượn qua kênh Chắc Băng rồi chảy về phía Tây Nam. Dài khoảng 42km, độ sâu trung bình 3-4m, chiều rộng từ 8-10m. Màu nước của sông thay đổi theo mùa, mùa mưa nước mang sắc nâu sẫm đặc trưng của rừng tràm đổ về, tạo nên một cảnh quan thiên nhiên đầy sức sống.

Điểm đặc biệt của Sông Trẹm nằm ở vị trí chiến lược, trở thành ranh giới tự nhiên chia rừng U Minh thành hai khu rõ rệt: U Minh Thượng thuộc tỉnh An Giang và U Minh Hạ thuộc tỉnh Cà Mau.

Rừng U Minh có diện tích khoảng 2.000km2, được xếp hạng quý hiếm bậc nhất thế giới nhờ hệ sinh thái phong phú và vẻ đẹp hoang sơ, hùng vĩ. Dòng sông âm thầm nuôi dưỡng từng rặng tràm, mảng rừng, đàn cá, tôm, chim và thú rừng, đồng thời kết nối sinh kế cho người dân qua các hoạt động thủy sản, nông nghiệp và vận chuyển hàng hóa.

Dòng sông này từng là nguồn cảm hứng cho nhiều văn nghệ sĩ. Tiểu thuyết “Bên dòng sông Trẹm” của nhà văn Dương Hà kể về câu chuyện tình lâm li giữa chàng trai Triệu Vĩ và thôn nữ Mỹ Lan, một tác phẩm vang bóng một thời. Những ai đã đọc qua tác phẩm này chắc hẳn khó quên hình ảnh Sông Trẹm hiền hòa, thơ mộng, khơi dậy khát khao một lần về thăm miền sông nước.

Trong lịch sử, Sông Trẹm cũng ghi dấu bao chiến công lẫy lừng. Hàng trăm năm qua, dòng sông vẫn luôn gắn bó mật thiết với đời sống người dân, chứng kiến những mùa xuân về, những cảnh vật thân thương và những câu chuyện đáng nhớ.

Trong các cuộc chiến tranh, gần 1.400 người con hai bờ sông đã hiến dâng xương máu, góp phần giải phóng quê hương và thống nhất Tổ quốc. Trong đó, hai liệt sĩ được Nhà nước truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân là Lê Hoàng Thá và Hồ Thị Kỷ, khi tuổi đời còn rất trẻ, mới mười tám, đôi mươi, chưa yên bề gia thất. Hương hồn các anh, các chị dường như vẫn vương vấn trên từng rặng tràm, từng dòng nước đỏ quê hương.

Biểu tượng sinh thái, văn hóa và lịch sử của miền Tây Nam Bộ

Trong bối cảnh phát triển du lịch, Khu Du lịch sinh thái Sông Trẹm trở thành điểm đến tiêu biểu tại Cà Mau, vừa bảo tồn hệ sinh thái, vừa phục vụ nghiên cứu khoa học và phát triển du lịch cộng đồng.

Khu sinh thái rộng khoảng 110ha, ghi nhận hơn 300 loài động thực vật, trong đó nhiều loài quý hiếm được liệt kê vào Sách Đỏ. Cá sấu, ó biển, trăn, heo rừng, gấu, chồn hươu, vượn, vịt trời, nai, đà điểu… đều được nuôi dưỡng trong môi trường gần với tự nhiên, đảm bảo sinh trưởng và cân bằng sinh thái.

Trải nghiệm trên sông Trẹm mang lại cảm giác hòa mình với thiên nhiên. Du khách có thể đi xuồng máy xuyên qua rặng tràm rậm, ngắm dòng sông thay đổi màu sắc theo mùa, tham quan vườn sinh thái, nghe kể về nghề rừng và thưởng thức sản vật địa phương như cá đồng, tôm càng xanh, dừa nước. Những hoạt động này vừa tạo thu nhập bền vững cho cộng đồng, vừa nâng cao nhận thức bảo vệ môi trường.

Sông Trẹm và hai khu rừng U Minh Thượng - U Minh Hạ còn đóng vai trò kết nối du lịch cộng đồng trong vùng, thúc đẩy homestay, các dịch vụ truyền thống và hướng dẫn viên bản địa, giúp phân bổ lợi ích kinh tế rộng rãi. Cảnh quan xanh mát, bầu không khí trong lành, những con đường rợp bóng tràm và tiếng chim ríu rít tạo ra không gian yên ả, lý tưởng cho du khách muốn nghỉ dưỡng và khám phá thiên nhiên.

Khí hậu ổn định, ôn hòa, phù hợp cho các chuyến tham quan quanh năm. Thời điểm từ tháng 7 đến cuối tháng 8 Âm lịch là mùa đặc sản ba khía Rạch Gốc nổi tiếng, nhưng cũng là mùa nước dâng cao, cần lưu ý dự báo thời tiết trước khi khởi hành.

Khu Du lịch sinh thái Sông Trẹm còn được xem là vườn thú bán hoang dã đầu tiên và duy nhất tại đất Mũi, kết hợp phát triển du lịch sinh thái và nghiên cứu khoa học về hệ động thực vật đa dạng.

Môi trường được quản lý để đảm bảo sinh cảnh tự nhiên, cho phép các loài sinh vật phát triển và sinh sản bình thường, đồng thời vẫn mở cửa đón khách tham quan.