Fed 'rối loạn', cả thế giới nín thở chờ quyết định lãi suất cuối cùng của 2025

Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell đã cho thấy cảnh báo của ông cách đây vài tuần là hoàn toàn nghiêm túc, khi khẳng định việc cắt giảm lãi suất trong tháng 12 chưa phải điều chắc chắn. Những phát biểu gần đây từ nhiều quan chức Fed phản ánh sự thận trọng rõ rệt về khả năng Ngân hàng Trung ương sẽ thực hiện đợt nới lỏng thứ ba liên tiếp tại cuộc họp ngày 9-10/12.

Diễn biến này buộc thị trường phải nhanh chóng điều chỉnh kỳ vọng: Nếu vài ngày trước, nhà đầu tư còn đặt cược với tỷ lệ ít nhất 2 đổi 1 cho một đợt giảm 0,25 điểm phần trăm, thì nay xác suất ấy đã thu hẹp còn tương đương “50-50”, theo công cụ FedWatch của CME Group.

“Những diễn biến mới đây đã khiến chúng tôi bớt tự tin vào khả năng Fed hạ lãi suất trong tháng 12, trong khi cũng không củng cố thêm lựa chọn trì hoãn sang tháng 1. Theo đánh giá của chúng tôi, xác suất cắt giảm lãi suất trong tháng 12 vẫn nhỉnh hơn, nhưng chỉ ở mức 55-60%”, Krishna Guha, Giám đốc chiến lược chính sách toàn cầu và Ngân hàng Trung ương tại Evercore ISI nhận định.

Tính đến chiều thứ Năm (13/11), theo công cụ FedWatch của CME, thị trường đánh giá khả năng Fed cắt giảm lãi suất trong tháng 12 chỉ còn khoảng 49,4%. Dựa trên giá hợp đồng tương lai, giới giao dịch cũng dự đoán lãi suất của Mỹ có thể giảm xuống khoảng 3,775% vào cuối năm 2025, thấp hơn mức hiện tại là 3,87%.

Chỉ một tháng trước, thị trường còn đặt cược 95% vào một đợt giảm lãi suất. Điều gì đã thay đổi?

Nguyên nhân chính khiến kỳ vọng thị trường đảo chiều là tình trạng thiếu hụt dữ liệu kinh tế do đợt đóng cửa Chính phủ vừa qua. Việc thiếu các báo cáo quan trọng khiến Fed phải đưa ra quyết định trong tình trạng “thiếu thông tin”: Thị trường lao động có dấu hiệu chậm lại, còn lạm phát dù giảm nhưng vẫn cao hơn nhiều so với mục tiêu 2%.

Thêm vào đó, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết một số báo cáo - đặc biệt là dữ liệu của tháng 10 - thậm chí có thể sẽ không bao giờ được công bố. Những nghi ngờ đó được thể hiện rõ ràng trong bài phát biểu bất thường thẳng thắn của Chủ tịch Fed Boston Susan Collins hôm thứ Tư (12/11).

Từ khi nhậm chức, Collins thường giữ phong cách phát biểu rất thận trọng. Tuy nhiên, trong bài phát biểu tại khu vực bà phụ trách, bà đã cho thấy rõ sự lo ngại về lạm phát và nhấn mạnh Fed nên tiếp tục giữ nguyên lập trường để chờ đợi thêm tín hiệu kinh tế.

“Dựa trên triển vọng cơ bản của tôi, sẽ hợp lý khi giữ nguyên mức lãi suất hiện tại trong một thời gian nhằm cân bằng rủi ro giữa lạm phát và thị trường lao động trong môi trường đầy bất định này. Tôi thấy có nhiều lý do để đặt ra một ‘rào cản’ khá cao cho bất kỳ động thái nới lỏng thêm nào trong ngắn hạn”, Collins nói.

Một lập luận quan trọng của Collins là: Nền kinh tế vẫn khá ổn định, dù tốc độ tuyển dụng giảm. Việc cắt giảm lãi suất thêm, theo bà, có thể khiến lạm phát tăng trở lại - đặc biệt khi các tác động từ thuế quan vẫn khó lường.

“Mức lãi suất hiện tại, theo tôi, giúp Fed có đủ vị thế để xử lý nhiều kịch bản khác nhau và cân bằng các rủi ro đôi bên của nhiệm vụ kép”, Collins nói, nhắc đến mục tiêu tối đa hóa việc làm và ổn định giá cả của Fed.

Quan điểm của Collins xếp bà vào nhóm “diều hâu” cùng với Chủ tịch Fed Kansas City Jeffrey Schmid - người đã bỏ phiếu phản đối đợt cắt giảm tháng 10 - cùng với Beth Hammack (Cleveland), Alberto Musalem (St. Louis) và có thể là Lorie Logan (Dallas).

Ở phía còn lại là các Thống đốc Stephen Miran - người hai lần bỏ phiếu phản đối mức giảm 0,25 điểm phần trăm để ủng hộ mức giảm 0,5 điểm - cùng Christopher Waller và Michelle Bowman.

Trong bối cảnh nội bộ xuất hiện nhiều ý kiến trái chiều, Chủ tịch Jerome Powell buộc phải tìm cách tạo sự đồng thuận. Điều này càng quan trọng sau khi ông nhấn mạnh trong cuộc họp tháng 10 rằng việc tiếp tục cắt giảm lãi suất vào tháng 12 “không phải điều hiển nhiên - thậm chí còn rất xa khả năng đó”.

Thị trường chia phe, Fed "khó xử"

Khi kỳ vọng giảm lãi suất tháng 12 suy yếu, thị trường chứng khoán lao dốc trong phiên thứ Năm (13/11), còn lợi suất trái phiếu Kho bạc bật tăng. Tình thế của ông Powell càng khó khăn hơn khi nội bộ Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) xuất hiện mức độ bất đồng hiếm thấy.

“Chúng tôi cho rằng ông Powell không muốn Ủy ban rơi vào tình trạng chia rẽ sâu sắc với hàng loạt phiếu phản đối theo hướng diều hâu vào thời điểm nhạy cảm này. Đó là lý do ông và các nhân vật chủ chốt như Phó Chủ tịch FOMC Philip Jefferson và Chủ tịch Fed New York John Williams đang cố gắng ‘hạ nhiệt’, tôn trọng quan điểm của phe diều hâu và nhấn mạnh rằng thị trường nên xem cuộc họp tháng 12 như một kịch bản 50-50”, Guha cho biết.

Một phương án trung hòa có thể là “cắt giảm theo hướng diều hâu” - tức Fed có thể giảm thêm một lần, nhưng ông Powell sẽ làm rõ rằng chu kỳ nới lỏng gần như sẽ chấm dứt sau đó.

Từ tháng 1, FOMC sẽ có sự thay đổi nhân sự khi một số Chủ tịch Fed khu vực luân phiên vào vị trí có quyền biểu quyết, trong khi nhiệm kỳ của ông Powell kết thúc vào tháng 5. Những nhân vật diều hâu như Collins và Schmid sẽ không còn quyền biểu quyết, nhưng Hammack và Logan lại bước vào vị trí này.

“Với tất cả những yếu tố đó, chúng tôi cho rằng ông Powell có thể buộc phải chấp nhận một thỏa hiệp: Hoặc giữ nguyên lãi suất trong tháng 12; hoặc nếu cắt giảm, thì phải gửi tín hiệu rõ ràng rằng chu kỳ cắt giảm đã gần kết thúc”, Thierry Wizman, chiến lược gia ngoại hối và lãi suất toàn cầu tại Macquarie Group nhận định.

Trong khi đó, giới giao dịch kỳ vọng Fed sẽ mềm mỏng hơn vào tháng 1. Dữ liệu thị trường cho thấy khả năng cắt giảm lãi suất vào đầu năm mới ở mức khoảng 70%, nếu Fed quyết định “tạm dừng” trong tháng 12.

Tham khảo CNBC