Forbes viết gì về cú đặt cược hơn 10 tỷ USD để bước chân vào thị trường xe điện toàn cầu của tỷ phú Phạm Nhật Vượng?

Là tỷ phú giàu nhất Việt Nam, ông Phạm Nhật Vượng có lẽ đã không xây dựng được khối tài sản hơn 4 tỷ USD nếu không chấp nhận rủi ro. Hiện cú đặt cược của ông là tạo ra công ty ô tô tầm cỡ toàn cầu đầu tiên của Việt Nam - VinFast Auto.

Ông đang đặt cược hơn 10 tỷ USD để biến VinFast thành 1 thương hiệu mạnh trên thị trường xe điện toàn cầu. Cho đến nay hành trình đó không hề dễ dàng, thậm chí có những hoài nghi về khả năng cạnh tranh của VinFast ở bên ngoài Việt Nam. Dẫu vậy, bà Lê Thị Thu Thủy - CEO của VinFast, vẫn tràn đầy tự tin. “Sứ mệnh của chúng tôi là giúp cho tất cả mọi người đều có thể tiếp cận với xe điện”, bà nói.

VinFast đã đặt ra những mục tiêu đầy tham vọng, trong đó có bán được 1 triệu chiếc xe điện trên toàn thế giới chỉ trong 6 năm. (Tesla mất 17 năm để làm được điều đó).

Sau khi đầu tư gần 10 tỷ USD để tung ra vài mẫu xe điện, phát triển cơ sở hạ tầng trạm sạc và xây nhà máy hoàn toàn tự động ở Việt Nam, công ty có dự định đầu tư thêm 1,8 tỷ USD trong 3 năm tới để đến năm 2025 sẽ có nhà máy ở Mỹ và năm 2026 là ở Indonesia và Ấn Độ. Trong số đó, 1,4 tỷ USD dành cho giai đoạn 1 của 1 nhà máy ở North Carolina hiện đang xây dựng.

Mục tiêu của VinFast là tận dụng những chính sách trợ cấp cũng như ưu đãi thuế ở các thị trường này, đồng thời tăng công suất hàng năm từ 300.000 xe hiện nay lên 550.000 chiếc vào năm 2026.

Hiện tại thị trường Mỹ rộng lớn, VinFast vẫn khá nhỏ bé. Theo Mark Lines, trong 9 tháng đầu năm 2023, công ty bán được khoảng 2.000 chiếc ở Mỹ. Tổng cộng trong quý III hãng giao khoảng 21.000 xe điện nhưng gần 13.000 (khoảng hơn 60%) được sử dụng bởi GSM, công ty taxi điện thuộc sở hữu của ông Vượng và tập đoàn Vingroup. GSM cũng đặt hàng 30.000 xe để triển khai dịch vụ xe điện trên khắp Việt Nam, đồng thời mở rộng cả sang Lào và Campuchia. Công ty cũng tính tới việc thâm nhập vào thị trường taxi Mỹ.

Trao đổi với phóng viên Forbes, bà Thủy khẳng định VinFast có thể đạt được mục tiêu giao 50.000 chiếc xe trong năm nay, dự đoán tăng trưởng doanh số sẽ tăng tốc trong quý IV. “Chúng tôi có vài mẫu xe đã sẵn sàng để tung ra thị trường toàn cầu trong vài tháng tới”, bà nối.

VinFast cũng có kế hoạch bắt đầu bán mẫu Vf8 ở Pháp, Đức và Hà Lan từ cuối năm nay. Mẫu xe SUV 7 chỗ VF9 cùng với mẫu nhỏ hơn là VF6 sẽ bắt đầu được giao tới thị trường Bắc Mỹ.

Theo David Byrne, chuyên gia phân tích đang làm việc tại công ty nghiên cứu Third Bridge, cần có thời gian để VinFast có thể tạo đà ở Bắc Mỹ và châu Âu. Những chiếc xe của VinFast thường được đánh giá cao về ngoại hình nhờ được thiết kế bởi Pininfarina, nhà thiết kế nổi tiếng của Ý đã từng tạo ra những chiếc xe thể thao mang tính biểu tượng như Ferrari 458 Spider.

Tuy nhiên, Byrne cho rằng VinFast vẫn chưa thực sự cạnh tranh về giá. Giá khởi điểm cho 1 chiếc VF8 là 46.000 USD, ngang với 1 chiếc Tesla model Y, Ford Mustang Mach E hay Hyundai Ioniq 6 nhưng quãng đường 425km cho 1 lần sạc đầy lại kém hơn cả 3 đối thủ.

Về nhận định này, bà Thủy cho biết “mức giá của VinFast không cao hơn so với các đối thủ vì bao gồm những công nghệ tiên tiến nhất”. Ví dụ, xe VinFast được trang bị hệ thống hỗ trợ người lái hiện đại, có thể hướng dẫn tài xế khi chuyển làn và trợ giúp đỗ xe tự động.

Theo chuyên gia Byrne, VinFast có thể tiến xa hơn ở thị trường Mỹ nếu tận dụng tốt hơn kiến thức của những chuyên gia am hiểu thị trường này. Ông nhận định VinFast đã thuê các chuyên gia nước ngoài nhưng chưa lắng nghe họ.

Bà Thủy chia sẻ VinFast không phụ thuộc vào bất kỳ cá nhân nào. “Chúng tôi là 1 công ty khởi nghiệp, đồng nghĩa yêu cầu khả năng thực thi và tốc độ mà không phải ai cũng có thể thích ứng. VinFast thường xuyên tinh chỉnh bộ máy tổ chức để đảm bảo vận hành hiệu quả”.

Mặc dù VinFast đã tuyển dụng một số chuyên gia kỳ cựu trong ngành khi công ty mới thành lập, một số người không gắn bó lâu với công ty. Ví dụ, Michael Lohscheller, cựu CEO của Opel và là người có hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành, gia nhập VinFast vào tháng 9/2021 ở vị trí CEO toàn cầu nhưng đã ra đi sau 6 tháng.

Một lãnh đạo cấp cao khác là Jeremy Snyder (đã từng nắm vài vị trí chủ chốt tại Tesla trong hơn 10 năm) được tuyển dụng làm giám đốc phát triển vào tháng 5/2020, có nhiệm vụ dẫn dắt quá trình “Mỹ tiến”. Tuy nhiên tháng 12/2021 nhân vật này đã rời VinFast trước khi những chiếc xe đầu tiên tới Mỹ.

Snyder từng nói rằng “VinFast làm rất tốt một số việc. Họ có cơ sở sản xuất hiện đại nhất. Họ học hỏi rất nhanh và thích nghi rất nhanh. VinFast thực sự có cơ hội để khiến cho mọi người ngạc nhiên theo cách tích cực”.

Nhưng dù tin rằng VinFast có thể trở thành 1 thương hiệu tầm cỡ toàn cầu, Snyder vẫn quyết định ra đi sau hơn 2 năm. Ông tóm lược thách thức mà VinFast đang phải đối mặt: “Nếu bạn đang phát triển 1 chiếc SUV không tốt hơn Tesla về mọi mặt hay rẻ hơn đáng kể, phần lớn người tiêu dùng sẽ chọn Tesla”.

Bà Lê Thị Thu Thủy. Ảnh: Forbes Asia.

Bất chấp những thách thức này, tỷ phú Phạm Nhật Vượng vẫn quyết tâm bơm thêm tiền cho VinFast. Hồi tháng 4, ông và Vingroup cam kết đầu tư thêm 2,5 tỷ USD. Tháng 10 vừa qua, VinFast sáp nhập với VinES Energy Solutions để có thể tự cung về pin (hiện chủ yếu nhập từ Trung Quốc).

Giữa tháng 8, cổ phiếu VinFast khiến nhiều người ngạc nhiên khi tăng vọt và đạt giá trị vốn hóa 190 tỷ USD vài ngày sau khi niêm yết trên sàn Nasdaq. Sau đó cổ phiếu này giảm giá khá sâu nhưng thời gian gần đây đã ổn định trở lại.

Brian Dobson, chuyên gia phân tích tại Chardan Research, thì tin rằng VinFast có thể tìm thấy và chinh phục được 1 thị trường ngách trên thị trường toàn cầu. “Công cuộc chuyển đổi sang xe điện đang tạo ra 1 cuộc chạy đua khủng khiếp mà thị trường ô tô vốn đã bão hòa chưa từng chứng kiến kể từ cuộc khủng hoảng dầu mỏ trong những năm 1970. Trong giai đoạn người tiêu dùng thay đổi thị hiếu, những thị trường đã ổn định sẽ mở ra cánh cửa mà những tân binh hoàn toàn có thể chen chân vào”, ông nói.

Theo 1 nghiên cứu của Chardan, lượng xe điện ở Mỹ, Canada, châu Âu và Việt Nam có thể tăng từ 2,1 triệu chiếc trong năm 2022 lên 10,8 triệu chiếc vào năm 2028. “Tiềm năng ở trước mắt là rất lớn. Nếu như có thể nắm bắt cơ hội khổng lồ này, chúng tôi sẽ trở nên thực sự to lớn”, bà Thủy nói.

Hé lộ tâm thư của Chủ tịch Vingroup Phạm Nhật Vượng