Hà Nội cấm xe xăng: Cần có chính sách hài hòa lợi ích giữa Nhà nước về môi trường, doanh nghiệp sản xuất xe xăng và người dân

Sáng 11/8, trong phiên họp thứ 48 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội, ông Vũ Hồng Thanh đã đề cập đến lộ trình giảm và cấm hoàn toàn xe máy sử dụng xăng tại khu vực Vành đai 1 của thành phố Hà Nội.

Ông Thanh nêu bật một thực trạng: công tác truyền thông về lộ trình chưa rõ nét trong khi thông tin lan truyền trên mạng nhiều khiến người dân lo lắng. Trước vấn đề này, ông đề nghị Chính phủ tăng cường truyền thông, bảo đảm mỗi người dân hiểu đúng và nắm bắt đúng mục tiêu của chính sách.

Bên cạnh đó, ông Thanh đồng thuận với mục tiêu giảm thiểu phát thải của Chỉ thị, nhưng khẳng định đây không thể là bước ngoặt đột ngột. Lộ trình cần được thực hiện từng bước, có thời gian thích ứng để tiến tới cấm hoàn toàn xe xăng.

Ông Thanh nói: “Cần có giải pháp phù hợp để hài hòa lợi ích giữa Nhà nước về môi trường, doanh nghiệp sản xuất xe xăng và người dân. Có người vừa mới mua xe máy xăng thì biết có chính sách này, họ chỉ được sử dụng trong vòng chưa đầy một năm tới".

Trước đó, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 20/CT-TTg ngày 12/7/2025 về một số nhiệm vụ cấp bách, quyết liệt ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường. Theo đó, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu UBND thành phố Hà Nội thực hiện các giải pháp, biện pháp để các tổ chức, cá nhân chuyển đổi phương tiện theo lộ trình như sau:

- Đến ngày 1/7/2026 không có xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong Vành đai 1;

- Từ ngày 1/1/2028 không có xe mô tô, xe gắn máy, hạn chế xe ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong đường Vành đai 1, Vành đai 2;

- Từ năm 2030 tiếp tục mở rộng thực hiện trong đường Vành đai 3.

Ảnh minh họa - Nguồn: Báo Tin tức

Trước đó, tại Tọa đàm Chuyển đổi xe xăng sang xe điện: Để không ai bị bỏ lại phía sau diễn ra sáng 21/7, PSG.TS Nguyễn Đông Phong, Giám đốc Trung tâm Thử nghiệm khí thải xe cơ giới đường bộ (Cục Đăng kiểm Việt Nam, Bộ Xây dựng) đã đưa ra nhận định thẳng thắn rằng giảm phát thải từ giao thông, đặc biệt là xe máy đã trở thành yêu cầu cấp bách, không chỉ riêng Hà Nội mà trên phạm vi cả nước.

Tuy nhiên, để hiện thực hóa mục tiêu chuyển đổi, cần vượt qua một loạt thách thức, không chỉ về kỹ thuật, mà còn về môi trường, hạ tầng và cả vấn đề xã hội.

Trước tiên, về vấn đề xã hội, ông Phong nêu thực trạng, xe máy hiện vẫn là phương tiện thiết yếu của đại đa số người dân, đặc biệt là những người thu nhập thấp và nhóm yếu thế. Vì vậy, để hiện thực hóa việc chuyển đổi, cần có các chính sách hỗ trợ thiết thực, cụ thể từ Nhà nước và chính quyền các cấp: từ ưu đãi thuế, hỗ trợ đổi xe cũ lấy xe mới đến các gói vay ưu đãi lãi suất thấp... nhằm giảm gánh nặng tài chính cho người dân.

Bên cạnh đó, hạ tầng sạc điện cũng là vấn đề lớn thứ hai được ông Phong đề cập. Hiện nay, cả nước mới chỉ có vài nghìn trụ sạc, và chưa đến một phần ba trong số đó dành cho xe máy và xe đạp điện. Đặc biệt, việc lắp đặt, phát triển hệ thống trạm sạc tại các khu dân cư đông đúc, chung cư cũ hay khu phố nhỏ hẹp đang đặt ra yêu cầu quy hoạch đồng bộ và hướng dẫn kỹ thuật cụ thể.

Ngoài ra, ông Phong cũng đề cập đến một thách thức mang tính lâu dài: vấn đề xử lý rác thải pin sau sử dụng. “Không thể vì chạy theo xe điện mà bỏ qua bài toán môi trường thứ cấp”, ông Phong cảnh báo.

Ông Phong nhấn mạnh: “Để Chỉ thị đi vào thực tế, các cơ chế hỗ trợ cụ thể, lộ trình rõ ràng và sự đồng thuận xã hội là điều không thể thiếu. Kế hoạch chuyển đổi không thể làm riêng lẻ. Cần sự phối hợp giữa các bộ ngành, chính quyền địa phương, doanh nghiệp và người dân. Mỗi bên đều phải có trách nhiệm trong việc xây dựng đô thị xanh, giao thông bền vững”.