Nhu cầu xe điện thoái trào, BYD gặp trục trặc với kiểm soát chất lượng sản phẩm và căng thẳng nội bộ ngay khi mở rộng ra thị trường quốc tế.
Cuối năm ngoái, BYD - đại diện cho ngành xe điện Trung Quốc - đã vượt qua Tesla để trở thành hãng có doanh số bán hàng cao nhất thế giới. Tuy nhiên, doanh số ấn tượng trong nước không đảm bảo hãng sẽ thành công dễ dàng trên thị trường thế giới, khi nhìn vào bối cảnh nhu cầu xe điện đang có xu hướng giảm, trong khi chất lượng sản phẩm và các vấn đề quản lý nội bộ của BYD đang nhận được nhiều sự quan tâm của các nhà quan sát và người tiêu thụ.
Đầu tháng 4 năm nay, hàng loạt cảng ở châu Âu phàn nàn về tình trạng ô tô Trung Quốc chất đống nhiều tháng ở bến cảng mà không được tháo dỡ hay vận chuyển đi. Tốc độ bán hàng chậm chạp và hệ thống logistics tắc nghẽn được cho là nguyên nhân khiến nhiều hãng xe, trong đó có BYD, buộc phải tìm cách xử lý hàng tồn kho trong nhiều tháng ở thị trường nước ngoài.
 |
| Một số xe của BYD bị lưu kho ở đã nằm ở các cảng châu Âu tới 18 tháng |
Điều này không chỉ gây bất tiện cho giao thông cảng và khiến chi phí lưu kho của hãng bị đội lên, mà chất lượng sản phẩm cũng bị ảnh hưởng. BYD thú nhận 'sự thiếu kinh nghiệm' trong việc xử lý nấm mốc trong ô tô và bảo trì sản phẩm tại bến bãi ở châu Âu.
Việc bảo trì và chỉnh sửa sau nhập khẩu là điều phổ biến trong ngành ô tô, nhưng xe BYD thường phải sửa chữa toàn diện hơn hầu hết các mẫu xe khác. Điều này phần nào phản ánh "sự thiếu kinh nghiệm" của công ty trong việc xử lý hậu cần đường dài.
Một số vấn đề về chất lượng của BYD đã được chính công ty công khai, bao gồm các khiếu nại về bong tróc sơn và nhựa của vỏ xe xuất đến Thái Lan, hay phản ánh về việc một vài bộ phân khung xe cong vênh dưới sức nặng của giá nóc trên tàu vận chuyển đến Israel, một trong số những thị trường quốc tế chủ lực của hãng. Một quản lý của BYD mô tả việc khách hàng nước ngoài đón nhận xe BYD giống như “đi đến một nhà hàng tử tế nhưng phát hiện đĩa thức ăn bị sứt mẻ”.
Khi nói về những đơn hàng bị khiếu nại hoặc trả lại do nấm mốc bên trong xe, sau khi vận chuyển đến Nhật Bản, 1 chuyên gia về sản xuất và logistics ô tô cho rằng: Vấn đề không phải là sự tồn tại của nấm mốc, loại nấm thường phát triển trong ô tô được vận chuyển trên quãng đường dài, mà là lo ngại rằng các phương tiện này không được xử lý chuyên nghiệp bằng quy trình ion hóa để loại bỏ hoàn toàn bào tử nấm mốc.
Mục tiêu "trên trời" về doanh số ở nước ngoài của BYD
Các CEO của hãng cho biết khó có thể đạt được mục tiêu mà Ban lãnh đạo đặt ra là bán được 400.000 xe bên ngoài Trung Quốc trong năm nay, so với 242.765 chiếc được bán ra vào năm ngoái. Sự thiếu hụt một phần là do tốc độ tăng trưởng doanh số bán xe điện trên toàn cầu chậm lại cũng như các vấn đề cụ thể liên quan đến nội bộ công ty.
Tại châu Âu, BYD đã bán được khoảng 16.000 xe trong năm 2023, theo dữ liệu đăng ký do Jato Dynamics tổng hợp, thấp hơn mục tiêu đặt ra vào năm trước cho thị trường lục địa này. Người đại diện hãng cho biết: “Mặc dù tình hình khó khăn, BYD rất hài lòng với những thành tựu mà các chi nhánh ở nước ngoài đã đạt được, bao gồm cả đội vận hành chi nhánh châu Âu”, đồng thời cho biết thêm rằng công ty mới xuất khẩu xe điện được 2 năm và tự tin về hoạt động kinh doanh ở nước ngoài.
 |
| Chủ tịch Wang Chuanfu của BYD đưa ra mục tiêu doanh số vượt xa tầm với của các chi nhánh quốc tế của hãng này |
Về doanh thu, công ty thông báo 4 tỷ USD là số tiền kiếm được vào năm 2023, gần gấp đôi mức doanh thu năm trước đó. Tuy vậy, giá trị vốn hóa thị trường của hãng đã giảm hơn 1/5 kể từ mùa hè 2023 do lo ngại về tốc độ tăng trưởng xe điện đang chậm lại, nhưng vẫn ở mức trên 70 tỷ USD, nhiều hơn cả Ford Motor hay General Motors.
Dưới thời Chủ tịch Wang Chuanfu, BYD hy vọng sẽ nối bước các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản và Hàn Quốc xây dựng thương hiệu và chỗ đứng vững chắc trên toàn cầu.
Những thương hiệu châu Á đi trước BYD cũng không ít lần gặp rắc rối. Năm 1991, hãng Hyundai của Hàn Quốc đã phải thu hồi gần như toàn bộ tất cả xe Excel đời 1986-89 được bán ở Mỹ, đang được người Mỹ ưa chuộng nhất vào thời điểm đó, do trục trặc động cơ có thể dẫn đến cháy nổ. Chiến lược đề nghị bảo hành cực kỳ tận tâm của Hyundai đã giành được thiện cảm của người tiêu dùng trên toàn thế giới và đồng thời nâng cao chất lượng sản phẩm của hãng.
Xe BYD cũng có những sự cố gây nguy hiểm, bao gồm xe chở khách và xe thương mại. Vào tháng 1, một chiếc xe buýt BYD ở London bốc cháy, khiến chính quyền Anh phải thu hồi gần 2.000 xe buýt của hãng. Không có thương vong nào xảy ra nhưng các nhà chức trách tại Anh kết luận hệ thống sưởi, thông gió và điều hòa không khí của xe có vấn đề, có thể dẫn đến nguy cơ hỏa hoạn khi sơ ý.
Cuộc chiến dài hơi ở nước ngoài với thương hiệu xe của người Trung Quốc
Hiện tại, thị trường xuất khẩu lớn nhất của nhà sản xuất ô tô Trung Quốc là Thái Lan và Brazil, nơi đây là thương hiệu bán chạy nhất và thúc đẩy tăng trưởng xe điện tại một thị trường non trẻ. BYD đang mở các nhà máy mới ở cả hai quốc gia này, cũng như ở Uzbekistan và Hungary.
 |
| BYD tự đóng con tàu Explorer 1 để chủ động trong vận chuyển xe ô tô đến thị trường toàn thế giới |
BYD đã bán được hơn 12.000 xe tại Úc vào năm ngoái, một trong những điểm sáng của hãng ở thị trường nước ngoài. Vào tháng 1, hãng bắt đầu đưa ra chương trình giảm giá hơn 1.300 USD cho mẫu xe điện phổ biến nhất ở đó.
Xe BYD ở nước ngoài có giá bán cao hơn nhiều so với ở Trung Quốc, điều này làm giảm khả năng cạnh tranh về giá của công ty với các thương hiệu nổi tiếng hơn. Mẫu xuất khẩu hàng đầu của BYD, Atto 3, có giá hơn 41.000 USD tại Đức, thị trường lớn nhất châu Âu, khi công ty tìm cách mở rộng tỷ suất lợi nhuận. Mức giá đó thấp hơn 5% so với mẫu crossover nhỏ gọn ID.3 EV tương đương của Volkswagen sau khi cả hai thương hiệu đều giảm giá. Chiếc xe BYD tương tự được bán với giá dưới 20.000 USD ở Trung Quốc.
Các nhà phân tích và đại lý cho biết BYD đã triển khai mạng lưới đại lý, mẫu xe mới và chương trình khuyến mãi sản phẩm quá muộn để bắt kịp doanh số bán xe điện trước khi chúng sụt giảm ở các quốc gia, bao gồm cả Đức vào cuối năm ngoái khi trợ cấp cho người mua xe điện bị loại bỏ.
Tuy nhiên, nhìn vào khía cạnh tích cực, BYD đã bắt đầu thuê trước các hãng vận tải địa phương và vận tải biển để giành lợi thế trong hệ thống logistics của châu Âu. Sau khi chiếc tàu đầu tiên có sức chứa lên tới 7.000 phương tiện được hạ thủy vào tháng 1, chủ tịch Wang của BYD cho biết vào tháng 2 rằng công ty có kế hoạch sử dụng thêm 7 hãng vận tải biển trong hai năm tới.
