Hàng loạt cổ phiếu đang bị định giá thấp hơn giá trị thực, cơ hội vàng để gom mua?

VnIndex lọt "top" những chỉ số giảm sâu nhất thế giới

Từ đầu năm 2022 đến nay, thị trường chứng khoán chứng kiến sự sụt giảm mạnh của hàng loạt cổ phiếu. VnIndex từ đỉnh cao 1.536 điểm thiết lập ngày 10/1/2022 đã về vùng 950 điểm tính đến hết phiên giao dịch hôm nay 11/11/2022. Việc mất 600 điểm tính từ đầu năm đến nay của VnIndex đồng thời kéo theo giá nhiều cổ phiếu sụt giảm sâu, thậm chí, về dưới giá trị sổ sách.

Việc giảm sâu thời gian qua khiến VN-Index trở thành 1 trong 5 chỉ số giảm mạnh nhất thị trường chứng khoán thế giới kể từ đầu năm 2022 đến nay. Điều này đồng thời tạo ra "danh sách" hàng trăm cổ phiếu bị cuốn giảm mạnh từ 30 - 90% giá trị và cũng từ đó, giá cổ phiếu đã rơi sâu xuống dưới giá trị sổ sách của doanh nghiệp.

Nói dễ hiểu hơn, như thế có nghĩa là, nhà đầu tư chỉ cần bỏ ra ít tiền hơn để mua tài sản doanh nghiệp. Nhiều nhà đầu tư đang vừa đùa vừa thật, nói với nhau: Nếu cứ giảm thế này dốc tiền mua chi phối cổ phần 1 doanh nghiệp rồi đem bán thanh lý tài sản thôi cũng có lãi! 

Theo thống kê của chúng tôi, có rất nhiều cổ phiếu hiện đang có chỉ số P/B nhỏ hơn 1. P tức là Price hay còn gọi là thị giá cổ phiếu. B viết tắt của Book Value là giá trị mỗi cổ phiếu tính trên sổ sách báo cáo tài chính. 

P/B là gì và vì sao khi P/B nhỏ hơn 1 sẽ kích hoạt làn sóng đầu tư từ những nhà đầu tư theo trường phái chiến lược?

Để hiểu được vì sao chỉ số P/B lại quan trọng, trước hết, nhà đầu tư cần hiểu rõ cách tính chỉ số P/B.

Giá trị ghi sổ của cổ phiếu (B- Book Value) được xác định bằng: (Tổng giá trị tài sản – Tài sản cố định vô hình – Nợ phải trả) / Số lượng cổ phiếu đang lưu hành.

Tuy nhiên giá trị tài sản vô hình thường không được thể hiện ở phần lớn báo cáo tài chính của các doanh nghiệp, do đó có thể tạm coi Giá trị ghi sổ của cổ phiếu = (Tổng giá trị tài sản – Nợ phải trả) / Số lượng cổ phiếu đang lưu hành = Vốn chủ sở hữu / Số lượng cổ phiếu đang lưu hành.

Giá thị trường của cổ phiếu là giá đóng cửa tại phiên gần nhất của cổ phiếu trên thị trường chứng khoán.

Như vậy, về mặt lý thuyết, nếu giá trị thị trường của cổ phiếu thấp hơn giá trị ghi sổ của cổ phiếu thì có nghĩa là, nhà đầu tư đang được mua rẻ tài sản của doanh nghiệp theo giá trị sổ sách. 

Đối với những nhà đầu tư theo trường phái đầu tư giá trị, khi chỉ số P/B nhỏ hơn 1 thì có nghĩa là, thị trường chứng khoán đang định giá giá trị doanh nghiệp thấp hơn nhiều giá trị thật. Điều này cũng dẫn đến triết lý rằng những nhà đầu tư giá trị sẽ lọc tìm những doanh nghiệp có P/B nhỏ hơn 1 và đi tìm các thông số khác để quyết định đầu tư với kỳ vọng trong tương lai, khi thị trường chứng khoán qua cơn hoảng loạn thì định giá sẽ đúng và họ kiếm lời.

Khá nhiều nhà đầu tư huyền thoại trên thế giới theo phương pháp đầu tư giá trị như Benjamin Graham hay Warrent Buffet. 

Hàng loạt cổ phiếu có giá thị trường dưới giá trị sổ sách

Ở Việt Nam, làn sóng đầu tư tích sản cổ phiếu đang lan rộng. Nhiều người cho rằng ở vùng điểm hiện tại, thị trường chứng khoán đang có nhiều cổ phiếu được định giá rẻ. Chính vì thế, những nhà đầu tư tích sản cổ phiếu cùng những nhà đầu tư giá trị đều đang săn mua. Tùy theo ngành nghề thì mức P/B bao nhiêu sẽ được coi là hấp dẫn. Ở bài viết này, chúng tôi chưa đề cập đến những cổ phiếu P/B lớn hơn 1 mà chỉ tập trung vào nhóm cổ phiếu có P/B nhỏ hơn 1 tức có giá trị thị trường nhỏ hơn giá trị sổ sách. 

Theo một nhà đầu tư lâu năm đầu tư theo trường phái giá trị trên thị trường chứng khoán, việc lựa chọn cổ phiếu để đầu tư giá trị quan trọng nhất sẽ là chỉ số P/B nhưng đó sẽ là bước lọc đầu tiên. Sau khi lọc ra những cổ phiếu có P/B thấp, nhà đầu tư nên tiến hành sàng lọc theo một số tiêu chí khác. Kinh nghiệm của nhà đầu tư kể trên thì anh sẽ sàng lọc những doanh nghiệp có lãi trong năm gần nhất với mức EPS khoảng 2.000 đồng trở lên. Ngoài ra, để đảm bảo khả năng thanh khoản của cổ phiếu (tránh các cổ phiếu mua dễ, bán khó) thì anh sàng lọc các cổ phiếu có giá trị giao dịch bình quân 20 phiên gần nhất ít nhất hơn 2 tỷ đồng. 

Theo thống kê, có rất nhiều cổ phiếu có đầy đủ yếu tố từ P/B nhỏ hơn 1 và làm ăn có lãi năm qua. Thậm chí, nhiều doanh nghiệp có EPS 4 quý gần nhất lớn hơn 2.000 đồng tức mức sinh lời trên mỗi cổ phiếu đạt đến hơn 20% trong năm qua nhưng vẫn bị lốc xoáy thị trường chứng khoán kéo giá cổ phiếu sụt giảm.

Theo danh sách lọc từ bảng giá VNDS, có ít nhất 2 cổ phiếu lĩnh vực đồ uống & thực phẩm là ANV và IDI; 3 doanh nghiệp lĩnh vực hoá chất CSV, DDV, DPR; 2 doanh nghiệp lĩnh vực vận tải biển là VOS, HAH cũng bị rơi vào danh sách các cổ phiếu bị thị trường chứng khoán định giá thấp. 
Đáng chú ý nhất là cổ phiếu từng được giới đầu tư mệnh danh là cổ phiếu quốc dân HPG hiện chỉ còn giá 12.300 đồng/cổ phiếu trong khi giá trị sổ sách lên đến hơn 16.000 đồng. 
Theo những nhà đầu tư giá trị, giờ là cơ hội vàng để những nhà đầu tư "thấy sai sai" gom mua cổ phiếu. Khối ngoại đã rục rịch gom mua và nếu khối nội vẫn loay hoay trong nỗi sợ hãi thì những kẻ kiếm lời từ khủng hoảng sẽ nhanh chóng kiếm tìm ra được những tài sản bị định giá rẻ.