Hơn 4.000 hộ kinh doanh bị thu BHXH trái luật: Cần thì thoái thu, trả lại quyền lợi

Sáng 6/6/2023, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV tiến hành chất vấn nhóm vấn đề thứ nhất thuộc lĩnh vực lao động, thương binh và xã hội. Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ trực tiếp điều hành phiên chất vấn.

Với câu hỏi chất vấn Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung, Đại biểu Ma Thị Thúy (đoàn Tuyên Quang) cho biết, thời gian qua thu bảo hiểm xã hội bắt buộc trái luật đối với hơn 4.000 chủ hộ kinh doanh gây bức xúc. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết quan điểm cá nhân cũng như biện pháp giải quyết tình trạng này.

Phúc đáp đại biểu, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho hay, vấn đề thu bảo hiểm xã hội trái luật đối với chủ hộ kinh doanh thời gian qua đã được báo cáo kết quả giải quyết kiến nghị cử tri gửi tới kỳ họp 4 Quốc hội khóa XV của Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu rất rõ.

Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung

Thời gian vừa qua, cơ quan bảo hiểm xã hội có thu sai một tỷ lệ không nhỏ đối với chủ hộ kinh doanh cá thể, dù đây không phải là đối tượng quy định đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Bộ trưởng cho biết, việc thu sai này đã diễn ra suốt từ năm 2003 - 2016, Bộ đã phát hiện và đã chấn chỉnh cơ quan bảo hiểm xã hội. Ngoài ra, Bộ cũng vừa kết thúc 8 đoàn kiểm tra và cùng với Ban Kinh tế T.Ư đang tổng kết để chuẩn bị việc sửa luật Bảo hiểm xã hội.

Về hướng giải quyết đối với hơn 4.000 trường hợp đã thu sai kể từ năm 2003 tới nay, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho hay có 3 hướng. Thứ nhất, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đang đề xuất tới đây nếu Quốc hội cho phép thì chuyển toàn bộ số hộ kinh doanh này sang diện bảo hiểm xã hội bắt buộc, đảm bảo quyền lợi cho người lao động.

Trường hợp không muốn hoặc không có nhu cầu thì có thể chuyển sang bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Bộ trưởng cho biết: "Trường hợp xấu nhất, cả người lao động lẫn cơ quan bảo hiểm xã hội không đồng ý thì chúng ta thoái thu thôi, trả lại quyền lợi cho người lao động. Và tính lãi thế nào thì chí ít cũng phải tính bằng tăng trưởng mà Quỹ Bảo hiểm xã hội đang sử dụng để tăng trưởng".

"Quan điểm của cá nhân tôi một lần nữa là đặt quyền lợi, lợi ích của người lao động lên hàng đầu. Thứ hai là nên khuyến khích và điều chỉnh chính sách chuyển sang bảo hiểm xã hội bắt buộc là tốt nhất cho người lao động, đảm bảo về già có lương hưu, có cuộc sống ổn định", ông Dung nhắc lại.

Trước đó, báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho hay, từ tháng 1/2003 - 12/2021, cơ quan bảo hiểm xã hội nhiều địa phương đã thu bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với những trường hợp này.

Theo số liệu của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, tại thời điểm tháng 9/2016, đã có 4.240 chủ hộ kinh doanh cá thể tại 54 địa phương đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc.