Khi bầu Đức dừng lại, cả ngành chăn nuôi lao về phía trước: HAGL đứng nhìn Dabaco, Hòa Phát hái quả ngọt

Cơ hội bùng nổ từ một thị trường thiếu nguồn cung

Từ năm 2024 đến giữa 2025, thị trường heo hơi Việt Nam bước vào một chu kỳ tăng giá mạnh hiếm thấy. Giá heo hơi năm 2024 tăng khoảng 40%, đạt trung bình 67.000 đồng/kg, thậm chí từng chạm đỉnh 85.000 đồng/kg trong tháng 3/2025 – mức cao nhất trong hơn ba năm. Tính đến giữa 2025, giá vẫn giữ ở mức 72.000 đồng/kg, cao hơn cùng kỳ năm trước khoảng 7.000 đồng.

Nguyên nhân của đợt tăng giá không đến từ nhu cầu đột biến mà chủ yếu là do thiếu hụt nguồn cung nghiêm trọng. Dịch tả heo châu Phi và lở mồm long móng bùng phát mạnh, khiến gần 1.700 ổ dịch phải xử lý trong năm 2024, kéo theo việc tiêu hủy hơn 93.000 con heo – gấp đôi năm trước. Đồng thời, Luật Chăn nuôi 2025 siết chặt điều kiện hoạt động, khiến nhiều hộ nuôi nhỏ lẻ buộc phải rút lui. Đàn nái suy giảm trên diện rộng.

Trong khi đó, tiêu thụ thịt heo vẫn tăng đều, bình quân đạt 37kg/người/năm, đưa Việt Nam từ vị trí thứ 6 lên thứ 4 toàn cầu về tiêu dùng thịt heo. Sự kết hợp của cung giảm – cầu tăng đã tạo ra một môi trường lý tưởng cho các doanh nghiệp chăn nuôi quy mô lớn.

Quả thực, nhiều tên tuổi lớn đã gặt hái trái ngọt.

>> HAGL của bầu Đức lấn sân ngành dệt: Khi mô hình '2 cây – 1 con' không còn đủ an toàn

Bầu Đức nói về sản phẩm heo ăn chuối trong lễ ra mắt thương hiệu BAPI cách đây 3 năm

Cùng ngành – khác số phận

Dabaco (DBC) ghi nhận doanh thu 13.573 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 769 tỷ đồng trong năm 2024. Chỉ riêng quý I/2025, doanh nghiệp này đã lãi 508 tỷ đồng – gấp 7 lần cùng kỳ. Hòa Phát (HPG), một “người khổng lồ” ngoài ngành, cũng chứng kiến mảng nông nghiệp đóng góp hơn 1.000 tỷ đồng lợi nhuận – trở thành một trong ba trụ cột cùng với thép và bất động sản.

Doanh nghiệp khác như BAF Việt Nam (BAF) cũng lãi ấn tượng; hay Vissan (VSN) duy trì hiệu quả ổn định với doanh thu vượt 3.000 tỷ đồng và lợi nhuận trên 100 tỷ.

Giữa làn sóng tăng trưởng rực rỡ đó, Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) – một trong những cái tên gây tiếng vang với mô hình “2 cây – 1 con” – lại trượt khỏi đường đua.

Bắt đầu chăn nuôi heo từ quý IV/2020 và ra mắt thương hiệu “heo ăn chuối” năm 2022, HAGL từng rất tự tin với công thức tiết kiệm chi phí khi tận dụng chuối thải và đạm thực vật. Ông Đoàn Nguyên Đức (bầu Đức) tuyên bố chi phí nuôi chỉ khoảng 38.000 đồng/kg – mức lý tưởng trên thị trường.

Đến năm 2023, tập đoàn đã hoàn tất xây dựng 10 cụm chuồng trại với quy mô 24.000 heo nái và 600.000 heo thịt. Tuy nhiên, bước ngoặt xảy ra khi giá heo xuống thấp. HAGL quyết định dừng nuôi heo để dồn vốn cho chuối và sầu riêng – hai mảng được xem là ít rủi ro hơn. Sự dừng lại này khiến doanh nghiệp mất trọn cơ hội bùng nổ trong chu kỳ giá lên.

Năm 2024, doanh thu mảng heo chỉ đạt 1.004 tỷ đồng, giảm gần một nửa so với năm trước. Quý I/2025, doanh thu tiếp tục lao dốc 74% còn 76 tỷ đồng – thấp nhất kể từ quý I/2021. Dù không còn lỗ gộp, khoản lợi nhuận 23 tỷ đồng từ bán heo vẫn quá khiêm tốn.

Lợi nhuận Dabaco bứt tốc trong năm 2024

Câu hỏi đặt ra: Tại sao không tái đàn sớm hơn, không mở rộng quy mô khi cơ hội đến?

Khó khăn tài chính và sự thận trọng của người từng “vấp ngã”

Tại ĐHCĐ thường niên ngày 6/6/2025, bầu Đức lần đầu giải thích rằng, năm 2024, HAGL có kế hoạch mở rộng diện tích chuối và chuồng trại nuôi heo, nhưng do trục trặc vốn, kế hoạch phải dừng lại. Về heo, nếu đầu tư trên 1.000 tỷ mà vốn chưa chắc chắn thì rất rủi ro. "Chúng tôi từng vấp rồi nên không dám liều thêm".

Bầu Đức thừa nhận, việc tái đàn đang được triển khai nhưng để có sản lượng bán phải chờ tới cuối 2025 – đầu 2026. Tức là HAGL có thể bỏ lỡ ít nhất 1,5–2 năm của chu kỳ giá tốt.

Nguồn: BCTN 2024 của HAGL

Giả sử nếu không vì gián đoạn vốn, liệu HAGL đã có thể thoát lỗ lũy kế trong quý I/2025?

Dù từng thất bại, nhưng không thể phủ nhận “heo ăn chuối” là mô hình tiết kiệm chi phí có triển vọng. Bầu Đức vẫn khẳng định đây là hướng đi chiến lược, nhưng tốc độ triển khai giờ phụ thuộc hoàn toàn vào khả năng xoay vốn.

Tín hiệu tích cực là từ tháng 10/2023, HAGL có sự tham gia của nhóm cổ đông liên quan LPBank và sắp tới là OCB – những định chế tài chính có tiềm lực tài chính mạnh. Nếu nguồn vốn được khơi thông, không loại trừ khả năng đàn heo của HAGL sẽ được mở rộng nhanh chóng để bắt kịp đà tăng giá, nhất là khi các chuyên gia vẫn dự báo thị trường heo hơi sẽ còn khan hiếm ít nhất đến năm 2026.

>> Bất chấp thuế Mỹ, cổ phiếu dệt liên quan HAGL được khuyến nghị mua, tiềm năng tăng giá 20%