Là nền kinh tế mở nhất trong khu vực, kinh tế Việt Nam chịu ảnh hưởng gì khi Fed khiến đồng USD liên tục mạnh lên?

Fed giảm tốc độ hạ lãi suất và sức mạnh của đồng Đô la Mỹ

Ngày 19/12 (giờ Việt Nam), Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã quyết định hạ lãi suất thêm 25 điểm cơ bản, đưa mức lãi suất liên bang xuống 4,25%. Tuy nhiên, thay vì tiếp tục chuỗi giảm nhanh như kỳ vọng, Fed dự báo chỉ giảm thêm hai lần trong năm 2025, với lãi suất mục tiêu cuối năm ở mức 3,9%.

Theo Bộ phận Phân tích Kinh tế và Thị trường tài chính (MA), Ngân hàng Techcombank, động thái này phản ánh mối lo ngại về lạm phát dai dẳng và rủi ro từ thị trường lao động tại Mỹ.

Lạm phát tại Mỹ vẫn ở mức ổn định, với CPI ở mức 2,7% và CPI lõi ở mức 3,3% trong tháng 11 năm 2024, khớp với kỳ vọng của thị trường, tuy nhiên vẫn cao hơn mục tiêu 2% của Fed. Trong khi đó, tỷ lệ thất nghiệp chỉ tăng nhẹ lên 4,2%, phản ánh một thị trường lao động tương đối ổn định. Các chính sách thuế nhập khẩu từ chính quyền Trump tiếp tục đẩy giá hàng hóa lên cao, khiến Fed phải cân nhắc kỹ lưỡng để giữ vững sự cân bằng giữa tăng trưởng và kiểm soát lạm phát.

Tỷ lệ thất nghiệp, tuyển dụng mới và việc làm tại Mỹ. Nguồn: Bloomberg, Refinitiv, FRED, US Department of Commerce, BLS, TCB Market Research.

Tâm lý thận trọng từ thị trường tài chính đã khiến chỉ số US Dollar Index (DXY) tăng từ 106,9 lên 108 ngay sau quyết định của Fed. Đồng USD trở nên mạnh mẽ hơn, không chỉ vì chính sách tiền tệ mà còn nhờ sự suy yếu của các đồng tiền lớn khác như EUR và CNY. Theo Bộ phận Phân tích Kinh tế và Thị trường tài chính (MA), Ngân hàng Techcombank, sức mạnh của USD không chỉ tác động sâu rộng đến các nền kinh tế lớn mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến các thị trường mới nổi như Việt Nam.

Tỷ giá USD/VND: Áp lực gia tăng và hệ quả kinh tế

Theo Bộ phận Phân tích Kinh tế và Thị trường tài chính (MA), Ngân hàng Techcombank, tỷ giá USD/VND từ đầu năm 2024 đã tăng 4,7%, tương đương với mức mất giá bình quân của các đồng tiền trong khu vực Đông Á. Dự báo cho năm 2025 cho thấy tỷ giá có thể tiếp tục tăng thêm 2-3%, khi dòng vốn ngoại vào Việt Nam duy trì ổn định nhưng không đủ để chống lại áp lực từ USD mạnh lên.

Việc tỷ giá tăng khiến chi phí nhập khẩu các mặt hàng thiết yếu như xăng dầu, linh kiện điện tử và máy móc công nghiệp tăng cao, gây áp lực lớn lên giá cả và sản xuất trong nước. Bộ phận Phân tích Kinh tế và Thị trường tài chính (MA), Ngân hàng Techcombank dự báo CPI của Việt Nam trong năm 2025 dao động từ 3,7-4,2%, trong đó chi phí nhập khẩu đóng vai trò đáng kể. Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như dệt may, giày dép và điện tử có thể được hưởng lợi nhờ giá trị cạnh tranh tính theo USD, giúp xuất khẩu duy trì mức tăng trưởng hai chữ số.

Dự báo lạm phát trung bình của Việt Nam (2014 - 2025). Nguồn: TCB Market Research, Bloomberg, Refinitiv.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã áp dụng các biện pháp để kiểm soát tỷ giá, bao gồm bán USD tại mức giá can thiệp 25.450 đồng và sử dụng các công cụ thị trường mở (OMO) để ổn định thanh khoản hệ thống. Theo Bộ phận Phân tích Kinh tế và Thị trường tài chính (MA), Ngân hàng Techcombank những biện pháp này đang phát huy hiệu quả trong việc giảm thiểu biến động, đồng thời hỗ trợ nền kinh tế đối phó với các rủi ro bên ngoài.

Thương mại và dòng vốn đầu tư nước ngoài: Cơ hội và thách thức

Với tổng kim ngạch xuất nhập khẩu chiếm 173% GDP, Việt Nam là một trong những nền kinh tế mở nhất khu vực và dễ bị tác động bởi biến động tỷ giá. Sự mạnh lên của USD giúp hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam vào các thị trường lớn như Mỹ và châu Âu trở nên hấp dẫn hơn. Tuy nhiên, các doanh nghiệp phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu sẽ phải đối mặt với chi phí đầu vào tăng cao, gây ảnh hưởng tiêu cực đến biên lợi nhuận.

Dự báo tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam (2018 - 2025). Nguồn: TCB Market Research, Bloomberg, Refinitiv.

Theo Bộ phận Phân tích Kinh tế và Thị trường tài chính (Ngân hàng Techcombank), dòng vốn FDI vào Việt Nam năm 2025 được dự báo tăng 7,1%, tập trung vào các ngành công nghệ cao, bán dẫn và bất động sản. Đồng USD mạnh làm giảm chi phí đầu tư khi tính theo nội tệ, tạo động lực thu hút dòng vốn quốc tế. Tuy nhiên, nếu tỷ giá biến động mạnh hơn dự kiến, chi phí nợ bằng ngoại tệ của các doanh nghiệp sẽ tăng, ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của họ.

Dù đối mặt với nhiều thách thức, Việt Nam vẫn có cơ hội tận dụng sự mạnh lên của USD để thúc đẩy xuất khẩu và tăng trưởng. Các chính sách linh hoạt và hỗ trợ từ Chính phủ đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa lợi ích từ dòng vốn đầu tư.

Chiến lược ứng phó: Ổn định vĩ mô và duy trì tăng trưởng

Theo Bộ phận Phân tích Kinh tế và Thị trường tài chính (MA), Ngân hàng Techcombank, Việt Nam cần tiếp tục duy trì sự phối hợp giữa chính sách tài khóa và tiền tệ để đối phó với các áp lực từ bên ngoài. NHNN cần sử dụng hiệu quả dự trữ ngoại hối và triển khai các công cụ phòng ngừa rủi ro tỷ giá để bảo vệ giá trị đồng nội tệ. Chính phủ cần đẩy mạnh giải ngân đầu tư công, với mức chi dự kiến tăng 24% trong năm 2025, nhằm duy trì tăng trưởng và giảm phụ thuộc vào các yếu tố bên ngoài.

Các doanh nghiệp trong nước cần chủ động thích ứng bằng cách đa dạng hóa nguồn cung, đầu tư vào công nghệ và tận dụng các hiệp định thương mại tự do (FTA) để mở rộng thị trường. Việc cải thiện quản trị rủi ro tỷ giá và nâng cao hiệu quả sản xuất sẽ giúp doanh nghiệp ổn định trong bối cảnh biến động tỷ giá.

Với những chiến lược đúng đắn và sự phối hợp nhịp nhàng giữa các cơ quan quản lý, Việt Nam hoàn toàn có thể vượt qua các thách thức từ sự mạnh lên của USD. Đây không chỉ là cơ hội để khẳng định vị thế mà còn là động lực thúc đẩy tăng trưởng bền vững và ổn định kinh tế vĩ mô.

>> Bức tranh lãi suất năm 2025: Áp lực từ tỷ giá