Lỗ ròng tát nước theo mưa, "tát" cổ phiếu tốt khi chưa sinh lời

Nhiều chuyên gia kinh tế nhận định, thị trường chứng khoán từ nay tới Tết Nguyên đán sẽ khó tăng mạnh sau "dư chấn" bỏ cọc đấu giá "đất vàng" ở Thủ Thiêm của Tân Hoàng Minh và vụ "bán chui" cổ phiếu FLC của ông Trịnh Văn Quyết. Tuy nhiên, nếu xét về dài hạn, chứng khoán sẽ là kênh huy động vốn của doanh nghiệp; đặc biệt, thị trường sẽ quay lại với dòng vốn đầu tư giá trị, chọn lọc cổ phiếu của những doanh nghiệp thật sự tốt sau thời gian "đu" theo nhóm cổ phiếu đầu cơ.

Sau một tuần điều chỉnh mạnh, ngày 17/1/2022, thị trường chứng khoán tiếp tục rơi thẳng đứng khi nhà đầu tư bán tháo và các công ty chứng khoán bắt đầu bán giải chấp các khoản nợ của nhà đầu tư khiến chỉ số VN-Index của sàn HOSE giảm tới 43,18 điểm (-2,89%) về 1.452,84 điểm trong phiên giao dịch; HNX-Index giảm tới 21,52 điểm (-4,61%) xuống 445,34 điểm; UpCOM-Index giảm 2,86 điểm (-2,55%), xuống 109,36 điểm.

Thị trường sau đó tiếp tục giảm gần 14 điểm về vùng 1.43x trong phiên 18/1/2022.

Tâm lý bi quan bao trùm khi lực bán lan rộng toàn bộ thị trường, nhiều cổ phiếu thị trường mà nhà đầu tư hay giao dịch đều nằm sàn và trắng bên mua. Điểm tích cực trong những phiên này là nhóm cổ phiếu cơ bản điều chỉnh khá nhẹ nhàng, nhà đầu tư nước ngoài và khối tự doanh của các công ty chứng khoán mua ròng hàng trăm tỷ đồng.

Theo TS Nguyễn Sơn, Chủ tịch HĐQT Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD), thị trường những ngày vừa qua vẫn được coi là "trong cái rủi tạm gọi là cũng có cái may" vì sau đợt điều chỉnh sâu này, nhà đầu tư sẽ quay lại với những doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh ổn định sau thời gian bám theo cổ phiếu penny (vốn hóa nhỏ), midcap (vốn hóa trung bình). Những cổ phiếu này giá tăng bất chấp mà nhà đầu tư không nhận diện được rủi ro.

Tương tự, Chuyên gia kinh tế - TS Đinh Thế Hiển cũng nhận định, có một thực tế là thị trường chứng khoán Việt Nam phát triển và tăng nhanh trong thời gian gần đây nhưng chưa bền vững. Để được như các quốc gia phát triển, thị trường cần phát triển những quỹ mở với phí quản lý thấp nhất để nhà đầu tư cá nhân tham gia, thay vì để họ trực tiếp mua bán trên sàn như hiện nay rất rủi ro.

"Ở Việt Nam, chứng khoán được xem là thị trường sinh lợi cao nên nhà đầu tư thường "chơi" trực tiếp và chuộng cổ phiếu tăng nóng, đầu cơ thay vì quan tâm những doanh nghiệp tốt thật sự. Cũng vì tâm lý muốn làm giàu nhanh mà nhà đầu tư dễ bị cuốn vào những thông tin khuyến nghị, hô hào. Vì vậy, cần nắn dòng vốn vào thị trường chứng khoán để kênh này thật sự trở thành kênh huy động vốn của doanh nghiệp và nền kinh tế, cùng với việc phát triển các quỹ đầu tư bài bản thu hút nhà đầu tư tham gia", ông Hiển nói.

Cập nhật diễn biến nóng trên thị trường, trên trang Facebook cá nhân, ông Nguyễn Duy Hưng, Chủ tịch HĐQT CTCP Chứng khoán SSI vừa đăng dòng trạng thái: "Mọi người tự chuốc rủi ro cho mình khi mua cổ phiếu rác theo tin đồn. Đừng tự gây thua lỗ khi bán cổ phiếu cơ bản như cổ phiếu rác!". 

Có thể nói, đến thời điểm hiện tại, giá cổ phiếu đầu cơ đã quay đầu giảm sàn trắng bên mua liên tiếp nhiều phiên. Trong trạng thái tâm lý hoảng loạn, nhà đầu tư không thể ngồi yên nhìn số tiền trong tài khoản "bay màu" theo từng ngày.

Do không thể bán được những mã đầu cơ vì mất thanh khoản, nhà đầu tư chuyển qua bán những cổ phiếu khác khiến không ít cổ phiếu gặp liên lụy khi bị "bán oan" dù không tăng nóng trong thời gian vừa qua. Hiệu ứng bán lan tràn ra toàn thị trường, các bluechips ngân hàng hay bất động sản không còn đủ lực đỡ, quay đầu lao dốc, VN-Index theo đó có cú điều chỉnh sâu nhất trong khoảng 5 tháng trở lại đây vào phiên đầu tuần 17/1 vừa qua.

Không thể phủ nhận tâm lý trong đầu tư chứng khoán là điều vô cùng quan trọng, để yếu tố cảm xúc lấn át sẽ khiến nhà đầu tư đưa ra những quyết định sai lầm. Trong bối cảnh rủi ro vẫn dâng cao, nhà đầu tư nên lựa chọn hạ phần vay margin và đợi những nhịp hồi ngắn hạn để chốt lời nhằm giảm thiểu số lỗ.

Ở chiều ngược lại, nhà đầu tư chỉ nên mua vào khi giá cổ phiếu giảm xuống vùng hấp dẫn. Ngoài ra, cần chuyển hướng dòng tiền sang các cổ phiếu nội tại tốt để hạn chế tối đa rủi ro của thị trường.