Nâng hạng thị trường: 1 tỷ USD từ ETF chỉ là khởi đầu, nhà đầu tư ngoại cần gì ở doanh nghiệp Việt?

Nhà đầu tư ngoại cần gì ở doanh nghiệp Việt?

Tại tọa đàm IR View: IR trong kỷ nguyên vươn mình sáng 2/10, bà Vũ Ngọc Linh – Giám đốc Phân tích và Nghiên cứu thị trường, VinaCapital, đã có những chia sẻ thẳng thắn về những kỳ vọng của nhà đầu tư ngoại, đặc biệt trong bối cảnh VN-Index chính thức vượt mốc 1.600 điểm.

Theo bà Linh, hiện tại 95% giao dịch trên thị trường chứng khoán Việt Nam đến từ nhà đầu tư cá nhân. Tuy nhiên, nếu Việt Nam được chính thức nâng hạng thị trường trong tháng 10 tới, sẽ có một làn sóng vốn ngoại đáng kể đổ vào.

“Việt Nam có thể đón dòng vốn 1 tỷ USD từ ETF ngay sau khi nâng hạng và tiếp theo là 5-6 tỷ USD từ các quỹ chủ động. Con số này không không hề nhỏ”, bà Linh nhấn mạnh.

Tuy nhiên, để thực sự thu hút và giữ chân được dòng vốn dài hạn, nhà đầu tư ngoại, những tổ chức đã có mặt trên thị trường Việt Nam hơn 20 năm như VinaCapital không chỉ chờ đợi mốc điểm số, mà cần nghe doanh nghiệp kể những câu chuyện thuyết phục.

Bà Linh chỉ rõ, có 3 câu hỏi lớn mà các nhà đầu tư quốc tế luôn muốn tìm câu trả lời khi nhìn vào doanh nghiệp Việt: Doanh nghiệp đi đâu về đâu? Phải xác định tầm nhìn, chiến lược, định hướng phát triển có rõ ràng hay không. Giá trị cốt lõi nằm ở đâu? Chỉ ra điểm khác biệt và năng lực cạnh tranh dài hạn. Cuối cùng là hiệu quả hoạt động thế nào? Mọi sứ mệnh và tầm nhìn chỉ có ý nghĩa khi được phản ánh bằng kết quả kinh doanh thực tế.

“Minh bạch là yếu tố xuyên suốt và quan trọng nhất. Doanh nghiệp có thể vẽ ra một bức tranh lớn, nhưng nếu thiếu nhất quán, thiếu số liệu minh chứng, nhà đầu tư sẽ không thể đặt niềm tin lâu dài,” bà Linh phân tích.

Ngoài ra, xu thế phát triển bền vững (ESG) và tích hợp công nghệ, đặc biệt là AI vào hoạt động sản xuất kinh doanh cũng là những điểm cộng mà giới đầu tư nước ngoài ngày càng quan tâm.

Đâu là rào cản lớn nhất của IR?

Theo bà Linh, khoảng trống lớn nhất của Hoạt động Quan hệ nhà đầu tư (IR) tại Việt Nam hiện nay chính là không kể được câu chuyện tăng trưởng của doanh nghiệp một cách mạch lạc, thuyết phục.

Có 3 rào cản chính:

Thứ nhất, thiếu sự kết nối nội bộ và định hướng từ Ban lãnh đạo: “Chúng tôi từng làm việc với một ngân hàng rất lớn, khi hỏi về chiến lược phát triển thì người công bố thông tin chỉ trả lời chung chung là phát triển đều. Như vậy thì làm sao IR có thể kể được câu chuyện cụ thể cho nhà đầu tư?”, bà Linh dẫn chứng.

Một ví dụ khác là khi làm việc với một doanh nghiệp xuất khẩu lớn, câu hỏi về nhu cầu thị trường Mỹ được trả lời bằng số liệu lịch sử, trong khi quỹ cần dữ liệu dự báo tương lai. “Có chất liệu thì mới kể được câu chuyện hay, mà chất liệu đó phải đến từ sự phối hợp của ban lãnh đạo và các phòng ban,” bà Linh nhấn mạnh.

Thứ hai, tư duy hình thức: Một số doanh nghiệp vẫn xem IR chỉ là bộ phận công bố thông tin để tuân thủ quy định, thay vì coi đây là cánh tay chiến lược giúp gia tăng giá trị doanh nghiệp.

Thứ ba, nguồn lực hạn chế: Với doanh nghiệp nhỏ, đầu tư cho IR chưa được chú trọng, khiến việc truyền tải thông tin giá trị trở nên hạn chế.

Từ đó, vị chuyên gia nhấn mạnh, để kể một câu chuyện hấp dẫn, theo bà Linh, doanh nghiệp phải bắt đầu từ sự minh bạch và chân thành.

Doanh nghiệp cần xác định tầm nhìn xem mình muốn đi đâu, trở thành ai trong tương lai, đồng thời xây dựng giá trị cốt lõi là hiệu quả hoạt động, tăng trưởng và giá trị bền vững. Đặc biệt phải thực thi nhất quán "Ban lãnh đạo và bộ phận IR phải truyền tải đúng những gì đã cam kết, với số liệu cụ thể, không chỉ là lời nói bóng bẩy".

Bà Linh cũng nhấn mạnh, doanh nghiệp cần cân bằng lợi ích ngắn hạn và dài hạn để khi thị trường biến động, nhà đầu tư vẫn nhìn thấy giá trị cốt lõi và kiên nhẫn đồng hành.

ESG là câu chuyện cũ ở nước ngoài, nhưng ở Việt Nam vẫn ở giai đoạn xây dựng chiến lược. Để một doanh nghiệp thực thi ESG tốt, bà Linh cho rằng phải bắt đầu từ cam kết, sau đó hành động và đo lường kết qua so với chính họ trong quá khứ, với các doanh nghiệp cùng ngành, với thế giới. Đây là thước đo để đánh giá doanh nghiệp có thật sự ESG hay không. Phải bắt đầu từ những bước đi nhỏ, phải cho câu chuyện ESG vào chiến lược kinh doanh, phải có KPI cho ESG.