‘Ông lớn’ Trung Quốc đề xuất triển khai mô hình TOD tại thành phố giàu nhất Việt Nam

Theo Báo Người Lao Động, ngày 17/6, Sở Nông nghiệp và Môi trường TP. HCM đã có buổi làm việc với đoàn công tác Tập đoàn Metro Quảng Châu (Trung Quốc) trao đổi về khả năng hợp tác phát triển mô hình đô thị định hướng giao thông công cộng (TOD) gắn với tuyến Metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương).

Buổi làm việc diễn ra trong bối cảnh TP. HCM đang cần tái cấu trúc không gian đô thị, giảm tải hạ tầng và thúc đẩy hệ thống giao thông công cộng.

Mô hình TOD được kỳ vọng không chỉ giúp metro phát huy vai trò là phương tiện vận chuyển, mà còn trở thành động lực phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

> > 'Ông lớn' Hàn Quốc tham gia một dự án quan trọng của đường sắt đô thị Việt Nam

Đại diện Metro Quảng Châu đã chia sẻ kinh nghiệm hơn 30 năm trong phát triển hệ thống metro và đô thị TOD, tập trung vào kết nối hiệu quả giữa nhà ga, không gian công cộng, dịch vụ đô thị và nhà ở.

Theo đó, TOD giúp giảm phụ thuộc vào xe cá nhân, tối ưu hóa sử dụng đất và kích hoạt tăng trưởng đô thị. Mô hình được triển khai theo hai cấp độ gồm cấp trạm - chú trọng kiến trúc và tích hợp tiện ích; cấp vùng - định hướng phát triển thương mại, dân cư lan tỏa xung quanh các ga metro.

Các chuyên gia khuyến nghị TP. HCM nên xem TOD là giải pháp then chốt để hiện thực hóa mục tiêu phát triển thành phố carbon thấp, thông minh và nâng cao chất lượng sống. Để làm được điều này, thành phố cần sớm hoàn thiện khung pháp lý, cơ chế tài chính nhằm thu hút khu vực tư nhân và cộng đồng tham gia.

Hiện TP. HCM vẫn còn nhiều thách thức trong phát triển metro. Trong tổng quy hoạch hơn 220km, thành phố mới chỉ hoàn thành khoảng 20km.

Tỷ lệ người dân sử dụng phương tiện công cộng chỉ đạt 4%, trong khi xe máy chiếm đến 74% lưu lượng giao thông. Bên cạnh đó, nhiều nhà ga thiếu kết nối với khu vực xung quanh, làm giảm hiệu quả đầu tư.

Trước thực trạng này, Tập đoàn Metro Quảng Châu cam kết sẵn sàng hỗ trợ toàn diện TP. HCM trong triển khai TOD.

Ông Diêu Thế Phong - Trưởng ban thị trường của tập đoàn khẳng định: “Chúng tôi không giữ lại điều gì, sẵn sàng làm hậu phương hỗ trợ hết sức cho TP. HCM”.

Về phía địa phương, ông Võ Trung Trực - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết thành phố đang thay đổi tư duy quy hoạch TOD, từ phát triển quanh khu đô thị sang triển khai trực tiếp tại các nhà ga và depot. TP. HCM cũng sẵn sàng cử đoàn sang Quảng Châu học hỏi thực tế.

Tuyến Metro số 2 được xem là dự án trọng điểm, tiềm năng trở thành mô hình thí điểm TOD đầu tiên của thành phố. Metro Quảng Châu đề xuất triển khai các hợp phần TOD tại các điểm chiến lược như Thủ Thiêm, Quảng trường trung tâm và các điểm trung chuyển lớn.

Để hiện thực hóa mô hình này, TP. HCM được khuyến nghị thành lập nhóm liên ngành nhằm xác định các phân đoạn ưu tiên, lấy ý kiến cộng đồng, xây dựng bộ tiêu chuẩn kỹ thuật và chính sách hỗ trợ.

Đặc biệt, việc xây dựng cơ chế hồi lợi từ phát triển quỹ đất xung quanh metro sẽ là chìa khóa để tái đầu tư cho hạ tầng công cộng.