Phải xử lý gấp 4 ‘điểm nghẽn’ đang khiến tuyến metro số 1 bị chậm tiến độ

Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) là dự án đường sắt đô thị đầu tiên ở TP. HCM, tổng mức đầu tư hơn 43.700 tỷ đồng, dài gần 20km, kết nối trung tâm thành phố về cửa ngõ phía Đông. Toàn tuyến có 11 ga trên cao và 3 ga ngầm.

Sau 12 năm khởi công, nhiều lần gia hạn thời gian hoàn thành, công trình đang được đặt mục tiêu khai thác thương mại vào quý IV/2024. Tuy nhiên, theo Ban Quản lý đường sắt đô thị TP. HCM (MAUR - chủ đầu tư), dự án phát sinh nhiều khó khăn, chủ yếu là các vấn đề liên quan tới nhà thầu.

Nguồn: VnExpress

Nhà thầu “thiếu ăn ý”

Theo MAUR, các gói thầu xây dựng Metro số 1 đang đẩy nhanh công tác kiểm tra và nghiệm thu PCCC từ Cục Cảnh sát PCCC của Bộ Công an. Có một số hạng mục của gói thầu CP3 (của nhà thầu Hitachi) nằm trong các khu vực nhà ga của các nhà thầu xây lắp như chiếu sáng, biển hiệu... cần được hoàn thành triệt để để đáp ứng yêu cầu nghiệm thu PCCC.

Bên cạnh đó, các nhà thầu xây lắp đã có công văn đề nghị nhà thầu Hitachi phối hợp hoàn thiện các hạng mục nhỏ nêu trên, nhưng nhà thầu Hitachi vẫn chưa có sự phối hợp chặt chẽ và làm ảnh hưởng tiến độ chung.

Công tác phối hợp thực hiện vận hành thử (Trial-Run) cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà thầu Hitachi và các nhà thầu thi công xây dựng. Chẳng hạn trong công tác thử nghiệm tích hợp toàn tuyến và tiến hành chạy thử, bên cạnh việc Hitachi tiến hành chạy toàn tuyến cùng với toàn bộ các hệ thống của mình thì cũng cần thiết việc các nhà thầu xây dựng bật toàn bộ các hệ thống thiết bị của mình tại khu vực các nhà ga để tích hợp với các hệ thống của Hitachi.

Hiện nay, sự phối hợp của các nhà thầu với nhau và với tư vấn NJPT vẫn chưa được như mong đợi làm ảnh hưởng đến tiến độ dự án.

Chủ đầu tư bị nhận hơn 300 đơn khiếu nại

Nhà thầu Hitachi (gói thầu CP3 - mua sắm thiết bị cơ điện, đầu máy toa xe, đường ray và bảo dưỡng) đã khởi kiện chủ đầu tư tại Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC) với yêu cầu gia hạn thời gian hoàn thành ít nhất 2.773 ngày và chi phí bồi thường khoảng 527 tỷ đồng.

Tổng chi phí phát sinh cho việc gia hạn thời gian hoàn thành metro số 1 được nhà thầu Hitachi đơn phương đưa ra khoảng 23,721 tỷ Yên (gần 4.000 tỷ đồng).

Ngoài vụ kiện của nhà thầu Hitachi, metro số 1 còn dính 2 vụ kiện với liên danh Sumitomo - Cienco 6 (SCC), nhà thầu gói CP2 - đoạn trên cao và depot.

TP. HCM đã thống nhất với Đại sứ Nhật Bản cần sớm xác lập Ban xử lý tranh chấp (DAB), sau đó nhà thầu Hitachi sẽ có các biện pháp thúc đẩy tiến độ công việc.

Hợp đồng bảo dưỡng chưa được thống nhất

Ban đầu, nhà thầu Hitachi có trách nhiệm trình nộp dự thảo phạm vi công việc đối với hợp đồng phụ giữa hai bên cho công tác bảo trì, bảo dưỡng chậm nhất 6 tháng trước thời điểm vận hành dự án. Chi phí cho công tác này đã được tính toán trong quá trình mời thầu, thương thảo đàm phán, thống nhất và ký kết trong hợp đồng (trong phần chi phí tạm tính).

Tuy nhiên, nhà thầu Hitachi không đồng ý thực hiện và cho rằng khoản kinh phí này là tạm tính từ thời điểm ký hợp đồng năm 2013 và không đủ để thực hiện công việc này theo nhu cầu hiện tại của dự án.

Nhà thầu Hitachi vẫn bảo lưu quan điểm về hợp đồng bảo dưỡng này là một hợp đồng độc lập và đề xuất mức giá cao hơn gấp 3,5 lần so với giá cơ sở trong hợp đồng gốc.

UBND TP. HCM đã giao MAUR yêu cầu nhà thầu Hitachi phải có ý kiến chính thức có thực hiện nội dung này tuân thủ điều khoản hợp đồng hay không.

Thiếu nhân sự

Dẫn tin từ báo Lao động, bộ máy nhân sự vận hành metro số 1 cần hơn 700 người. Trong đó, hơn 400 nhân sự thuộc các bộ phận lái tàu, nhân viên nhà ga, kỹ thuật viên điều độ, bảo dưỡng...

MAUR từng đặt mục tiêu đến tháng 2/2024 sẽ hoàn thành công tác đào tạo do tư vấn JNPT thực hiện. Tuy nhiên, kế hoạch này sau đó bị lùi lại đến tháng 6 và giờ chuyển sang tháng 8, 9.

Để đào tạo thực hành cần sử dụng các thiết bị, điện, hạ tầng của nhà thầu trong khu vực depot Long Bình với nguyên tắc bên nào sử dụng thiết bị sẽ chi trả tiền điện cho phần dùng của mình, bên sử dụng thiết bị của bên khác có trách nhiệm bảo dưỡng và đền bù khi gây ra hư hỏng. Tuy nhiên, vấn đề này vẫn chưa được thống nhất giữa tư vấn JNPT và các nhà thầu dẫn đến công tác đào tạo bị chậm trễ.

>> Muốn mua nhà trong tháng 6/2024, nên vay tiền ở ngân hàng nào?