PNJ: Hành trình 36 năm phát triển và cách 'lấp lánh' trên thị trường trang sức

36 năm phát triển và hành trình từ 20 người lên hơn 7.600 nhân sự

Cách đây 36 năm, với 20 nhân sự đầu tiên, cửa hàng Kinh doanh Vàng bạc Phú Nhuận đã ra đời, trực thuộc UBND Quận Phú Nhuận (TP. HCM) trong bối cảnh ngành kim hoàn chưa phát triển và thị trường còn nhiều hạn chế. Lúc này, PNJ chủ yếu mua đi bán lại vàng miếng với biên lợi nhuận rất thấp, do chưa có đóng góp từ hoạt động chế tác.

Cửa hàng Kinh doanh Vàng bạc Phú Nhuận ra đời năm 1988

Năm 1992, nhận thấy thị trường bán buôn cạnh tranh khốc liệt và không tạo nhiều giá trị, PNJ thay đổi chiến lược, tập trung sản xuất và chế tác trang sức. Cũng trong thời gian này, PNJ mở rộng hoạt động bằng việc sáng lập Ngân hàng Đông Á với tỷ lệ vốn góp 40%.

Đến năm 1994, PNJ mở chi nhánh tại Hà Nội, khởi đầu cho chiến lược mở rộng hệ thống trên cả nước. Các chi nhánh lần lượt ra đời tại Đà Nẵng (1998), Cần Thơ (1999), đánh dấu PNJ không chỉ là nhà chế tác mà còn là nhà bán lẻ trang sức.

Sau một thập kỷ, tháng 1/2004, PNJ chính thức cổ phần hóa, chuyển đổi từ doanh nghiệp kinh tế Đảng thành CTCP Vàng bạc Đá quý Phú Nhuận. Tới năm 2009, PNJ đã niêm yết cổ phiếu trên sàn HoSE, đồng thời tăng vốn điều lệ lên 400 tỷ đồng. Giai đoạn 2012-2018 là khoảng thời gian doanh nghiệp tăng trưởng khá mạnh mẽ khi doanh thu và lợi nhuận liên tục đi lên.

Kết quả kinh doanh PNJ giai đoạn 2012-2019

Trong đó, năm 2012, để thực sự thống lĩnh mảng chế tác trang sức, PNJ bắt đầu đưa vào sử dụng nhà máy mới sau 18 tháng xây dựng. Với số vốn đầu tư lên đến 120 tỷ đồng, nhà máy của PNJ nay là Công ty TNHH MTV Chế tác và Kinh doanh trang sức PNJ - PNJP có thể tung ra thị trường 4 triệu sản phẩm mỗi năm, phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu.

Tới năm 2020, PNJ tiếp tục xây thêm nhà máy ở Long An với số vốn đầu tư 20 tỷ đồng cùng đội ngũ nhân viên 200 người hoạt động.

Theo chia sẻ của CEO Lê Trí Thông, PNJ chỉ mới khai thác khoảng 70-80% công suất nhà máy nên trong ngắn hạn ngay cả khi doanh nghiệp chưa đầu tư mở rộng thêm thì vẫn còn nhiều dư địa để tăng trưởng. Việc ứng dụng ERP trong những năm gần đây đang giúp PNJ chuyển đổi từ mô hình từ nhà máy truyền thống sang nhà máy thế hệ mới với công suất có thể tăng lên 1,5 lần so với thiết kế ban đầu.

Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 ập đến vào năm 2020 đã khiến kết quả kinh doanh liên tục tăng trưởng trong 5 năm bị chững lại. Cụ thể, doanh thu thuần của PNJ vẫn tăng trưởng 3% nhưng lãi sau thuế lại giảm tới 10,4%. Kịch bản này tiếp tục lặp lại trong năm 2021 với doanh thu tăng 11,6% và lợi nhuận giảm 3%. Mặc dù vậy, nhờ chuyển đổi số và đẩy mạnh bán hàng trực tuyến, PNJ đã phục hồi mạnh mẽ trong năm 2022 và 2023.

Kết quả kinh doanh PNJ giai đoạn 2019-2023

Năm 2024, sau 11 tháng, PNJ mang về 35.210 tỷ đồng doanh thu thuần và lãi sau thuế đạt 1.876 tỷ đồng, tăng lần lượt 19,4% và 8,3% so với cùng kỳ. Với kết quả tích cực này, PNJ thực hiện gần 90% kế hoạch lợi nhuận năm.

Sau 36 năm hành trình phát triển, từ một cửa hàng nhỏ với 20 nhân sự, tính tới tháng 11/2024, PNJ đã sở hữu 424 cửa hàng trên toàn quốc cùng hơn 7.600 nhân viên và là hãng trang sức lớn nhất Việt Nam. Những nỗ lực đổi mới, sáng tạo đã giúp doanh nghiệp vượt qua thách thức, đặc biệt trong giai đoạn dịch bệnh, duy trì tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ. Để làm được điều này, bản thân công ty cần phải có triết lý kinh doanh riêng của mình.

Học cách quên đi những gì mình đã làm, tái cấu trúc công ty sau mỗi 5 năm

“Nói về cái mới, trong cuộc đời lãnh đạo của tôi, ngày hôm sau tôi luôn nghĩ về những gì đã làm ngày hôm qua, tự hỏi mình đã làm gì tốt hơn cho công việc của mình và công ty, luôn luôn đi tìm xem mình có thể làm gì mới hơn không.

Công ty của chúng tôi tái cấu trúc định kỳ 5 năm một lần, dựa trên tư duy đổi mới liên tục. Ngày hôm nay, mặc dù như thế này, mình vẫn không tự hài lòng với chính mình và nghĩ rằng mình còn nhiều việc phải làm hơn nữa”, bà Cao Thị Ngọc Dung – Chủ tịch Tập đoàn PNJ chia sẻ tại Diễn đàn Lãnh đạo doanh nghiệp trẻ Việt Nam 2023.

Bà Cao Thị Ngọc Dung chia sẻ tại Diễn đàn Lãnh đạo Doanh nghiệp trẻ Việt Nam 2023

Khi được hỏi làm thế nào để có thể đưa tư duy đổi mới vào trong một tổ chức, bà Dung chỉ ra rằng đó chính là văn hóa học tập. Theo lời kể của Chủ tịch PNJ, một số người đồng hành cùng bà mấy chục năm đã xin nghỉ hưu sớm dù chưa đến tuổi. Họ nói rằng trong quá trình làm việc không bao giờ thấy đủ về tri thức và bây giờ muốn dừng lại để học những thứ khác ở bên ngoài khi đã có thế hệ trẻ tiếp nối.

“Nhiều lúc các bạn nói rằng công ty đang tốt, tại sao phải tái cấu trúc? Thực tế trong doanh nghiệp hiện nay có mình tôi và một bạn nữa thuộc thế hệ cũ. Còn lại nghỉ hết vì mệt quá”, nữ Chủ tịch 66 tuổi cho hay.

Đề cập tới những khó khăn trong quá trình đổi mới, bà Dung cho rằng cản trở lớn nhất với tư duy mới đến từ chính mình. Liệu người lãnh đạo có dám từ bỏ những gì mình từng gây dựng và tự hào hay không?

“Cái mà tôi và Trí Thông (CEO của PNJ) đang học là bỏ đi, quên đi những gì mình đã làm. Đấy là trở lực lớn nhất trong tư duy, rồi mới đến đội ngũ. Anh phải dũng cảm nhận ra những điều đã cũ cần đập bỏ”, Chủ tịch PNJ phát biểu.

Hành động để thay đổi và kế hoạch của PNJ cho năm 2025

Để ứng biến kịp thời tốc độ thay đổi của thị trường, PNJ đã triển khai chiến lược tái cấu trúc và liên tục đổi mới mô hình quản trị theo hướng trẻ hóa, linh hoạt và sáng tạo từ năm 2017 đến nay để không ngừng làm giàu nguồn nhân lực.

PNJ đã phát triển các chương trình khuyến khích nhân sự đổi mới tư duy và khai phá giới hạn, nhờ đó công ty không chỉ vượt lên quá trình tăng trưởng tự thân (organic growth) khi thử nghiệm các mô hình kinh doanh mới mà còn gia tăng trải nghiệm cho khách hàng. Các giải pháp này được PNJ xem là nền tảng để chuyển hoá từ nhà bán lẻ lifestyle chuyên nghiệp thành hệ sinh thái đa kinh doanh (multi-business) với tầm nhìn hướng tới năm 2027.

PNJ có hơn 3.360 nhân sự trẻ dưới 30 tuổi, chiếm khoảng 44% nhân sự toàn công ty

Bên cạnh đó, ở PNJ ngày càng nhiều nhân sự trẻ được đưa vào các vị trí quản lý cấp cao nhất trong ban điều hành, hội đồng quản trị. Công ty cũng xem nguồn lực Gen Z dần trở thành lực lượng lao động quan trọng nhờ nắm bắt tốt các giải pháp công nghệ và xu hướng mới. Tính đến cuối năm ngoái, PNJ có hơn 3.360 nhân sự trẻ dưới 30 tuổi, chiếm khoảng 44% nhân viên toàn công ty. Trong số cán bộ quản lý của doanh nghiệp có gần 7% thuộc nhóm dưới 30 tuổi.

PNJ cho rằng, giai đoạn 2024-2030 được dự báo sẽ tiếp tục chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường bán lẻ và tiêu dùng Việt Nam, cũng như sự sôi động với cuộc đua giành thị phần của các ông lớn. Đây sẽ là một giai đoạn nhiều thách thức nhưng cũng tràn đầy cơ hội để doanh nghiệp vươn mình hiện thực hóa tầm nhìn chiến lược.

Danh mục dự án đầu tư của PNJ giai đoạn 2024-2025 (Nguồn: BCTN 2023)

Theo tài liệu Báo cáo thường niên 2023, PNJ sẽ giải ngân gần 170 tỷ đồng vào dự án Mở rộng nhà máy sản xuất tại Công ty MTV Chế tác và Kinh doanh trang sức PNJ vào quý III/2025. Đồng thời, doanh nghiệp sẽ thực hiện lộ trình chuyển đổi số với tổng số tiền gần 167 tỷ đồng, dự kiến giải ngân trong quý III năm sau.

>> Giá vàng tiếp tục neo cao, PNJ lãi gần 1.900 tỷ sau 11 tháng