‘Siêu’ kênh đào khiến cả thế giới kinh ngạc: San phẳng hơn 1.200 ngọn núi, đào 211 đường hầm và xây dựng 12.408 tòa nhà khác nhau
Công trình này được xây dựng nhờ nỗ lực phi thường của người dân địa phương, sử dụng các công cụ thô sơ và công nghệ tiên tiến thời bấy giờ.
Kênh Hồng Kỳ, tọa lạc tại Lâm Châu, tỉnh Hà Nam, Trung Quốc, là một biểu tượng của ý chí kiên cường, sự sáng tạo kỹ thuật và khát vọng vượt qua những thách thức khắc nghiệt của thiên nhiên. Được chạm khắc vào dãy núi Thái Hành hùng vĩ, công trình này đã biến một vùng đất khô cằn, thường xuyên hạn hán thành một mạch sống trù phú cho hàng triệu người dân.
Với tổng chiều dài 1.500km, bao gồm kênh chính, kênh nhánh và kênh phụ, Kênh Hồng Kỳ được xây dựng trong suốt thập niên 1960 nhờ nỗ lực phi thường của người dân địa phương, sử dụng các công cụ thô sơ và công nghệ tiên tiến thời bấy giờ. Được công nhận là “Công viên địa chất quốc gia” vào năm 2009 và danh thắng quốc gia cấp 5A vào năm 2016, Kênh Hồng Kỳ không chỉ là một kỳ tích kỹ thuật mà còn là điểm đến du lịch nổi tiếng, thu hút sự chú ý của cả thế giới.
Vượt qua thách thức của thiên nhiên
Lâm Châu, trước đây được gọi là huyện Lâm, nằm sâu trong lòng dãy núi Thái Hành, một dãy núi hiểm trở với những vách đá dựng đứng, thung lũng sâu và độ cao lên đến 2.000 mét. Trong nhiều thế kỷ, khu vực này phải đối mặt với tình trạng thiếu nước nghiêm trọng, với hơn 100 trận hạn hán được ghi nhận trong 500 năm trước khi nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa ra đời. Đặc biệt, đợt hạn hán khủng khiếp từ năm 1942 đến 1943 đã cướp đi sinh mạng của 1.650 người do nạn đói và thiếu nước. Với địa hình đá dày, đất mỏng, không có suối hay giếng nước tự nhiên, việc tìm kiếm nguồn nước tại đây gần như là một giấc mơ xa xỉ đối với người dân qua nhiều thế hệ.
Năm 1959, dưới sự đề xuất của lãnh đạo địa phương Dương Quý, một kế hoạch táo bạo đã được khởi xướng: dẫn nước từ sông Zhanghe tại huyện Bình Thuận, tỉnh Sơn Tây, đến Lâm Châu bằng cách đào một con kênh xuyên qua dãy núi Thái Hành. Dự án mang tên Kênh Hồng Kỳ bắt đầu vào năm 1960 và đòi hỏi một nỗ lực vượt bậc từ người dân địa phương. Hơn 300.000 người, với sự hỗ trợ tối thiểu từ máy móc hiện đại, đã làm việc không ngừng nghỉ trong suốt 10 năm để hoàn thành công trình. Sử dụng dây thừng, thuốc nổ tự chế và các công cụ thô sơ, họ đã san phẳng 1.250 ngọn đồi, đào 22,25 triệu mét khối đất đá, xây dựng 211 đường hầm, 151 cống dẫn nước và 12.408 công trình phụ trợ khác.
Quy mô của dự án thật sự đáng kinh ngạc. Nếu lượng đất đá được đào lên được dùng để xây một bức tường cao 2 mét và rộng 3 mét, bức tường này có thể kéo dài từ Quảng Châu ở miền nam đến Cáp Nhĩ Tân ở miền bắc Trung Quốc, vượt qua quãng đường hơn 2.000 km. Kênh chính dài 70,6 km, trong khi toàn bộ hệ thống kênh, bao gồm kênh nhánh và kênh phụ, đạt tổng chiều dài 1.500 km. Công trình này đã mang lại nguồn nước tưới tiêu cho 600.000 mẫu (khoảng 40.000 ha) đất nông nghiệp, cung cấp nước cho 567.000 người và 370.000 vật nuôi, đồng thời tạo ra hơn 56 triệu cơ hội việc làm trong suốt quá trình xây dựng.
Kể từ khi hoàn thành, Kênh Hồng Kỳ đã dẫn tổng cộng 8,5 tỷ mét khối nước trong hơn 40 năm, tưới tiêu cho 80 triệu mét vuông đất và nâng sản lượng lương thực lên 1,59 tỷ kg. Ban đầu được thiết kế để hoạt động trong 20 năm, nhưng nhờ sự bền bỉ của thiết kế và chất lượng xây dựng, công trình vẫn tiếp tục hoạt động hiệu quả sau hơn sáu thập kỷ. Thành công của Kênh Hồng Kỳ đã mang lại cho nó danh hiệu “kỳ quan thứ tám của thế giới”, phản ánh tầm vóc và ý nghĩa toàn cầu của một công trình kỹ thuật vượt thời gian.
Công nghệ đột phá
Vào thời điểm xây dựng Kênh Hồng Kỳ, công nghệ kỹ thuật của Trung Quốc còn hạn chế, nhưng dự án đã tận dụng những phương pháp tiên tiến nhất có thể. Trung Quốc đã áp dụng công nghệ thông tin địa lý GIS, kết hợp với internet và thiết bị di động để hỗ trợ quá trình thi công. Những công nghệ này, dù đơn giản so với ngày nay, đã tạo nên một bước tiến độc đáo trong việc xây dựng kênh đào vào thời điểm đó. Công nghệ GIS giúp lập bản đồ và quản lý địa hình phức tạp của dãy núi Thái Hành, trong khi các thiết bị di động hỗ trợ việc phối hợp và giám sát công việc.
Ngày nay, công nghệ xây dựng kênh đào của Trung Quốc đã đạt đến một tầm cao mới. Các công nghệ như điện toán đám mây, dữ liệu lớn, internet vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI) và bảo mật thông tin đã được tích hợp để nâng cao hiệu quả quản lý và vận hành các dự án thủy lợi. Dữ liệu lớn cho phép giám sát thời gian thực, đảm bảo thu thập thông tin chính xác và xử lý kịp thời các vấn đề vận hành. Công nghệ IoT được sử dụng rộng rãi trong việc giám sát, quản lý hệ sinh thái nước và xây dựng các hệ thống cảnh báo sớm, cải thiện khả năng điều phối và kiểm soát lưu vực sông.
Trí tuệ nhân tạo đóng vai trò quan trọng trong việc thu thập dữ liệu thủy văn, chẳng hạn như mực nước và tốc độ dòng chảy, để thực hiện giám sát tự động, điều khiển cống và phát hiện các vấn đề như rác thải hay vật thể trôi nổi trên mặt nước. Sự phát triển của mạng 5G và thiết bị di động đã mang lại một luồng gió mới cho việc quản lý kênh đào, cho phép thiết lập liên lạc hai chiều thông qua các ứng dụng như WeChat, Weibo, hoặc các trang web, giúp thông báo kịp thời về các vấn đề như lũ lụt, hạn hán, hoặc chất lượng nước.
Phát triển du lịch
Bảo mật thông tin là một yếu tố không thể thiếu trong các dự án hiện đại. Các cơ quan quản lý thủy lợi đã thiết lập hệ thống an ninh mạng tích hợp, kết hợp phần cứng và phần mềm để đảm bảo tính toàn vẹn, bảo mật và sẵn sàng của dữ liệu. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh các hệ thống kênh đào ngày càng phụ thuộc vào công nghệ số.
Bên cạnh vai trò thủy lợi, Kênh Hồng Kỳ còn là một điểm đến du lịch nổi bật. Khu danh lam thắng cảnh xung quanh kênh bao gồm các địa danh như “Vườn Phong Thủy”, “Động Thanh Niên” và “Luositan”. Trong đó, “Động Thanh Niên” – một đường hầm dài 616 mét được đục xuyên qua vách đá Thái Hành – là điểm thu hút chính của du khách. Bảo tàng tưởng niệm Kênh Hồng Kỳ sử dụng công nghệ 3D để tái hiện quá trình xây dựng, mang đến cho du khách cái nhìn sâu sắc về những khó khăn mà người dân Lâm Châu đã vượt qua. Với danh hiệu “Công viên địa chất quốc gia” và điểm du lịch 5A, Kênh Hồng Kỳ không chỉ là một công trình kỹ thuật mà còn là một di sản văn hóa và lịch sử quý giá.
Kênh Hồng Kỳ là minh chứng sống động cho sự kết hợp giữa ý chí con người, sự sáng tạo kỹ thuật và khả năng thích nghi với những điều kiện khắc nghiệt nhất. Từ một giấc mơ dẫn nước qua núi cao, công trình này đã trở thành biểu tượng của sự kiên trì và đổi mới, tiếp tục truyền cảm hứng cho các thế hệ tương lai.
*Tổng hợp
