Lệnh cấm xuất khẩu lúa mì của Ấn Độ đã giáng một đòn mạnh vào thị tường thế giới vốn đang lao đao vì nguồn cung thắt chặt bởi những vấn đề đầu ra từ các nước xuất khẩu hàng đầu như Canada, châu Âu...
Giá lúa mì tương lai tại Chicago đã tăng kịch trần 6% vào thứ Hai (16/5) khi các thị trường phản ứng với lệnh cấm được công bố vào cuối tuần qua của Ấn Độ, gây ra cảnh báo giữa các công ty thương mại và nhà nhập khẩu, những người đã tin tưởng vào hàng triệu tấn lúa mì Ấn Độ có sẵn để giao hàng trong thời gian tới.
Tại sao Ấn Độ đưa lệnh cấm xuất khẩu?
Ấn Độ ban đầu đã gây chú ý khi xuất khẩu 12 triệu tấn lúa mì trong trong niên vụ 2022-2023, cao hơn đáng kể so với mức xuất khẩu kỷ lục của kỳ trước là 7,2 triệu tấn.
Sau khi thu hoạch 5 vụ kỷ lục liên tiếp, New Delhi hy vọng vụ mùa thứ 6 sẽ còn cao hơn ở mức 111,32 triệu tấn. Nhưng một đợt nắng nóng trong giai đoạn phát triển cây trồng quan trọng đã làm giảm năng suất, buộc chính phủ phải cắt giảm ước tính sản lượng xuống còn 105 triệu tấn.
Sản lượng thấp hơn cùng với nhu cầu xuất khẩu mạnh đã đẩy giá nội địa lên cao hơn, thường cao hơn giá thu mua cố định của chính phủ và điều đó đã thúc đẩy nông dân bán lúa mì cho tư nhân thay vì bán cho Nhà nước.
Ấn Độ quan trọng như thế nào đối với thị trường thế giới?
Ấn Độ là nhà sản xuất lúa mì lớn thứ hai thế giới sau Trung Quốc, nhưng hiếm khi xuất khẩu nhiều ngũ cốc do giá nội địa được chính phủ trợ cấp cao và nhu cầu lương thực lớn trong nước.
Các nhà xuất khẩu lúa mì Ấn Độ đã đạt doanh thu lên tới 12 triệu tấn trong niên vụ 2022/2023, đưa Ấn Độ trở thành nhà xuất khẩu 8 nước lớn nhất, không xa sau Canada với 15,5 triệu tấn.
Các điểm đến hàng đầu cho xuất khẩu của Ấn Độ bao gồm Bangladesh, Indonesia, Nepal và Thổ Nhĩ Kỳ, và khách hàng lớn hàng đầu thế giới Ai Cập gần đây đã đồng ý mua lúa mì Ấn Độ lần đầu tiên khi Ai Cập cố gắng thay thế các lô hàng bị mất từ Biển Đen.
Ngoài Ấn Độ còn có những nhà xuất khẩu lúa mì lớn khác
Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ, các quốc gia bao gồm Nga, châu Âu, Mỹ và Canada theo truyền thống là những nhà xuất khẩu lúa mì toàn cầu hàng đầu và chiếm khoảng 60% xuất khẩu lúa mì thế giới từ năm 2015 đến năm 2020.
Tuy nhiên, mỗi vụ đều phải đối mặt với những thất bại đáng kể trong vụ lúa mì trong những mùa gần đây, với tỷ trọng xuất khẩu tổng cộng của các quốc gia này đã giảm xuống chỉ còn 50,7% trong niên vụ 2021/2022, chủ yếu do hạn hán ở Bắc Mỹ và châu Âu.
Sản lượng xuất khẩu năm nay dự kiến sẽ phục hồi cho đến khi xung đột Nga - Ukraine leo thang làm cắt đứt các chuyến hàng từ khu vực đó và gây ra một cuộc tranh giành giữa các bên mua lớn để tìm nguồn cung cấp thay thế.
Úc được dự đoán là nhà xuất khẩu lúa mì lớn thứ ba trong năm nay, nhưng đã bị suy giảm chất lượng ở một số khu vực ngay trước khi thu hoạch và đã ký kết các thỏa thuận đối với phần lớn khối lượng có thể xuất khẩu.
Những quốc gia nhập khẩu hàng đầu
Trong ba mùa vụ vừa qua, các quốc gia Ai Cập, Indonesia, Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ và Algeria là năm nước nhập khẩu lúa mì hàng đầu. Các nhà nhập khẩu lớn khác bao gồm Bangladesh, Morocco, Nigeria và Brazil.
Kể từ khi xung đột Nga - Ukraine làm chặn nguồn cung lúa mì từ Biển Đen, các khách hàng lớn ở châu Phi và Trung Đông đã phải tìm sản phẩm thay thế, vì hầu hết các nhà xuất khẩu thay thế không bắt đầu thu hoạch năm nay cho đến tháng 6.
Điều gì xảy ra với lúa mì của Ấn Độ?
Lệnh cấm xuất khẩu đột ngột có nghĩa là phần lớn vụ mùa mới giờ sẽ ở lại Ấn Độ. Các công ty thương mại đã có thư tín dụng bảo đảm để xuất khẩu ngũ cốc sẽ được phép tiến hành các giao dịch mua bán đó. Các công ty còn lại đã được dự kiến xuất khẩu sẽ cần được bán hoặc lưu trữ trong nước.
Thị trường lúa mì Ấn Độ đã bắt đầu phản ứng với lệnh cấm, với giá trong nước đã giảm tới 2% vào cuối tuần qua trên các thị trường giao ngay khác nhau.
