Thị trường xe máy 4,6 tỷ USD có nguy cơ xáo trộn, Honda sẽ bị ảnh hưởng nặng nhất?

Chính phủ Nhật Bản và một số nhà sản xuất hàng đầu của nước này lo ngại những thay đổi quy định trong thời gian sắp tới có thể làm gián đoạn thị trường trị giá 4,6 tỷ USD do hãng Honda thống trị. Thông tin được tiết lộ từ các nguồn tin của Reuters.

Chỉ thị cấm xe máy chạy xăng vào trung tâm thủ đô từ giữa năm 2026 đã được Thủ tướng Phạm Minh Chính ban hành vào tháng 7, như một nỗ lực nhằm giảm thiểu tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng. Các hạn chế rộng hơn sẽ bắt đầu có hiệu lực vào năm 2028, và lệnh cấm dự kiến sẽ được triển khai trên toàn quốc.

Chính sách có hiệu lực sẽ ảnh hưởng lớn đến việc làm trong các ngành công nghiệp hỗ trợ, trong đó có các đại lý xe máy và nhà cung cấp phụ tùng.

Hiện nay, thị trường xe máy của Việt Nam là một trong những thị trường lớn nhất thế giới, với ước tính đạt 4,6 tỷ USD trong năm nay (theo công ty nghiên cứu thị trường Mordor Intelligence). Số lượng xe máy đã đăng ký vào năm ngoái chiếm tới 80% trong tổng số 100 triệu dân cả nước, thuộc nhóm có tỷ lệ sở hữu xe máy cao nhất toàn cầu.

Reuters cho biết 1 nhóm đại diện cho các nhà sản xuất xe máy nước ngoài tại Việt Nam, bao gồm những tên tuổi lớn như Honda, Yamaha và Suzuki, đã gửi thư riêng cho chính phủ vào tháng 7, nêu lo ngại về viễn cảnh "gián đoạn sản xuất và nguy cơ phá sản" cho các công ty trong chuỗi cung ứng.

Hiện Honda sở hữu bốn nhà máy tại Việt Nam, nơi thương hiệu Honda phổ biến đến mức tên hãng đã trở thành cách gọi thông tục của "xe máy" trong tiếng Việt. Hầu hết các mẫu xe Honda bán ra tại Việt Nam và các thị trường khác đều là xe chạy bằng xăng, dù hãng đã giới thiệu các mẫu xe chạy pin như CUV e: và ICON e: tại Việt Nam.

Doanh số bán hàng của Honda tại Việt Nam đã giảm gần 22% trong tháng 8 so với tháng 7 (tháng lệnh cấm được công bố), trước khi có sự phục hồi nhẹ vào tháng 9. So với cùng kỳ năm trước, công ty ghi nhận mức giảm hai con số trong cả tháng 8 và tháng 9.

Trong bối cảnh mảng kinh doanh ô tô bị ảnh hưởng bởi sự cạnh tranh gay gắt và xu hướng chuyển sang xe điện toàn cầu, Honda đang ngày càng phụ thuộc vào lợi nhuận từ mảng xe máy.

Trong khi đó, doanh số bán xe máy và xe đạp điện của công ty Việt Nam VinFast đã tăng 55% lên gần 70.000 chiếc trong quý 2 năm 2025 so với quý 1.

Doanh số dự kiến sẽ tăng mạnh sau lệnh cấm, theo một cuộc khảo sát người tiêu dùng do công ty nghiên cứu thị trường Asia Plus thực hiện vào tháng 9.

Các biện pháp môi trường được đề xuất cũng đã tác động tiêu cực đến doanh số bán ô tô chạy xăng tại Việt Nam, ghi nhận mức giảm 18% vào tháng 9 so với cùng kỳ năm ngoái đối với các thành viên của VAMA, hiệp hội công nghiệp ô tô lớn nhất nước, bao gồm một số thương hiệu Nhật Bản.

Tháng trước, VAMA cho biết họ không kỳ vọng lệnh cấm xe máy sẽ có tác động trực tiếp, nhưng thừa nhận rằng "một số khách hàng đang do dự khi mua ô tô mới" sau thông báo của chính phủ.

Hiện nay nhà sản xuất ô tô Nhật Bản Toyota đang dẫn đầu thị trường ô tô Việt Nam, chiếm hơn một phần tư tổng doanh số bán xe trong tháng 9, theo số liệu của VAMA.

Tham khảo Reuters