Tịch thu hơn 13.000 tỷ đồng cùng hàng loạt tài sản xa xỉ, CEO công ty tiền ảo bị truy tố với 22 cáo buộc
Chỉ trong một năm, CEO này đã thực hiện hơn 20 giao dịch nghi vấn với tổng giá trị hàng trăm triệu USD, làm dấy lên lo ngại về hoạt động rửa tiền quy mô lớn.
Ngày 10/6, Bộ Tư pháp Mỹ (DOJ) thông báo đã truy tố doanh nhân người Nga Iurii Gugnin, Giám đốc điều hành công ty thanh toán tiền mã hóa Evita Pay, với cáo buộc rửa tiền có tổng giá trị lên đến 530 triệu USD. Đây được xem là một trong những vụ rửa tiền bằng tài sản kỹ thuật số lớn nhất từng bị phát hiện tại Mỹ.
Từ giữa năm 2023 đến đầu năm 2025, Gugnin cùng công ty Evita Pay đã thực hiện hàng loạt giao dịch sử dụng stablecoin Tether (USDT), một loại tiền mã hóa được neo theo giá USD, nhằm chuyển tiền cho các khách hàng tại Nga, bao gồm cả những tổ chức nằm trong danh sách trừng phạt kinh tế của Mỹ.
Chân dung doanh nhân người Nga Iurii Gugnin (Ảnh: WSJ)
Theo cáo trạng, Evita Pay bị cáo buộc hoạt động như một "mạng lưới ngầm" đưa dòng tiền từ Nga len lỏi vào hệ thống tài chính toàn cầu thông qua ví tiền mã hóa, tài khoản ngân hàng ở nước ngoài và các công nghệ mã hóa nhằm che giấu nguồn gốc thật của dòng tiền.
Một phần lớn trong số tiền này được quy đổi sang USDT, sau đó được sử dụng để thanh toán cho các mặt hàng nằm trong danh mục bị hạn chế xuất khẩu sang Nga, như thiết bị điện tử, máy chủ có nguồn gốc từ Mỹ, cũng như các sản phẩm xa xỉ như du thuyền và tác phẩm nghệ thuật.
Evita Pay không chỉ hoạt động tại Mỹ mà còn mở rộng đến nhiều quốc gia như UAE, Trung Quốc, Nga và Singapore. Công ty này bị cho là đã lập hàng chục ví điện tử và tài khoản ngân hàng tại nhiều quốc gia, xây dựng một hệ thống chuyển tiền khép kín có khả năng ẩn danh cao và khó bị truy vết.
DOJ cho biết chỉ trong vòng một năm, Evita Pay đã thực hiện ít nhất 22 giao dịch đáng ngờ với tổng giá trị lên đến hàng trăm triệu USD, vi phạm nghiêm trọng luật chống rửa tiền và các lệnh trừng phạt được Mỹ áp đặt sau xung đột Nga - Ukraine.
Tổng giá trị tài sản bị thu giữ từ Gugnin và Evita Pay ước tính 530 triệu USD (tương đương hơn 13.400 tỷ đồng), trong đó khoảng 365 triệu USD là giá trị giao dịch stablecoin USDT. Các tài sản còn lại bao gồm tài khoản ngân hàng, ví tiền mã hóa, thiết bị công nghệ và các khoản chi cho hàng hóa xa xỉ.
Ngoài ra, lực lượng chức năng cũng thu giữ một số máy chủ xuất xứ từ Mỹ được vận chuyển trái phép sang Nga, cùng thiết bị lưu trữ và tài liệu thể hiện hành vi né tránh kiểm soát xuất khẩu.
Vụ việc đã thu hút sự chú ý lớn từ cộng đồng tài chính toàn cầu, trong bối cảnh các quốc gia phương Tây, đặc biệt là Mỹ, đang siết chặt kiểm soát các kênh tài chính phi truyền thống để ngăn chặn hành vi rửa tiền và hỗ trợ các thực thể bị trừng phạt.
Một quan chức Bộ Tư pháp Mỹ phát biểu với Wall Street Journal: “Đây là lời cảnh tỉnh cho bất kỳ ai nghĩ rằng có thể dùng công nghệ để lách luật. Tiền mã hóa không phải là nơi trú ẩn an toàn cho tội phạm tài chính”.
Iurii Gugnin hiện đang đối mặt với 22 cáo buộc hình sự, bao gồm rửa tiền, gian lận ngân hàng, vi phạm lệnh trừng phạt và âm mưu lừa đảo liên bang. Nếu bị kết án, ông có thể phải nhận án tù kéo dài hàng chục năm.
Vụ án Gugnin được xem là động thái quyết liệt của chính phủ Mỹ trong việc siết chặt kiểm soát dòng tiền kỹ thuật số, khi loại tài sản này ngày càng bị lợi dụng để né tránh quy định pháp luật truyền thống. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và bất ổn địa chính trị gia tăng, tiền mã hóa đang trở thành một “chiến tuyến” mới trong cuộc chiến chống tội phạm tài chính.
Bộ Tài chính Mỹ cam kết tiếp tục phối hợp với các cơ quan điều tra trong và ngoài nước để truy vết dòng tiền bất hợp pháp. Đồng thời, cảnh báo các tổ chức fintech và sàn giao dịch tài sản số về trách nhiệm tuân thủ luật pháp quốc tế.
Theo giới chuyên gia, với mức tài sản bị thu giữ kỷ lục, vụ việc là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ đối với các nền tảng tài chính phi truyền thống. Trong kỷ nguyên tài chính số, chỉ những hệ thống hoạt động minh bạch, tuân thủ quy định pháp lý mới có thể tồn tại và phát triển bền vững.
Tổng hợp: WSJ, BI, FT
