Trung Quốc tăng tốc thu mua ‘kho báu dưới nước’ của Việt Nam, Nhật – Hàn nhập cuộc

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), trong nửa đầu năm 2025, xuất khẩu tôm của Việt Nam đạt hơn 2 tỷ USD, tăng 27% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, tôm chân trắng chiếm tỷ trọng cao nhất với 62,1%; tiếp theo là tôm loại khác, chiếm 27,4%; tôm sú chiếm 10,5%. Đặc biệt, tôm loại khác chứng kiến mức tăng trưởng ngoạn mục lên tới 124%.

Về thị trường, Trung Quốc (gồm Hồng Kông) đã vươn lên vị trí số 1 với kim ngạch đạt gần 595 triệu USD, tăng mạnh 81% so với cùng kỳ năm trước.

VASEP cho biết, sự phục hồi tiêu dùng, nhu cầu cao dịp hè và nhu cầu cao đối với tôm hùm từ Việt Nam tiếp tục giúp Trung Quốc trở thành thị trường bứt phá nhất.

Bên cạnh đó, các thị trường như Nhật Bản, Australia và Canada đều có mức tăng trưởng khả quan. Cụ thể, Nhật Bản tăng 19%, tiếp tục là thị trường đơn lẻ lớn thứ ba của tôm Việt Nam, nhờ nhu cầu ổn định và tôm giá trị gia tăng là thế mạnh; Australia tăng 5% và Canada tăng 6%.

Hàn Quốc cũng là điểm sáng với mức tăng 14% nhờ nhu cầu ổn định, truyền thống ưa chuộng tôm chế biến kỹ. Đặc biệt, Đài Loan (Trung Quốc) tăng tới 27%, cho thấy sự lan tỏa tốt của tôm Việt tại Đông Á.

>>Trung Quốc bất ngờ gom mạnh, mặt hàng thủy sản chủ lực của Việt Nam tăng giá kỷ lục

Ảnh minh họa - Nguồn: Internet

Ngoài ra, thị trường EU tăng 16%, trong đó các nước như Đức, Bỉ và Pháp đều tăng trưởng hai con số. Xuất khẩu đi EU tiếp tục được hưởng lợi từ Hiệp định EVFTA, trong khi các đối thủ như Indonesia, Thái Lan không có.

Tuy nhiên, thị trường Mỹ, từng là đầu tàu xuất khẩu của tôm Việt lại có dấu hiệu suy giảm rõ rệt. Dù tổng kim ngạch trong 6 tháng đầu năm 2025 đạt 341 triệu USD, so với cùng kỳ năm trước tăng 13%, song diễn biến theo tháng cho thấy xu hướng thiếu khả quan. Cụ thể, trong tháng 5 tăng vọt (tăng 66%) do doanh nghiệp tranh thủ xuất hàng trước khi áp thuế, sang tháng 6 lại giảm mạnh 37%.

Trong tháng 7/2025, dự báo xuất khẩu tôm Việt Nam sẽ chững lại so với tháng 5, tháng 6 do các đơn hàng “tránh thuế” đã được đẩy đi sớm.

Theo VASEP, trước những biến động từ thị trường và chính sách quốc tế, doanh nghiệp tôm của Việt Nam cần chủ động tái cấu trúc chiến lược xuất khẩu. Việc đa dạng hóa thị trường, giảm phụ thuộc vào Mỹ và tận dụng ưu đãi từ các Hiệp định như EVFTA, CPTPP là hướng đi cần thiết.

Cùng với đó, cần đẩy mạnh phát triển sản phẩm chế biến sâu có giá trị tăng cao, phù hợp với xu hướng thực phẩm tiện lợi và “ready-to-eat”.

Ngoài ra, một yếu tố then chốt là đảm bảo truy xuất nguồn gốc minh bạch, tránh rủi ro bị cáo buộc gian lận thương mại hay chuyển tải bất hợp pháp.

Ứng dụng công nghệ và chuyển đối số chuỗi từ nuôi trồng, chế biến đến quản trị đơn hàng sẽ giúp nâng cao khả năng thích ứng. Việc chủ động vùng nuôi đạt chuẩn và kiểm soát chi phí trong chuỗi cung ứng là giải pháp quan trọng để bảo vệ biên lợi nhuận.

Cuối cùng, doanh nghiệp cần chuẩn vị kỹ về tài chính và pháp lý để ứng phó linh hoạt với các chính sách thuế thay đổi bất ngờ từ các thị trường lớn.

>> 'Kho báu dưới nước' của Việt Nam hút Trung Quốc rót 1,1 tỷ USD, vươn lên vị trí khách hàng số 1