Cục Đăng kiểm Việt Nam vừa trình Bộ Giao thông vận tải (GTVT) phương án thực hiện miễn đăng kiểm lần đầu cho ô tô mới trong thời gian một năm kể từ năm sản xuất. Trước đó, Cục Cảnh sát giao thông cũng đã từng có đề xuất này.
Ô tô mới có thể được miễn đăng kiểm 1 năm
Theo VietNamNet, đại diện Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, sau 6 tháng đánh giá tác động kết hợp với việc nghiên cứu các yếu tố kỹ thuật và dữ liệu thực tế, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã tổng hợp trình Bộ GTVT phương án thực hiện miễn đăng kiểm lần đầu cho xe ô tô sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu mới trong thời gian một năm tính từ năm sản xuất.
Phương án trên đã được Cục Đăng kiểm Việt Nam đăng ký vào chương trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật năm 2023 của Bộ GTVT và đang thực hiện các bước xây dựng dự thảo bổ sung, sửa đổi 16/2021/TT-BGTVT ngay trong tháng 12/2022 và nếu được có thể áp dụng vào đầu năm 2023.
Trước đó, vào tháng 5/2022, Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) có văn bản đề nghị Cục Đăng kiểm Việt Nam điều chỉnh một số nội dung, đáng chú ý nhất là đề xuất miễn kiểm định với xe sản xuất mới và còn bảo hành của nhà sản xuất.
Cũng theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, kết quả nghiên cứu, tổng hợp, đánh giá từ của các đơn vị đăng kiểm trên cả nước, cho thấy: Tỷ lệ không đạt của phương tiện cần phải bảo dưỡng, sửa chữa để kiểm định lại đối với nhóm phương tiện này chiếm tỷ lệ rất thấp (từ 0,17-0,31%). Do vậy, việc miễn đăng kiểm cho xe mới là hợp lý.
Về việc nghiên cứu quy định, thời hạn bảo hành và thời gian lưu kho, lưu bãi trước khi sản phẩm đến tay người tiêu dùng, Cục Đăng kiểm đề xuất chỉ áp dụng đối với phương tiện thực hiện kiểm định trong thời gian 1 năm kể từ năm sản xuất.
Tuy vậy, Cục Đăng kiểm cũng nhấn mạnh, phương án chỉ miễn kiểm tra kỹ thuật và bảo vệ môi trường cho phương tiện nhưng vẫn cần thực hiện lập hồ sơ phương tiện. Trong quá trình đơn vị đăng kiểm lập hồ sơ phương tiện sẽ thực hiện kiểm tra nhận dạng và đối chiếu thông số kỹ thuật nhận dạng của xe với cơ sở dữ liệu sản xuất lắp ráp, nhập khẩu để thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước.
Dự kiến các bước thực hiện tại đơn vị đăng kiểm xe cơ giới theo dự thảo sửa đổi, bổ sung Thông tư 16 đang được Cục Đăng kiểm Việt Nam soạn thảo, xe ô tô mới đăng ký biển số lần đầu sẽ thực hiện qua những bước sau:
- Bước 1: Chủ xe đưa đến đơn vị đăng kiểm
- Bước 2: Đơn vị đăng kiểm căn cứ số khung, số máy, giấy đăng ký xe, giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới nhập khẩu hoặc bản sao phiếu kiểm tra chất lượng xuất xưởng của xe để tra cứu dữ liệu thông số kỹ thuật của phương tiện từ cơ sở dữ liệu trực tiếp. Đơn vị đăng kiểm tải dữ liệu về và ghi nhận vào cơ sở dữ liệu kiểm định. Dữ liệu tải về là thông số kỹ thuật gốc của phương tiện và không thể sửa đổi.
- Bước 3: Đơn vị đăng kiểm nhập thông tin hành chính, chụp ảnh thực tế phương tiện, chỉ kiểm tra nhận dạng phương tiện và thực hiện lập Hồ sơ phương tiện cho xe, in giấy chứng nhận kiểm định (có mã QR code), tem kiểm định, tem thu phí sử dụng đường bộ. Không thực hiện kiểm tra an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của phương tiện trên thiết bị tại đơn vị đăng kiểm và không thu giá dịch vụ kiểm định.
- Bước 4: Chủ phương tiện nộp lệ phí cấp giấy chứng nhận và phí sử dụng đường bộ được quy định theo đầu phương tiện quy định.
- Bước 5: Đơn vị đăng kiểm dán tem kiểm định, tem thu phí sử dụng đường bộ lên xe và cấp giấy chứng nhận kiểm định cho chủ xe hoặc cấp giấy hẹn cấp giấy chứng nhận kiểm định đối với phương tiện mới chỉ được cấp giấy hẹn cấp đăng ký xe.
Người dân sẽ tiết kiệm được số tiền lớn khi được miễn đăng kiểm lần đầu
Nếu thực hiện miễn đăng kiểm xe mới lần đầu thì có thể sẽ gây ảnh hưởng đến nguồn thu của các đơn vị đăng kiểm xe cơ giới, tuy nhiên phương án này được Cục Đăng kiểm Việt Nam cho rằng rất khả thi, đồng thời tiết kiệm được thời gian, công sức và tiền của lớn của người dân và xã hội.
Với quy mô thị trường ô tô mới hiện nay tại Việt Nam vào khoảng trên 500.000 xe mỗi năm. Nếu tất cả số ô tô mới đều phải đi đăng kiểm với lệ phí hiện hành từ 340-610 nghìn đồng/xe thì số tiền mà người dân và doanh nghiệp bỏ ra cho việc đăng kiểm xe mới sẽ lên tới hàng trăm tỷ đồng mỗi năm, chưa tính thời gian, công sức và các chi phí khác.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng chỉ ra rằng, khi thực hiện miễn kiểm tra an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường lần đầu, đồng nghĩa với việc tăng trách nhiệm của nhà sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu.
Cụ thể, do không phải kiểm tra an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường nên có thể phát sinh tình huống xe cơ giới sau khi đến tay người dân sẽ bị tự ý thay đổi dẫn đến phương tiện có sự thay đổi so với thiết kế của nhà sản xuất trước khi đến đơn vị đăng kiểm để lập hồ sơ phương tiện mà không thể được phát hiện kịp thời.
Do đó, việc bảo đảm an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của xe cơ giới thuộc trách nhiệm chính của nhà sản xuất, nhập khẩu xe, chủ xe, lái xe. Ngoài ra, đối với doanh nghiệp bảo hiểm cần phải phối hợp cùng nhà sản xuất, chủ xe để xác định trách nhiệm khi xảy ra vấn đề bảo hiểm, bồi thường.