Từng rót tiền vào Thaco, Vinamilk, REE theo chiến lược “cứ dẫn đầu là chi tiền mua”, Tập đoàn JC&C “hơi buồn” vì con cưng của tỷ phú Trần Bá Dương?

Tiền thân là một cửa hàng tạp hoá Federal Store chuyên bán đồ ăn vặt tại Malaysia, Tập đoàn Jardine Cycle & Carriage (JC&C) được thành lập vào năm 1899. Sau đó, cửa hàng này bắt đầu mở rộng danh mục hàng hóa, có cả xe đạp và cuối cùng là xe ô tô. Ngày 15/6/1899, tiệm tạp hóa đổi tên thành Cycle & Carriage.

Trải qua hàng ngàn khó khăn, năm 1951, công ty tạo được tiếng vang lớn trong khu vực khi là đơn vị đầu tiên mang thương hiệu xe hơi nổi tiếng Mercedes-Benz đến Đông Nam Á. Hơn 10 năm sau, Cycle & Carriage bắt đầu thành lập nhà máy sản xuất chiếc xe Mercedes đầu tiên của mình.

Đến năm 1999, tập đoàn đa quốc gia Jardine Matheson trở thành cổ đông lớn của công ty khi sở hữu 24,6% cổ phần. Hiện tại Cycle & Carriage đã đổi tên thành Jardine Cycle & Carriage, và là công ty con của Jardine Matheson (nắm giữ 75% cổ phần).

Sau khi về tay ông chủ mới, JC&C trở thành một công ty phân phối các thương hiệu xe hơi trải dài khắp Đông Nam Á, nhờ vào những thương vụ thâu tóm công ty lớn trong lĩnh vực ô tô.

Danh sách khoản đầu tư vào các công ty lớn tại Đông Nam Á của JC&C

Với chiến lược kinh doanh “cứ dẫn đầu là chi tiền mua”, JC&C đã rót vốn đầu tư vào các doanh nghiệp lớn tại khu vực trong đó có Việt Nam. Năm 2008, Tập đoàn JC&C có trụ sở tại Singapore đã chi ra 77 triệu USD mua lại 20% cổ phần của CTCP Ô tô Trường Hải (Thaco) - doanh nghiệp của tỷ phú Trần Bá Dương và đến nay cổ phần của JC&C tại Thaco là 26,6%.

Không chỉ phát triển ở lĩnh vực ô tô, JC&C còn mở rộng đầu tư sang các mảng khác. Năm 2012, JC&C đã mua lượng trái phiếu trị giá hơn 557 tỷ đồng từ CTCP Cơ điện lạnh (REE) - doanh nghiệp của “nữ tướng” Nguyễn Thị Mai Thanh thông qua Platinum Victory (công ty con thuộc sở hữu của Tập đoàn).

Sau đó, tổng lượng trái phiếu đã chuyển đổi thành 18,58% cổ phần REE. Từ đó, Jardine Cycle & Carriage chính thức trở thành cổ đông của REE. Mới đây, vào ngày 5/8/2022, Platinum Victory vừa đăng ký mua số cổ phiếu trị giá 64,7 tỷ đồng để nâng mức sở hữu lên 34,99%.

Tiếp đó, JC&C đã chi hơn 616 triệu USD để mua 5,5% cổ phần của CTCP Sữa Việt Nam (Vinamilk) - tập đoàn sữa lớn nhất Việt Nam. Bao gồm việc đấu giá thành công 3,3% cổ phần, từ đợt thoái vốn lớn thứ hai của Tổng Công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) vào tháng 11/2017. Hiện nay, Jardine Cycle & Carriage đang là nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ hai trong cơ cấu cổ đông của Vinamilk, khi nắm giữ 10,62% cổ phần với tổng số tiền bỏ ra hơn 1 tỷ USD.

JC&C sở hữu cổ phần tại Vinamilk và REE. Nguồn: Báo cáo thường niên năm 2022 của JC&C

Tiết lộ tình hình kinh doanh của “ông trùm” xe hơi Việt THACO

Hồi 2008, khi Tập đoàn JC&C đầu tư vào Thaco của tỷ phú Trần Bá Dương, Thaco đang là tập đoàn hàng đầu về lĩnh vực sản xuất lắp ráp ô tô, đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu.

Cho đến nay, Thaco tại thị trường Việt Nam dường như đã đánh mất đi vị thế dẫn đầu khi từ trước đến nay chủ yếu hoạt động kinh doanh với đầy đủ các chủng loại (tải, bus, du lịch) và các phân khúc sản phẩm ô tô (trung cấp, cao cấp) mang các thương hiệu quốc tế & thương hiệu Thaco. Trong khi đó, tỷ phú Phạm Nhật Vượng đã thần tốc xây dựng hãng ô tô “Made in Việt ” đầu tiên Vinfast.

Những năm gần đây, các hãng xe lớn tại Việt Nam mất thị phần do cạnh tranh khốc liệt từ Vinfast và xe Trung Quốc. Báo cáo của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), trong tháng 12/2022, Toyota đã vươn lên dẫn đầu thị trường về doanh số tiêu thụ trong khi Thaco ở vị trí số 2 với sản lượng bán hàng đạt 7.160 chiếc, chiếm 23,6% thị phần, giảm 53% so với tháng trước và 32% so với cùng kỳ năm 2021.

Cũng theo VAMA, năm 2022, tổng lượng xe bán ra toàn thị trường đạt 404.635 chiếc, tăng trưởng 33% so với năm 2021. Cộng riêng Hyundai Thành Công và VinFast, lượng xe bán ra trong năm 2022 đạt mức kỷ lục hơn 500.000 xe. Con số này đánh dấu một cột mốc mới của nền công nghiệp ô tô Việt Nam trong 30 năm phát triển.

Tập đoàn Jardine Cycle & Carriage (JC&C) mới đây đã công bố báo cáo tạm thời của quý 1/2023. Theo đó,hoạt động kinh doanh của JC&C duy trì ở mức tốt trong quý nhờ lãi lớn từ Astra International (Astra) – một tập đoàn đa ngành trải dài từ xe hơi, dịch vụ tài chính cho tới nông nghiệp và bất động sản, nơi JC&C sở hữu 51% cổ phần.

Đặc biệt, trong báo cáo, Tập đoàn JC&C đã hé lộ kết quả kinh doanh của CTCP Ô tô Trường Hải (Thaco) với sự sụt giảm mạnh dù không công bố con số cụ thể. Doanh số và biên lợi nhuận của Thaco trong quý 1/2023 thấp hơn so với mức cao của quý 1/2022 do doanh nghiệp được hưởng lợi từ chính sách giảm lệ phí đăng ký trước bạ.

Tình hình kinh doanh năm 2022 của THACO theo báo cáo thường niên năm 2022 của JC&C

Ngoài ra, thị trường ô tô còn bị ảnh hưởng bởi sự thắt chặt tín dụng và lãi suất tăng cao trong khi Thaco là doanh nghiệp chịu nhiều sức ép cạnh tranh từ các đối thủ.

Theo báo cáo thường thiên 2022, JC&C báo lãi lớn khi đầu tư vào Tập đoàn Thaco với lợi nhuận đạt 82,8 triệu USD, tăng 34% so với năm 2021.

Trở lại với kết quả kinh doanh của JC&C, trong quý 1/2023, doanh thu thuần của Tập đoàn là 83.000 tỷ Rp, tăng 15% so với cùng kỳ năm 2022. Lợi nhuận (không bao gồm các khoản đầu tư vào GoTo và Hermina) tăng 25%, đạt 8.600 tỷ RP. Bao gồm lợi nhuận giá trị hợp lý này, thu nhập ròng của Tập đoàn tăng 27% lên 8,7 nghìn tỷ Rp.

Mức tăng trưởng thu nhập này phản ánh hiệu suất được cải thiện từ hầu hết các bộ phận kinh doanh của Tập đoàn, đặc biệt là ô tô, thiết bị nặng, khai khoáng và các doanh nghiệp dịch vụ tài chính.

Kết quả kinh doanh quý 1/2023 của JC&C. Nguồn: Báo cáo quản lý tạm thời quý 1/2023 của JC&C