VCCI: Không nên áp nghĩa vụ nặng nề cho MXH khi người dùng bán hàng online

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có văn bản trả lời gửi Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội về việc góp ý dự thảo Luật Thương mại điện tử.

Theo đó, tại điều 17, dự thảo Luật Thương mại điện tử có đề cập đến nghĩa vụ của các nền tảng mạng xã hội. VCCI cho rằng, mạng xã hội chủ yếu chỉ có chức năng tương tác và thông tin liên lạc. Mạng xã hội không có các trường dữ liệu đặc trưng như tên sản phẩm; giá cả; khối lượng, số lượng, đơn vị.

VCCI: Không nên áp nghĩa vụ nặng nề cho mạng xã hội khi người dùng bán hàng online. Ảnh: Mekong Asean.

Theo quan điểm của VCCI, trong nhiều trường hợp, người dùng mạng xã hội có thể sử dụng các trường dữ liệu về chữ, hình ảnh để đăng tải các thông tin thương mại. Ví dụ, một cá nhân tận dụng chức năng đăng tải chủ đề thảo luận trên diễn đàn sở thích về ô tô để bán phụ kiện ô tô.

"Dù nội dung của bài viết đó có các thông tin về sản phẩm, giá cả, số lượng hàng hoá, dịch vụ nhưng không hình thành trường dữ liệu riêng cho các nội dung này. Trong một số trường hợp, mạng xã hội có cung cấp chức năng hỗ trợ thương mại điện tử như có sự trường dữ liệu riêng để đăng tải thông tin về hàng hóa; có sự phân loại giữa nhóm có hoạt động thương mại và nhóm khác… Tuy nhiên, nhìn chung, các chức năng này tương đối hạn chế", VCCI nhận định.

Do vậy, VCCI cho rằng, việc quy định trách nhiệm của các mạng xã hội có hoạt động thương mại điện tử cần dựa trên tính năng mà nền tảng cung cấp để có tính khả thi và phù hợp với thực tiễn. Điều 17 Dự thảo quy định mạng xã hội có hoạt động thương mại điện tử phải thực hiện các nghĩa vụ của nền tảng thương mại điện tử trung gian. Một số nghĩa vụ là chưa thực sự phù hợp, cần cân nhắc như: Cụ thể, dự thảo Luật Thương mại điện tử yêu cầu xác thực điện tử danh tính.

"Yêu cầu này là không cần thiết. Thứ nhất, các tài khoản mạng xã hội đã thực hiện xác thực bằng số điện thoại theo quy định tại Nghị định 147/2024/NĐ-CP. Thứ hai, mức độ rủi ro của hoạt động thương mại trên mạng xã hội không cao, do phần lớn người bán chỉ đăng tải thông tin, còn quá trình trao đổi, giao dịch được thực hiện giữa người bán và người mua", VCCI khẳng định.

Dự thảo cũng yêu cầu xác nhận nội dung hợp đồng, lưu trữ nội dung. Với quy định này, VCCI cho rằng, các nghĩa vụ trên chỉ có thể thực hiện trong trường hợp giao dịch trực tiếp diễn ra trên nền tảng hoặc nền tảng tạo điều kiện cho thanh toán hoặc hỗ trợ giao dịch.

Do vậy, cơ quan này đề nghị cơ quan soạn thảo sửa đổi theo hướng phân định dựa trên tính năng của nền tảng.

Cụ thể, trách nhiệm của chủ quản mạng xã hội hoạt động thương mại điện tử phải phân loại và hiển thị dấu hiệu nhận diện tài khoản người bán với tài khoản cá nhân hoặc phi thương mại; Các đơn vị chủ quản mạng xã hội phải tách biệt nội dung hoạt động thương mại điện tử thành các chuyên mục, vị trí riêng biệt theo nguyên tắc không xen lẫn với nội dung khác trên nền tảng.

Gỡ bỏ hoặc hạn chế quyền truy cập vào nội dung bị cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền xác định là vi phạm, trong thời hạn do pháp luật quy định. Các đơn vị chủ quản mạng xã hội hợp tác với cơ quan nhà nước có thẩm quyền để giám sát và phát hiện hàng hóa, dịch vụ bất hợp pháp được rao bán, và thực hiện các biện pháp xử lý thích hợp, bao gồm tạm treo hoặc xóa tài khoản người bán khi cần thiết.

Các đơn vị này có cơ chế báo cáo và gỡ bỏ hàng hóa, dịch vụ vi phạm, bao gồm có các công cụ để người dùng và cơ quan chức năng gửi yêu cầu gỡ bỏ; xác thực danh tính của người bán; đồng thời cung cấp thông tin cho các cơ quan nhà nước, theo yêu cầu và phù hợp với thủ tục pháp lý hiện hành.

Trường hợp mạng xã hội hoạt động thương mại điện tử trực tiếp tham gia vào việc đặt hàng trực tuyến, quản lý thanh toán hoặc thực hiện đơn hàng; hoặc nhận thù lao, hoa hồng trực tiếp liên quan đến hàng hóa, dịch vụ được giao dịch trên hoặc thông qua nền tảng, chủ quản nền tảng thực hiện các trách nhiệm quy định tại Khoản 1 điều này và Điều 16 Luật này.