VIB kinh doanh ra sao dưới thời Chủ tịch Đặng Khắc Vỹ?

Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quốc tế Việt Nam (mã chứng khoán VIB) đang thu hút sự chú ý khi Sở Giao dịch Chứng khoán TP HCM (HoSE) bất ngờ thông báo hủy kết quả giao dịch bán hơn 2,6 triệu cổ phiếu VIB của bà Lê Thị Huệ, người liên quan đến Chủ tịch Đặng Khắc Vỹ. Nguyên nhân được đưa ra là do không công bố thông tin trước khi thực hiện giao dịch.

Động thái này của các cơ quan chức năng đã khiến thị trường chứng khoán quan tâm, bởi tính chất hy hữu của nó. Thông thường, các giao dịch không công bố thông tin sẽ bị phạt nặng, tuy nhiên, việc hủy kết quả giao dịch là rất hiếm khi xảy ra.

Trong suốt hơn 20 năm hoạt động, trường hợp duy nhất tương tự của VIB là giao dịch bán "chui" 74,8 triệu cổ phiếu FLC của ông Trịnh Văn Quyết, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn FLC, cũng đã bị hủy.

Hiện nay, các nhà đầu tư đang chờ đợi những bước đi tiếp theo sau thông báo hủy kết quả giao dịch này.

Ảnh ông Đặng Khắc Vỹ

>> Những trường hợp hiếm hoi bị UBCKNN quyết liệt huỷ kết quả giao dịch cổ phiếu

VIB kinh doanh ra sao dưới thời ông Đặng Khắc Vỹ

Ông Đặng Khắc Vỹ là một trong những người sáng lập Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam (VIB) vào tháng 2/1996. VIB có vốn điều lệ ban đầu 50 tỷ đồng, trụ sở chính đặt tại số 05 Lê Thánh Tông, Hà Nội.

Ông Vỹ được bầu làm Chủ tịch HĐQT ngân hàng từ tháng 10/2013 và đã giữ vững vị trí này kể từ đó. Trước đó, ông từng là Ủy viên HĐQT. Ngoài vai trò tại VIB, ông còn là thành viên sáng lập kiêm Chủ tịch Tập đoàn Mareven Food Holding Limited, một doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực sản xuất thực phẩm tại các thị trường Đông Âu và Tây Âu.

Dưới sự lãnh đạo của ông Đặng Khắc Vỹ, VIB đã có một chuỗi dài những năm báo lãi tăng trưởng mạnh. Năm 2013, khi ông nhận vị trí Chủ tịch HĐQT, VIB bất ngờ báo lãi giảm mạnh từ 500-700 tỷ đồng trước đó xuống còn 50 tỷ đồng. Sau 3 năm, ngân hàng mới phục hồi lại mức lãi trên 500 tỷ đồng như trước đó. Kể từ năm 2017, lợi nhuận sau thuế hàng năm của VIB đã vượt qua 1.100 tỷ đồng và trở thành một trong số ít ngân hàng báo lãi tăng đều đặn.

Trong năm 2023, sau hơn 10 năm dưới sự dẫn dắt của ông Đặng Khắc Vỹ, VIB đã báo lãi kỷ lục 8.562 tỷ đồng. Năm 2024, ngân hàng cũng đạt 5.283 tỷ đồng lãi sau thuế trong 9 tháng đầu năm. Cùng với kết quả kinh doanh tăng trưởng, tổng tài sản của VIB đã tăng mạnh từ gần 77.000 tỷ đồng vào năm 2013 lên hơn 445.377 tỷ đồng hiện nay.

Kết quả kinh doanh, tổng tài sản của VIB qua các năm

>> Ai đã mua lại hơn 300 triệu cổ phiếu VIB với giá trị 5.400 tỷ đồng từ tay khối ngoại?

VIB có hơn 6.000 tỷ đồng nợ xấu khả năng mất vốn

Mặc dù có sự tăng trưởng về tài sản và hiệu quả kinh doanh, VIB cũng đang đối mặt với tình trạng nợ xấu gia tăng. Tổng dư nợ cho vay khách hàng đến hết quý III đạt 297.549 tỷ đồng. Đáng chú ý, nợ xấu (nợ nhóm 3, 4, 5) đã tăng 36% so với thời điểm đầu năm 2024, lên trên 11.461 tỷ đồng, trong đó gần 6.000 tỷ đồng nợ xấu có khả năng mất vốn.

Bất động sản vẫn chiếm ưu thế trong số các tài sản thế chấp cho các khoản vay tại VIB. Tổng giá trị tài sản và giấy tờ có giá mà ngân hàng nhận thế chấp, cầm cố đạt gần 598.400 tỷ đồng, trong đó giá trị bất động sản chiếm hơn 66%, tương đương hơn 399.300 tỷ đồng. Một phần lớn khác trong tài sản thế chấp là các phương tiện vận tải, với giá trị hơn 74.000 tỷ đồng.

>> Game thoái vốn đã bắt đầu khởi động, ‘mối nhân duyên’ 15 năm giữa VIB và CBA đang dần kết thúc?

Câu chuyện buồn với cổ đông chiến lược và những biến số tại VIB

Khoảng nửa năm trước, tại Đại hội đồng cổ đông bất thường năm 2024, VIB đã thực hiện một động thái bất ngờ khi hạ tỷ lệ sở hữu cổ phiếu của nhà đầu tư nước ngoài xuống còn 4,99%. Việc giảm room ngoại diễn ra đột ngột sau Đại hội đồng cổ đông thường niên không lâu đã gây ra sự chú ý. Đặc biệt, ý kiến này không được sự đồng tình của cổ đông chiến lược Commonwealth Bank of Australia (CBA). Mặc dù vậy, tờ trình vẫn được thông qua.

CBA và VIB đã thiết lập mối quan hệ từ năm 2009 thông qua một thỏa thuận hợp tác toàn diện, trước cả khi ông Đặng Khắc Vỹ trở thành Chủ tịch HĐQT. Năm 2010, CBA đã trở thành đối tác chiến lược chính thức của VIB. Nhờ sự đồng hành của CBA, tổng tài sản của VIB đã tăng từ 56.600 tỷ đồng lên 93.800 tỷ đồng vào cuối năm 2010, với nhiều hoạt động kinh doanh khởi sắc.

Tuy nhiên, trong những năm gần đây, có nhiều đồn đoán cho thấy mối quan hệ giữa hai bên đã rạn nứt. Động thái hạ room ngoại đột ngột của VIB được xem là khởi đầu cho cuộc chia tay này. CBA phải nhanh chóng xả hàng cổ phiếu VIB, dẫn đến sự biến động trong cơ cấu sở hữu của ngân hàng.

Cuối tháng 9/2024, CBA đã xả ra 148 triệu cổ phiếu VIB, khởi động game thoái vốn. Động thái này của CBA cũng dẫn đến nhiều biến số trong cơ cấu sở hữu của VIB.

Biến số đầu tiên là sự xuất hiện của một doanh nghiệp non trẻ, CTCP Unicap. Unicap vừa mới thành lập được một tháng, đã chi khoảng 1.200 tỷ đồng để mua vào hơn 66 triệu cổ phiếu VIB, tương đương 2,24%. Unicap có vốn điều lệ chỉ vỏn vẹn 100 tỷ đồng.

>> Hạ room ngoại về 4,99% - 'nước cờ hiểm’ của VIB?

Đáng chú ý, sự ra đời của Unicap đã bất ngờ kết nối hai cổ đông tưởng chừng như không liên quan tại VIB là bà Tống Ngọc Mỹ Trâm (3,29%) và bà Nguyễn Thùy Nga (2,35%), biến họ thành các bên liên quan. Nhờ sự xuất hiện của Unicap, ba cổ đông này đã trở thành một nhóm với tổng tỷ lệ sở hữu 7,88%.

Ngày 30/10 vừa qua, 300 triệu cổ phiếu VIB tiếp tục được khối ngoại bán ra. Hiện tại, VIB chưa công bố danh sách cập nhật cổ đông sở hữu từ 1% vốn điều lệ. Những biến số vẫn đang chờ phía trước, càng khiến nhà đầu tư chú ý tới các động thái của ngân hàng dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Đặng Khắc Vỹ.

>> Bí ẩn Unicap, doanh nghiệp vốn điều lệ 100 tỷ đồng vừa chi 1.200 tỷ mua cổ phiếu VIB