Việt Nam sắp có đô thị sân bay đầu tiên: Rộng 430km2, nằm cạnh bên ‘siêu dự án’ sân bay 16 tỷ USD ‘khủng’ bậc nhất Đông Nam Á
Quy hoạch đô thị sân bay này sẽ được thiết kế đồng bộ và thống nhất với các quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng Đông Nam Bộ và quy hoạch tỉnh.
Vào cuối tháng 2/2024, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã ký quyết định phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch chung đô thị Long Thành, tỉnh Đồng Nai, với thời hạn đến năm 2045. Theo quyết định, đô thị Long Thành sẽ có diện tích hơn 430km², bao gồm toàn bộ địa giới hành chính của huyện Long Thành.
"Đô thị sân bay" là một khái niệm mới xuất hiện trong thế kỷ 21, khác biệt hoàn toàn so với việc phát triển đô thị cạnh sân bay theo tư duy cũ. Trong thế kỷ 20, các sân bay trên thế giới chỉ đơn thuần là điểm trung chuyển. Ngày nay, các đô thị sân bay phải được phát triển thành những điểm đến hợp tác và giao thương. Những mô hình thành công như Changi (Singapore), Schiphol (Hà Lan) hay nhiều sân bay lớn ở Mỹ cho thấy rằng Long Thành cần định hướng trở thành trung tâm giao thương và hội nhập toàn cầu.
Đô thị sân bay không chỉ tập trung vào hạ tầng giao thông kết nối đa phương tiện giữa sân bay và các khu vực lân cận, mà còn cần phát triển các dịch vụ văn phòng thương mại, giải trí trong phạm vi bán kính từ 5–10 km xung quanh sân bay. Điều này nhằm xây dựng một hệ sinh thái đô thị toàn diện, tạo động lực cho sự phát triển kinh tế và hội nhập của khu vực Long Thành trong tương lai.
Khu tái định cư khi xây dựng sân bay Long Thành. Ảnh: LÊ LÂM
Quy hoạch đô thị Long Thành sẽ được thiết kế đồng bộ và thống nhất với các quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng Đông Nam Bộ và quy hoạch tỉnh Đồng Nai. Cụ thể, quy hoạch chung đô thị Long Thành sẽ dựa trên cơ sở khai thác hiệu quả các điều kiện tự nhiên, hệ sinh thái đặc trưng cùng lợi thế của Cảng hàng không quốc tế Long Thành và hệ thống hạ tầng kỹ thuật quốc gia cũng như khu vực. Mục tiêu là phát triển không gian đô thị và các khu chức năng phù hợp, từ đó tối ưu hóa hiệu quả sử dụng đất.
Một trong những định hướng phát triển quan trọng của đô thị Long Thành là gắn kết chặt chẽ với Sân bay Long Thành nhằm trở thành cửa ngõ quốc gia kết nối với quốc tế. Khu vực này được định hướng trở thành trung tâm dịch vụ hậu cần hỗ trợ sân bay Long Thành; đồng thời là trung tâm logistics, kho vận, công nghiệp đa ngành và công nghệ cao của vùng Đông Nam Bộ.
Về định hướng phát triển không gian đô thị, Long Thành sẽ được nghiên cứu theo mô hình phát triển và cấu trúc phù hợp nhằm khai thác tối đa lợi thế từ hệ thống hạ tầng khung quốc gia và vùng, đặc biệt là Sân bay Long Thành, các tuyến cao tốc và đường sắt đô thị. Đồng thời, đô thị Long Thành cũng sẽ tăng cường liên kết với các đô thị khác trong tỉnh Đồng Nai và toàn vùng Đông Nam Bộ.
Giám đốc Sở Xây dựng Hồ Văn Hà chia sẻ với Báo Đồng Nai rằng đô thị Long Thành là "mô hình đô thị sân bay đầu tiên của cả nước". Khu vực đô thị sân bay Long Thành cùng vùng phụ cận có ranh giới bao trùm ba huyện: Long Thành, Thống Nhất và Cẩm Mỹ, với tổng diện tích hơn 57 nghìn hecta.
Trong đó, khu vực lập quy hoạch chung đô thị sân bay Long Thành bao gồm toàn bộ địa giới hành chính huyện Long Thành. Vùng phụ cận mở rộng có diện tích hơn 14 nghìn hecta, bao gồm địa giới hành chính xã Lộ 25 (huyện Thống Nhất) và các xã Xuân Quế, Sông Nhạn, Thừa Đức (huyện Cẩm Mỹ).
Cũng theo thông tin từ Báo Đồng Nai, Chủ tịch UBND tỉnh Võ Tấn Đức cho hay, với Đồ án Quy hoạch chung đô thị Long Thành đến năm 2045, tỉnh đặt mục tiêu phải hoàn thành để trình Bộ Xây dựng thẩm định trong tháng 6/2025. Sau khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, các cơ quan chức năng sẽ triển khai công tác lập quy hoạch phân khu đô thị để hoàn thành và phê duyệt trước tháng 6/2026, tương ứng với thời điểm trước khi Sân bay Long Thành giai đoạn 1 sẽ được đưa vào khai thác.
Dự án sân bay Long Thành, nằm tại huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai, được triển khai với tổng vốn đầu tư hơn 16 tỷ USD và chia làm 3 giai đoạn thực hiện.Giai đoạn 1 dự kiến đi vào khai thác vào cuối năm 2026, với số vốn đầu tư 5,45 tỷ USD. Khi hoàn thành, giai đoạn này sẽ đưa sân bay đạt công suất 25 triệu lượt khách và 1,2 triệu tấn hàng hóa mỗi năm.
Giai đoạn 2, triển khai từ năm 2028 đến 2032, sẽ nâng công suất lên 50 triệu lượt khách mỗi năm.
Giai đoạn 3, dự kiến bắt đầu sau năm 2035, sẽ đưa sân bay Long Thành đạt công suất 100 triệu lượt khách mỗi năm, trở thành sân bay lớn nhất Việt Nam và là một trong những sân bay hàng đầu khu vực Đông Nam Á.
Theo báo cáo từ Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), đến tháng 9, tiến độ của các dự án thành phần tại sân bay được đánh giá là "rất tốt". Tháp không lưu đã được cất nóc và đang trong quá trình hoàn thiện. Gói thầu xây dựng nhà ga hành khách đã đạt giá trị trên 8.300 tỷ đồng, tương đương 25% tổng giá trị hợp đồng, và dự kiến sẽ hoàn thành trước tháng 12/2025.
Công trình đường cất hạ cánh, đường lăn và sân đỗ cũng đang tiến triển nhanh chóng, với giá trị thực hiện đạt khoảng 2.015 tỷ đồng, tương đương 27% tổng giá trị, vượt 3 tháng so với kế hoạch.