3 lĩnh vực mới là 'cứu cánh' cho kinh tế Trung Quốc giữa lúc nền kinh tế tồi tệ

Theo Business Insider, tình hình kinh tế Trung Quốc hiện nay có vẻ rất tồi tệ.

Tăng trưởng GDP của quốc gia tỷ dân đã đạt mức thấp nhất trong 30 năm, tỷ lệ sinh tiếp tục giảm mạnh và tỷ lệ thất nghiệp trong thanh niên ở mức đáng lo ngại. Trong khi đó, thị trường chứng khoán liên tục giảm điểm, bất động sản khủng hoảng, nợ chính quyền địa phương ở mức cao và nhiều nhà đầu tư nước ngoài rút lui.

Theo Business Insider, tình hình kinh tế Trung Quốc hiện nay có vẻ rất tồi tệ

Bất chấp những thách thức này, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới vẫn chứng minh sự kiên cường khi một số lĩnh vực tiếp tục phát triển mạnh mẽ.

Các nhà phân tích tại công ty quản lý tài sản AllianceBernstein nhận định: “Tin xấu liên tục từ lĩnh vực bất động sản đã làm lu mờ những phần kiên cường hơn của nền kinh tế”.

John Lin, Giám đốc đầu tư China Equities tại AllianceBernstein, nói với Bloomberg TV vào tháng trước: “Những gì chúng ta đang thấy ở nền kinh tế Trung Quốc thực sự là một nền kinh tế hai tốc độ”. Ông nhấn mạnh lĩnh vực bất động sản - vốn là một phần quan trọng trong nền kinh tế Trung Quốc - đã bị ảnh hưởng nặng nề. Tuy nhiên, ngoài tài sản, cho dù là trong lĩnh vực tiêu dùng hay sản xuất công nghiệp, một số công ty thực sự đang hoạt động khá tốt.

Thúc đẩy "ba ngành công nghiệp mới"

Ngay cả trước khi đại dịch Covid-19 xảy đến, Bắc Kinh đã biết nền kinh tế Trung Quốc cần chuyển đổi từ vị trí chỉ là "nhà máy giá rẻ của thế giới" - bởi vì các công ty toàn cầu đã bắt đầu rời đi.

Lý do các công ty rút lui khỏi đây rất đa dạng, từ cuộc chiến thương mại của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đến mức lương nhân công tăng, đặc biệt mong muốn ngày càng mạnh mẽ của các công ty trong việc đa dạng hóa chuỗi cung ứng của họ.

Để nâng cao chuỗi giá trị, các ngành công nghiệp tập trung vào tính bền vững đã trở thành lĩnh vực trọng tâm chính của Bắc Kinh. Đặc biệt, Trung Quốc đang thúc đẩy cái mà họ gọi là “ba ngành công nghiệp mới” gồm xe điện, pin lithium-ion và pin mặt trời để thúc đẩy nền kinh tế.

Louise Loo, nhà kinh tế trưởng tại Oxford Economics, đã viết trong một ghi chú vào ngày 1/2 rằng những ngành công nghiệp tăng trưởng mới này được thiết lập để thay thế “ba trụ cột cũ” là đồ nội thất, hàng may mặc và thiết bị gia dụng trong nền kinh tế Trung Quốc.

Nhờ trợ cấp của Chính phủ, Trung Quốc đã trở thành thị trường xe điện lớn nhất thế giới và cũng là quê hương của BYD - nhà sản xuất xe điện lớn nhất thế giới. Xe điện do Trung Quốc sản xuất hiện đang được xuất khẩu sang châu Âu và hơn thế nữa, họ cũng đã sẵn sàng thâm nhập thị trường Mỹ.

Trung Quốc cũng là nhà sản xuất hàng đầu về pin lithium, sắt và phốt phát cung cấp năng lượng cho nhiều ô tô điện. Điều này đã cho phép hai công ty pin hàng đầu của Trung Quốc – BYD và CATL – kiểm soát khoảng một nửa thị phần toàn cầu.

Hai công ty của Trung Quốc - CATL và BYD, đang nắm giữ vị thế thống trị trên thị trường pin xe điện

Đối với các tấm pin mặt trời, việc Trung Quốc nâng cao kế hoạch chuyển đổi năng lượng đã thúc đẩy đầu tư mạnh mẽ. Wood Mackenzie, một công ty tư vấn và nghiên cứu hàng hóa, kỳ vọng Trung Quốc sẽ thống trị 80% công suất sản xuất năng lượng mặt trời toàn cầu cho đến năm 2026.

Vào tháng 12/2023, Trung Quốc chứng kiến ​​lợi nhuận công nghiệp tăng 17% so với một năm trước đó. Đáng chú ý, lợi nhuận trong ngành đường sắt, vận tải biển và hàng không vũ trụ đã tăng 20%, theo dữ liệu chính thức.

Du lịch khởi sắc

Ngành dịch vụ là một trụ cột khác của nền kinh tế Trung Quốc mà Bắc Kinh đang cố gắng xây dựng trong thời gian tới đây.

Sự bất ổn về kinh tế đã ảnh hưởng đến ví tiền của người tiêu dùng. Mặc dù vậy, lượng khách du lịch vẫn tăng vọt, đặc biệt là ở Trung Quốc, sau nhiều năm ngừng hoạt động vì đại dịch.

Năm nay, du khách Trung Quốc đã thực hiện 474 triệu chuyến du lịch nội địa trong kỳ nghỉ năm mới kéo dài một tuần vào tháng 2, đồng thời chi khoảng 633 tỷ nhân dân tệ, tương đương 88 tỷ USD, cho mọi thứ từ khách sạn đến tham quan và ăn uống – vượt mức trước đại dịch.

Ngành du lịch Trung Quốc khởi sắc sau đại dịch

“Câu hỏi đặt ra là liệu dữ liệu này có đủ để ngăn chặn sự sụt giảm trên thị trường chứng khoán hay không? Đồng thời, Trung Quốc có cần đưa ra các biện pháp mạnh mẽ hơn để hỗ trợ thị trường hay không?”, các nhà kinh tế của Nomura viết trong một ghi chú vào ngày 19/2.

Vẫn cần thời gian để thúc đẩy các ngành công nghiệp mới thay thế bất động sản

Dù vậy, theo Business Insider, triển vọng kinh tế trước mắt của Trung Quốc vẫn không mấy khả quan.

Dự kiến tốc độ tăng trưởng tiêu dùng của Trung Quốc sẽ tiếp tục giảm tốc vào năm 2024 do các tác động tiêu cực về thu nhập, niềm tin và tài sản đè nặng lên các hộ gia đình. Doanh số bán lẻ có thể giảm 4% đến 5% trong năm nay so với một năm trước.

Điều này một phần là do các ngành tăng trưởng mới vẫn chưa thể thay thế được bất động sản.

Thị trường bất động sản chiếm 1/4 GDP của Trung Quốc và hơn 2/3 tài sản hộ gia đình nên lực cản tổng thể của nó đối với nền kinh tế Trung Quốc lớn hơn nhiều so với bất cứ điều gì đang diễn ra tốt đẹp hiện nay.

Để so sánh, “ba lĩnh vực mới” và các lĩnh vực thượng nguồn liên quan đã đóng góp khoảng 11% vào GDP của Trung Quốc vào năm 2023.

Vì vậy, “tác động tích cực từ sự tăng trưởng nhanh chóng trong các ngành công nghiệp mới khó có thể tạo nên sự khác biệt, ít nhất là trong hai năm tới”, Loo của Oxford Economics viết trong báo cáo ngày 1/2.

>> Ông chủ quỹ đầu cơ nổi tiếng Kyle Bass: Trung Quốc đang đối mặt với phiên bản tương tự của cuộc khủng hoảng tài chính Mỹ năm 2008