4 loại cá bày đầy ngoài chợ nhưng ‘ngậm’ đầy độc tố chết người, rẻ đến mấy cũng đừng mua

Từ xa xưa, ông cha ta đã biết tận dụng nguồn tài nguyên dồi dào từ biển cả để chế biến thành những món ăn hấp dẫn và bổ dưỡng.

Cá cung cấp nguồn protein dồi dào, giúp xây dựng và duy trì cơ bắp, hỗ trợ quá trình trao đổi chất trong cơ thể. Protein trong cá dễ tiêu hóa hơn so với protein từ thịt đỏ, do đó phù hợp với mọi lứa tuổi, đặc biệt là trẻ em và người cao tuổi.

Bên cạnh protein, cá còn chứa nhiều axit béo omega-3, đặc biệt quan trọng cho sức khỏe não bộ, tim mạch và mắt. Omega-3 giúp cải thiện trí nhớ, giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer, đột quỵ và các bệnh tim mạch.

Các món ăn từ cá có giá trị dinh dưỡng cao, lại rất ngon miệng. Ảnh: BBC Good Food

Ngoài ra, cá còn cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất thiết yếu cho cơ thể như vitamin D, vitamin B12, iốt, phốt pho, selen,... Vitamin D giúp cơ thể hấp thụ canxi tốt hơn, vitamin B12 cần thiết cho hệ thần kinh và máu, iốt quan trọng cho chức năng tuyến giáp, phốt pho giúp chắc khỏe xương và răng, selen giúp tăng cường hệ miễn dịch.

Tùy thuộc vào từng loại cá, hàm lượng dinh dưỡng có thể khác nhau. Cá béo như cá hồi, cá thu, cá ngừ,... chứa nhiều omega-3 và vitamin D, trong khi cá nạc như cá basa, cá lóc,... chứa ít calo và chất béo, phù hợp với người đang ăn kiêng hoặc có vấn đề về tim mạch.

Tuy nhiên, không phải loại cá nào cũng đảm bảo chất lượng. Khi đi chợ, bạn nên cẩn trọng lựa chọn và tuyệt đối tránh mua 4 loại cá sau đây dù có được giảm giá sâu đến mấy:

1. Cá bụng phình to/cá chết lâu

Việc mua phải cá chết lâu, không tươi ngon có thể dẫn đến nhiều nguy cơ cho sức khỏe.

Dấu hiệu dễ nhận biết nhất của cá chết lâu là phần bụng phình to bất thường. Do nội tạng bên trong đã bị hư hỏng, sinh ra khí khiến bụng cá căng phồng. Khi gặp trường hợp này, bạn nên tuyệt đối tránh mua và sử dụng loại cá này.

Việc ăn phải cá đã chết lâu, không tươi ngon có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe. Ảnh: Vecteezy

Cá chết lâu thường có thịt bở, mùi tanh nồng, thậm chí xuất hiện mùi ôi thiu. Khi ăn phải loại cá này, bạn có nguy cơ cao bị ngộ độc thực phẩm với các triệu chứng như buồn nôn, tiêu chảy, nôn mửa, đau bụng. Nguy hiểm hơn, vi khuẩn từ cá chết lâu có thể xâm nhập vào cơ thể, gây ra các bệnh về đường ruột, thậm chí ảnh hưởng đến hệ miễn dịch.

Để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, bạn nên chú ý những điều sau khi mua cá:

- Quan sát ngoại hình: Cá tươi ngon có mắt sáng, mang cá màu đỏ hồng, thân cá săn chắc, có độ đàn hồi tốt. Tránh mua những con cá có mắt đục, mang cá màu xám hoặc nâu, thân cá nhợt nhạt, mềm nhũn.

- Kiểm tra mùi vị: Cá tươi có mùi tanh nhẹ tự nhiên. Tránh mua những con cá có mùi tanh nồng, mùi ôi thiu hoặc có mùi lạ.

- Sờ vào da cá: Da cá tươi có lớp nhớt mỏng, trong suốt và bám dính vào da. Tránh mua những con cá có lớp nhớt trơn trượt, màu trắng đục hoặc bong tróc.

- Mua cá tại cửa hàng uy tín: Nên mua cá ở những cửa hàng uy tín, đảm bảo nguồn gốc xuất xứ và điều kiện bảo quản.

2. Cá có mùi lạ

Việc nhận biết mùi cá là một bước quan trọng để lựa chọn cá tươi ngon và an toàn cho sức khỏe.

- Mùi tanh đặc trưng: Cá có mùi tanh đặc trưng, cá nước mặn thường có mùi biển, cá nước ngọt có mùi ao hồ. Mùi tanh này là do các hợp chất trimethylamine (TMA) trong cá tạo thành.

Nếu bạn nhận thấy cá có mùi tanh quá nồng, quá hăng đến mức khó chịu, đây là dấu hiệu cho thấy cá không còn tươi ngon. Ảnh: Expedia.com

Tuy nhiên, nếu bạn nhận thấy cá có mùi tanh quá nồng, quá hăng đến mức khó chịu, đây là dấu hiệu cho thấy cá không còn tươi ngon. Khi cá chết, vi khuẩn sẽ sinh sôi và phát triển nhanh chóng, dẫn đến quá trình phân hủy protein thành axit amin độc hại có tên là histamine. Histamine là chất độc dù được nấu chín kỹ vẫn không bị tiêu hủy, gây nguy cơ ngộ độc thực phẩm với các triệu chứng như buồn nôn, tiêu chảy, nôn mửa, đau bụng, thậm chí co giật.

- Mùi dầu hỏa: Cẩn thận với những con cá có mùi dầu hỏa. Đây là dấu hiệu cho thấy cá có thể được nuôi trồng trong môi trường nước thải công nghiệp bị ô nhiễm bởi kim loại nặng. Khi ăn phải loại cá này, chất độc hại sẽ tích tụ trong cơ thể, gây ra nhiều nguy cơ cho sức khỏe lâu dài.

- Mùi khử trùng: Một số người bán hàng sử dụng formaldehyde để ngâm cá nhằm bảo quản và tăng màu sắc cho cá. Chất này có tác dụng khử trùng nhưng lại khiến cá có mùi khử trùng rất dễ nhận biết. Formaldehyde là chất độc hại, có thể gây ung thư và các vấn đề sức khỏe khác.

3. Cá đông lạnh quá lâu

Dấu hiệu dễ nhận biết của cá đông lạnh quá lâu là thịt cá trắng bệch, thậm chí chuyển sang màu vàng, cứng như đá. Khi rã đông, thịt cá bị bở, nhũn, mất đi độ tươi ngon và hương vị vốn có. Hơn nữa, dinh dưỡng trong cá cũng bị giảm đi đáng kể do quá trình oxy hóa và phân hủy.

Cá đông lạnh quá lâu sẽ khiến dinh dưỡng trong cá cũng bị giảm đi đáng kể do quá trình oxy hóa và phân hủy. Ảnh: iStock

Nguy hiểm hơn, cá bảo quản lâu trong môi trường đông lạnh, đặc biệt là cá không rõ nguồn gốc, xuất xứ, có thể chứa nhiều vi khuẩn, ký sinh trùng. Sau khi rã đông, số lượng vi khuẩn này sẽ phát triển nhanh chóng, gây nguy cơ ngộ độc thực phẩm với các triệu chứng như buồn nôn, tiêu chảy, nôn mửa, đau bụng.

Ngoài ra, để bảo quản cá lâu hơn, một số người bán hàng đã sử dụng chất formaldehyde - chất hóa học độc hại thường được dùng để khử trùng và làm tăng màu sắc cho cá. Chất này khi tiếp xúc với cơ thể con người có thể gây kích ứng da, mắt, mũi, ảnh hưởng đến thai nhi và thậm chí làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư mũi, họng.

4. Cá có mặt đục ngầu

Mắt là cơ quan quan trọng giúp cá nhìn và định vị trong môi trường nước. Việc quan sát mắt cá là một bước quan trọng để lựa chọn cá tươi ngon, đảm bảo chất lượng và an toàn cho sức khỏe.

- Dấu hiệu của cá tươi ngon: Cá tươi ngon được nhận biết qua mắt cá trong và sáng bóng. Đôi mắt của chúng thường trong veo, sáng, có thể nhìn rõ phần con ngươi và mống mắt bên trong. Độ lồi của mắt cá vừa phải, không bị lõm hay lồi quá mức. Giác mạc của cá tươi phải trong suốt, không có dấu hiệu mờ đục hay sưng tấy. Mống mắt của chúng thường có màu đen nhánh, rõ ràng, không bị nhợt nhạt hay loang lổ. Đặc biệt, mắt cá tươi không có dịch chảy ra, kể cả khi ấn nhẹ vào.

Dựa vào mắt cá, bạn cũng có thể đoán được độ tươi ngon của cá. Ảnh: MeatEater

- Dấu hiệu của cá ươn: Ngược lại, cá ươn thường có mắt đục ngầu, không thể nhìn rõ phần con ngươi và mống mắt bên trong. Đôi mắt của cá ươn có thể bị lõm, trắng đục hoặc có màu vàng, xanh lá cây. Giác mạc của cá ươn thường bị mờ đục, sưng tấy hoặc có đốm trắng. Mống mắt của cá ươn có thể nhợt nhạt, loang lổ hoặc chuyển sang màu xám. Đặc biệt, mắt cá ươn thường có dịch nhớt hoặc dịch đục chảy ra, kể cả khi không ấn vào.

>> 3 loại cá là 'bể chứa' chất gây ung thư và kim loại nặng nhưng nhiều người vẫn ăn hàng ngày mà không hề hay biết