6 sai lầm phổ biến khiến người lao động không được hưởng lương hưu và bảo hiểm y tế miễn phí

Bảo hiểm xã hội (BHXH) đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo thu nhập cho người lao động khi nghỉ hưu, ốm đau hoặc gặp rủi ro. Tuy nhiên, nếu không nắm rõ các quy định trong quá trình tham gia, người lao động có thể vô tình đánh mất những quyền lợi mà BHXH đem lại.

Dưới đây là những rủi ro phổ biến khiến người lao động mất quyền lợi BHXH và cách phòng tránh:

1. Không đáp ứng đủ thời gian đóng BHXH

Theo Luật BHXH sửa đổi 2025, người lao động cần có tối thiểu 15 năm đóng BHXH mới đủ điều kiện hưởng lương hưu, thay vì 20 năm như trước. Nếu không đáp ứng đủ thời gian này, họ sẽ không chỉ mất lương hưu mà còn mất quyền lợi liên quan như bảo hiểm y tế miễn phí khi về già.

Giải pháp: Người lao động có thể tham gia BHXH tự nguyện để hoàn thành số năm đóng BHXH theo quy định.

2. Rút BHXH một lần

Người lao động không nên rút BHXH một lần khi nghỉ việc vì sẽ chịu nhiều thiệt thòi, nhất là hạn chế cơ hội được hưởng chế độ hưu trí.

Theo BHXH Việt Nam, chế độ hưu trí là chính sách giúp người lao động có một khoản tài chính đảm bảo cho cuộc sống khi về già cho đến lúc mất với 4 chế độ chính là hưu trí, tử tuất, mai táng phí và bảo hiểm y tế. Nếu người lao động rút BHXH một lần thì có khả năng không còn cơ hội nhận 4 chế độ trên.

Giải pháp: Người lao động cần cân nhắc kỹ trước khi rút BHXH một lần để không đánh mất những quyền lợi sau này.

3. Nghỉ việc nhưng không tiếp tục đóng BHXH

Nghỉ việc nhưng không tiếp tục tham gia BHXH sẽ khiến thời gian đóng bị gián đoạn, ảnh hưởng đến điều kiện hưởng lương hưu hoặc trợ cấp thất nghiệp trong tương lai.

Giải pháp: Nếu chưa có việc làm mới, người lao động có thể đóng BHXH tự nguyện để bảo toàn thời gian tham gia, tránh bị mất quyền lợi.

6 sai lầm phổ biến có thể khiến người lao động không được hưởng lương hưu và bảo hiểm y tế miễn phí. Ảnh minh họa

4. Vi phạm pháp luật hoặc gian lận BHXH

Các hành vi kê khai thông tin không trung thực, giả mạo giấy tờ để hưởng chế độ BHXH có thể bị thu hồi quyền lợi hoặc bị xử lý theo quy định pháp luật. Bên cạnh đó, những cá nhân bị tước quyền công dân do phạm tội đặc biệt nghiêm trọng cũng có thể mất quyền hưởng BHXH theo Điều 214 Bộ luật Hình sự 2015.

Giải pháp: Tuân thủ các quy định của pháp luật khi tham gia BHXH để tránh mất quyền lợi.

5. Không làm thủ tục hưởng chế độ đúng thời hạn

Một số chế độ BHXH có thời hạn nộp hồ sơ nhất định. Nếu không làm thủ tục đúng thời gian quy định, người lao động có thể mất quyền hưởng các chế độ như trợ cấp thất nghiệp, trợ cấp thai sản hoặc trợ cấp tử tuất (theo Điều 92 Luật BHXH 2024).

Giải pháp: Chủ động tìm hiểu và nộp hồ sơ đúng hạn để không bỏ lỡ quyền lợi.

6. Doanh nghiệp trốn đóng hoặc kê khai không đúng mức lương

Một số doanh nghiệp cố tình trốn đóng BHXH hoặc kê khai không đúng mức lương thực tế cho người lao động. Khi kiểm tra, nếu phát hiện sai phạm, thời gian đóng BHXH có thể không được tính vào quá trình hưởng chế độ (theo Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017).

Giải pháp: Kiểm tra quá trình đóng BHXH của mình qua ứng dụng VssID hoặc liên hệ với cơ quan BHXH để phát hiện sai phạm kịp thời.

Việc hiểu rõ và tuân thủ các quy định BHXH sẽ giúp người lao động bảo vệ tốt hơn quyền lợi an sinh của mình. Thay vì quyết định vội vàng như rút BHXH một lần, không tiếp tục đóng sau khi nghỉ việc hoặc không kiểm tra quá trình đóng BHXH, người lao động nên chủ động tìm hiểu để đảm bảo quyền lợi lâu dài, đặc biệt là quyền hưởng lương hưu và bảo hiểm y tế miễn phí khi về già.

>> Người có thẻ BHYT được khám chữa bệnh miễn phí nếu hóa đơn dưới 351.000 đồng